Historiae Adversum Paganos

Orosius, Paulus

Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.

ob hoc abstinere a bello, ob hoc inhiare paci nitebatur, praecipue Placidiae uxoris suae, [*]( EXPILATORES 17 inhiare — p. 561, 9 confirmaret epitomauit Pau- lus 313, 20—27 ) [*]( 1 et grauim (er. a) D ∥ bethleem] PN1 X2 W (NO) v bethle*em (er. h ut uid.) R bethlehem Gs bethele en D betheleem H beth*lẽ (eras. e) V bethlem T bethel G1 KM ∥ palestinae PRD 2 h.ieronymo B hieronimo D ∥ praesbytero D prbo P prbto B ∥ referentem (f m. 2 carr. ex 8 uel p uel r) P 3 athaulfo] GN1 X2 atahulfo PB adthaulfo (h s. 8. m. 1, f statim ex a) D atheulfo (f s. 8. m. 1) W 4 dedicisse D ∥ ille om. R solus ∥ esse D 5 imprimis Rb 6 oblitterato (tt in ras., illa m. 1, haec m. 2) P obli*terato (er. t) B oblitorato D 7 faceret] fecerit D II et om. D ∥ esseque D ∥ uulgaliter PRVN1 8 et fieret] scripsi fieret. Et D fieret PRG1 ς (; Fieret B) fieretque G3 M2 N1 Tfsh 9 athaulfus] GVN1 X2 atahulfus P ataulfus (sic) B athaufos D athoulfus W ∥ quod] et quod 0 ∥at] ad P1 R1 10 probabisset PR1 11 effrenata (t statim in ras. scr.) D 12 rẽ*publicã R2 13 elegisse (se in ras. m. 2) P elegisset N legisse (s. s. glossa pro elegisse m. 3) G ∥ se post elegisse add. v ∥ saltem Rb h salutem edd. Col. fs 15 actor D 16 potuerat*** (nulla littera ut uid. erasa; spatium est 2 uel 3 litt.) P 17 Praecipue P Praecipuę a. ras. B (sic P maiore; inde factum ut in N1 ea littera omitteretur moxrubricanda) II sue P )

561
feminae sane ingenio acerrimae et religione satis probae, ad omnia bonarum ordinationum opera persuasu et consilio temperatus.

cumque eidem paci petendae atque offerendae studiosissime insisteret, apud Barcinonam Hispaniae urbem dolo suorum, ut fertur, occisus est.

Post hunc Segericus rex a Gothis creatus oum itidem iudicio Dei ad pacem pronus esset, nihilominus a suis interfectus est.

Deinde Vallia successit in regnum ad hoc electus a Gothis, ut pacem infringeret, ad hoc ordinatus a Deo, ut pacem confirmaret.

hic igitur — territus maxime iudicio Dei, quia cum magna superiore abhinc anno Gothorum manus instructa armis nauigiisque transire in Africam moliretur, in duodecim [*]( AVCTORES lin, 5 ut fertur ) [*]( EXPILAТORES 6 Post-7 interfectus est compilauit Isidorus Hist. Goth. 20 cf. Iordanis Get. 31 extr. 8 Deinde — 9 confirmaret compilauit Isidorus Hist. Goth. 21 8 Deinde—regnum cf. Iordanis Get. 32 8 Vallia - regnum cf. Marcellinus Comes ad a. 414 10 hic—p. 562, 2 cladis, cf. Iordanis Get. 33 p. 123, 18—124, 8 11 Gothorum — p. 56\'2, 2 cladis compilauit Isidorus Hist. Goth. 22 ) [*]( 1 f*emine B || sanę α. ras. R || religione. satis (ne sa in ras. m. 1) D || religione] PGV5 religione (gi s. s. m. 2) B religionis (O)v || satis (s fin. corr. ea: aita litt. m. 2) P || prope D probatae KM 2 persuasu** (su alt. in ras. m. 1, post su er. 2 litt., suF) P suasus D persuasus VNO 8 pace R2 || petente R1 appetente R2 adpetende VT || adque PR1 || offende (-di V) VT || studiosissimę a. ras. B 4 barcinonam] X1 barchinonam (h statim ex n) D barchilonem PBN1K barcylonam H barcilonem GKMTB barcillonem (ch Q) VWO barchilinem X2barcinonem (N) fsh; etiam 1, 2 § 104 barcinonam scribendum uid 6 hounc (o del. m. 1) P || segericus] PDWB segaricus (ric) B || ididem D 7 pronos D || esse D (lin. s. s. tenuissima forfuita uid.) || a] et a 8 h 8 uallia] DTW(КМO)v item uel uuallia Bualia PRGHN1X1b (sed idem.o in Get. mox uallia) bęllia N uuluia V || successit*in (sit i in ras. m. 1) D || ad hoc] adhuc D || electus] ordinatus DKMO (sic ad hoc ordinatus ado pacem 9firmara: a gothis ut pacė infringera V) 10 maxime a. ras B maximae D || quia] T (V ON) Z1v qui PВDКМНN1 WX2 qd ex qu. (corr. m. 1) G 11 manus (s er.) B manu NX2 12 nauigiisque (gi s. 8. m. 2) P || oliretur D || duodicem D || mili**bus (er. ti) D ) [*](v. ) [*]( 86 )

562
milibus passuum Gaditani freti tempestate correpta, miserabili

exitu perierat, memor etiam illius acceptae sub Alarico cladis, cum in Siciliam Gothi transire conati, in conspectu suorum miserabiliter arrepti et demersi sunt — pacem optimam cum Honorio imperatore, datis lectissimis obsidibus pepigit; Placidiam imperatoris sororem honorifice apud se honesteque habitam fratri reddidit;

Romanae securitati periculum suum ebtulit, ut aduersus ceteras gentes, quae per Hispanias consedissent, sibi pugnaret et Romanis uinceret.

quamuis et ceteri Alanorum Vandalorum Sueborumque reges eodem nobiscum placito depecti forent mandantes imperatori Honorio: tu cum omnibus pacem habe omniumque obsides accipe: nos nobis confligimus, nobis perimus, tibi uincimus, immortali uero quaestu reipublicae tuae, si utrique pereamus.

quis haec crederet, nisi res doceret ? [*]( AVCTORES § 12 pacem cf. 1, 17 § 3 et 3, 20 § 9 § 13 cf. 1, 16 § 3 et 1, 17 § 3 ) [*]( EXPILATORES 2 memor — 3 conati cf. Iordanis Get. 33 p. 124, 2 sq. 2 acceptae — 4 demersi sunt uid. adhibuisse Isidorus Hist. Goth. 18 3 in Siciliam — conati cr. Iordanis Get. 30 p. 114, 8 4 pacem—7 reddidit compilauit Isidorus Hist. Goth. 21; cf. Marcellinus Comes ad a. 414 (inde Iordanis Chron. p. 238 E2) 4 pacem —15 pereamus (aliunde his exigente Constantio insertis) excerpsit Paulus 316, 20 — 28 4 pacem — 9 ninceret uid. adhibuisse Iordanis Get. 32 p. 119 7 reddidit adhibuit Seuerus Chron. p. 450, 4 ) [*]( 2 alarico] GVWX2 (ri 8. 8. m. 1 in V) v halarico PRD alaricho N1 halaric. S1 alaric. S2 3 sicilia. RH et ante corr. m. 3 aut 4 P 5 lectissimis obsidibus (lectissimis ob in ras. m. 1) P || pepiegit D 7 Romanę (an s. s. m. 2, erasum sed mox m. coaeua re- stitutum) B 8 aduersum (ς) v || cęteras a. ras. R 9 pugnaret ct] pugnaret DVTONW || cęteri a. ras. R citeri D 10 alanorum] Gv halanorum PDVN1X2 W balanoru C eras., fort. casu) B || uuandalorum GWX2B|| sueborumque] PR Sueuorum q: n || eodemJ eorum D 11 depecti] PR\'DG1 depacti RbG1cv || honori D 12 omniumque obsides] obsidesque (i ex e V) DVTO 13 confligimur D || uincemus (more suo) n 14 immort.-15 pereamus] tnae erit quaestus reipubiicae si utrique pereamus β || immortali] RbD inmortali PR2,ς inmortalis X2v || quaestu] PRDς quaestus X2v || erit add. post quaestus c 15 utri*que (ex utroque ?) B )

563
itaque nunc cottidie apud Hispanias geri bella gentium et agi strages ex alterutro barbarorum crebris certisque nuntiis discimus , praecipue Valliam Gothorum regem insistere patrandae paci ferunt.

ex quo utcumque concesserim, ut licenter Christiana tempora reprehendantur, si quid a conditione mundi usque ad nunc simili faotum felicitate te doceatur.

manifestauimus, ut arbitror, atque ostendimus non magis uerbo paene quam digito innumera bella sopita, plurimos extinctos tyrannos, conpressas coangustatas addiotas exinanitasque immanissimas gentes minimo sanguine, nullo certamine ac paene sine caede.

superest ut obtrectatores nostros molitionum suarum paeniteat ueritatique erubescant Deumque uerum et solum, qui potest omnia, credant timeant diligant et sequantur, cuius omnia, et quae mala putant, bona esse didicenunt.

Explicui adiuuante Christo secundttm praeceptum tuum, beatissime pater Augustine, ab initio mundi usque in [*]( AVCTORES lin. 2 nuntiis discimus || lin. 4 ferunt ) [*]( EXPILATORES 16 ab initio — 564, 1 annos et q. s.] Nam et Horosius (sic Naz.) diligentissime haec (haec om. Naz.) inquirens, omnem numerum annorum ab initio mundi usque ad suum tempus in unum collegit Gre- gorius Turon. I prol. 16 ab initio—p. 564,2 octo] Orosius presbyter in septimo ad Augustinum libro ab initio mundi usque ad tempora Honori II annos v̄ - DCXVIII adserit Prosperi auctarium (ex codice Vat. Reg. 2077 saec. VI extr. scripto; cf. Exempla codd. Latt. 1876 ad t. IIII Roncall. 1 p. 723 ) [*]( 1 cottidiae D cotidie PR 8 praecipue sqq. cf. Tillemont Hist. des Emp. ad a. 416 cap. 57 n nalliam] PDFWX,c uilliam B ualiam GN, || petrande (pro e pr. m. 1 scriptura erat a, corr. in a m. 2; e fin. in ras., ex a fort.) B 5 repraehendantur PRD 7 adque P1R1 (corr. m. coaeua in B) 8 tyrrannoB B 9 conp̃ssas (on corr. in õ*) B || coangustatas (ta prior statim s. 8. et s fin. ex corr. sed statim insertu) D || exanitasque (t ex n uid. corr. sed statim) D || inmanissimas PR 10 nullo) et nullo DVT || p*ene B benae D. 11 ut] -ot D || molitionum (o prior ex i corr. m. 1) P 12 paeniteat (a prior linea del. in P, erasa in B) paeneteat D || erubiscant (i in e corr. m. 3 aut 4) P 18 diligant et sequantur om. D solus || diligant** (fort. litt. nulla er.; spat. 1 aut 2 litt.) P 14 potant D || bona (a in ras. m. 2) P || in didicerunt (i pr. ex e) desinit V 15 sic Explicui PBD || tuum praeceptum v 16 agustine D || in] ad PR TOW || p̃*sentem (erasa 6 F) B ) [*]( 36* )

564
praesentem diem, hoc est per annos quinque milia sescentos decem et octo, cupiditates et punitiones hominum peccatorum, conflictationes saeculi et iudicia Dei quam breuissime et quam simplicissime potui, Christianis tamen temporibus propter praesentem magis Christi gratiam ab illa incredulitatis confusione discretis.

ita iam ego certo et solo, quem concapiscere debui, oboedientiae meae fructu fruor; de qualitate autem opusculorum tu uideris qui praecepisti, tibi adiudicanda si edas, per te iudicata si deleas. [*]( 1 quinque milia sescentos decem et octo] PRG (sexc- R) idem numerus in ; et Prosp. auct. et edd. ante h quinque milia sescentos et octo D v. mil όCVIII N1O || deeem et octo] septemdecim A inuitis codd. et edd. omnibus nec ullo uerbo addito, notatus iam ab Gallandio uol 9 p. XII 2 c*upiditates (eras. 1) B || punitates DT 3 scli B || braeuissime P 4 propter] sic ppτ P 5 illo PR1X2 7 meae] mae D 8 praecipisti R1 precipisti D || adiu∗∗|dicanda P ) [*]( Explicit - | Pauli - horosi . historiarum ∵aduersù paganos | liber VIIfeliciter ∴ epistula. seueri ad scm pauliNum epm P EXPLICIТ PAVLI HOROSI HISTORI|ARVM ADVERSVM PAGANOS LΙΒ̄. VII. PELICIТ.; EPISТVLA.. (v in 0 m. 2) SEVERI* | AD SCΜ̅ PAVLINV̄ EPM. B ) [*]( UPLICIТ: PAVLI OROSII-LΙΒ̄.VII- (nigria litt.) |DE ТREGINTA: ANNO- RVM (rubris maior. litt.) I PRAESCRIPTIONE OMNIBVS CAVSIS OPPONENDA- (nigris minor. litt.) | Imperator thendosius et q. s. D)