Historiae Adversum Paganos

Ecce regibus et temporibus Christianis qualiter bella ciuilia. cum uitari nequeunt, transiguntur. ad uictoriam peruentum est, inrupta est ciuitas, correptus tyrannus. et hoc parum est. ecce parte alia uictus hostilis exercitus atque ipso tyranno truculentior comes tyranni ad mortem coactus, tantae dissolutae elusaeque insidiae, tanti apparatus exinaniti sunt:

et tamen [*]( AVCTORES § 5 cf. Augustinus De ciuitate Dei 5, 26 ) [*]( EXPILATORES 5 Aquileiam—9 occidit] cf. Marcellimus Comes ad a. 388 5 Aquileism—9 occidit breuiter expressit Beda Hist. eccL 1, 9 9 clausit cepit occidit Iordanis Chron. p. 238 D1 10 Andrag. —11 suffocatus est exscripsit Marcellinus Comes ad a. 388 ) [*]( 1 ac] ad R || conmunisset PR1 3 obstruxerat claustra] obstra D 4 theodosios R1 || sciente PRWX2Z 5 uacuas (om. 1) alpes intrauit β|| transmisit] transmeauit VTW || adque PR1 || ad aquileiam PRZ in aquileiam T aquileia M 6 hostem — trucem] magnum hostem maximum ac trncemβ || et om. O || ab om. D 7 immanissimis JB* || tribnta (b statim ex p) D 8 solo] magno DVTO || et] ac D || controuersa R1 9 causit (aic, a m. 1 inras.) D || coepit (o in a m. 2) R || recepto italiae] PRDGVKMHβ recepte italię X, recepta italia (italiã a. r. T) TW (0) v 10 andragazius B andragatias PD 11 e] om. PRTX, in W 12 incruenta D 14 transeuntnr D; trans (transeundo m. 2) geruntur T || peruentus (us in um corr. m. 1) P 15 correptus (cor in ras. m. 1) P ∗cor||reptus (cor in ras. m. 1) B || turannie (u in y m. 1) D 16 uietus] cuctur (sed corr. m. 1) D || adque PR1 || ipso] in ipso D 18 clusaeque (c in e corr. m. 3) P || tantae D )

et, ne hoc quisquam casu factum putet, quo magis potentia Dei, qua et dispensantur et iudicantur uniuersa, propalato sui testimonio declarata obstrepentium mentes uel ad confusionem uel ad fidem cogat, dico rem et ignotam omnibus et omnibus notam: