Historiae Adversum Paganos

Post quem Gratianus filius Occidentis imperium tenuit, Valente patruo in Orientis partibus constituto; Valentinianum etiam, fratrem suum paruum admodum, socium creauit imperii

Anno ab Yrbe condita MCXXVIII Valens tricesimus nonus imperium quattuor annis Valentiniano mortuo tenuit, cui soli, cum impie ageret, potuisset erubescere. ilico uelut effrenata libertatis audacia legem dedit, ut monachi, hoc est Christiani qui ad unum fidei opus dimissa saecularium rerum multimoda [*]( AVCTORES § 14 Bier. 2391 1k et (bellum-parans) ut uid. Bufinus 11, 12 § 15 Hier. 2391k et (paruum admodum) Rufinus 11,12 uel 13, exceptis Occidentis et in Orientis partibus cap. 33 § 1 imperium — tenuit Hier. 2391k et 2394, cf. 2381 || legem sqq. sec. Hier. 2391x ) [*]( EXPILATOHES 1 Anno - 4 uocatur insertis Victorianis excerpstt Paulus 280, 26-281, 9 5 Gratianus — tenuit, 6 Yalentinianum .. 7 fratrem suum.. socium — imperii adhibuit Beda D. t. r. 4332 5 Gratianus-7 imperii excerpsit Paulus 282, 3-not. lin. 2 8 Anno -9 teauit exscripsit Paulus 282, 1-3 8 Valens.. 9 imperium—annis.. tenuit adhibuit Beda D. t. r. 4332 10 cum impie- 11 dedit expressit Paulus 282 not. lin. 10-283, 6 ) [*]( 1 xi PB ||imperiij DGVWΚΜβ (g) regni PRX2 2 easque (8 s.s. m. 1) D 3 brigitionem oppidum om. D brigitionē C add. m. 2) PB bricitionem T brigione G briccionem VW brigantione H || sanguinis om. D 4 quod] quae β||grece BD II apoplizis PR1 5 post quem] postquam D || filiussuus 0 filius eius Maυ 7 parnolum (-uulum β) admodum (amm- ) || sotium Bl 8 millesimo oentissimo octauo D II trecesimus nonus D xxxvnn PB 9 imperium (all. i in rae. m. 1) P imperium onentis ,β|| IIII PB n annis] DGVW (ς)β annos PRN1X2; in archetypo anñ. fuerit 10 cum in ras. m. ant. (fuitne co/// ?) P II impie (e m ras. al. m. exae poat deletam aliam corr.) B || ageret] PRς, h in adn., Grubits p. 36 agere DVKM ageret et v || erubesceret (-bisc- D) DV II uelati DW || effrenatam V 11 libertatis] PRWX2liber DHN libera G1VN1KM liberaque G2 n audacia (i m ras. m. 1) P audatia D 12 qui ad unum] quia-dudum (a et - erasa) R || ad] da D || demissa D ) [*](33* )

uastas illas tunc Aegypti solitudines harenasque diffusas, quas propter sitim ac sterilitatem periculesissimamque serpentum abundantiam connersatio humana non nosset, magna habitantium monachorum multitudo compleuerat.

hnc tribuni et milites missi, qui sanctos ac ueros milites Dei alio nomine persecutionis abstraherent. interfecta sunt ibi agmina multa sanctorum.

quae autem per diuersas ubique prouincias his similibusque iussis aduersus ecclesias catholicas et rectae fidei populos gesta sint, satis significatum ipsa reticendi electione sufficiat.

Interea in Africae partibus Firmus sese excitatis Maurorum gentibus regem constituens Africam Mauretaniamque uastauit; Caesaream urbem nobilissimam Mauretaniae dolo captam, deinde caedibus incendiisque conpletam barbaris in praedam dedit.

igitur comes Theodosius, Theodosii qui post imperio [*]( AVCTORES § 2 et § 3 sec. Hier. 2391 1 ct Rusinum 11, 3-4 princ., cf. 8 § 4 sec. Rusinum 11, 4 extr. et 5 § 5—§ 7 ignotus; § 6 Theodosius - pater eadem habet Hier. 2381 ., § 7 iussus interfici ef. Hier. 2391n. ) [*]( EXPILATORES 1 uastas — 5 multitudo adhibuit Paulus 283, 7 — not. lin. 1 7 per diuersas — 9 popalos compilauit Paulus 283, 13 sq. 11 Interea-12 uastauit exscripsit Paulus 283, 15-17 15 igitur -517, 9 praebuit excerpsit Paulus 283,19—28 15 comes adsciuit Seuerus Chron. p. 448, 27 ) [*]( 1 supra actione scr. nota et in mg. scr. m. ut uid. 3: obseruatione P || aegypti (-ipti V) tunc DVOW 3 conaersatione D 4 monacoram Ra 5 compleuerat (ae in ras. m. 1) D conpleaerat PR1 n missi|si qui D || ante qui sanctos uersus principio 12 fere lift. erasae in B 6 neros] Dg nenerabiles PRX2Z || persecutiones P1 R1 persecutinis D 7 ∗ibi (una litt. er.) P || s∗anctorum (eras. c) B 8 -que* (e in ras. m. fort. 1, ex ae ?) B || iussit D || aduersus] PD diadnersos R1 din adnersns B m. coaeua9 eclesias PD || populus RaD 10 significatur (nr in ũ corr. m. 2) P || electione] lecticendi lectione D 11 fir∗mus (er. i) D 12 post gentibos erasum est sese| deinceps sequuntur sed expuncta sunt excitatis manrorom gentibus D || mauretaniamque] Pl manritaniamque ( post corr. m. ant. P) PRD 13 t post urbem in P n mauretaniae] PR1 maoritaniae DR2 14 incendiique D || completam B\' 15 imperio (o ita ras. ex ũ?) R imperium D )

post cum experientissima prouidentia totam cum Mauretania Africam meliorem pristinis reddidisset, instimulante et obrepente inuidia iussus interfici, apud Carthaginem baptizari in remissionem peccatorum praeoptauit ac postquam sacramentum Christi quod quaesierat adsecutus est, post. gloriosam saeculi uitam etiam de uitae aeternitate securus percussori iugulum ultro praebuit.

Qratianus interea imperator admodum iuuenis cum inaeatimabilem multitudinem hostium Romanis infusam finibus cerneret, fretus Christi potentia, longe inpari militum numero sese in hostem dedit et continuo apud Argentariam, oppidum Galliarum, formidulosissimum bellum incredibili felicitate confecit. nam plus quam triginta milia Alamannorum minimo Romanorum detrimento in eo proelio interfecta narrantur.

Tertio decimo autem anno imperii Valentis, hoc est paruo tempore postea quam Valens per totum Orientem ecclesiarum [*]( AVCTORES § 8 Gratianus.. apud — Galliaram .. XXXm. Alamannorum .. interfecta (strata. Hier.) Hier. 2393 § 9 — § 11 Bier. 2393 st exceptis maxime his § 9 hoc est-germinauit (Orosianis) et g 10 din-percita et transito-fugientes ) [*]( EXPILATORES 10 Gratianus-16 narrantur exscripsit Paulus 288, 25-289, 4 ) [*]( 1 a] e R1 2 ftrmum] primum D || adflictum PB1 3 prouidentia—4 reddidisset] pronidentia africam conposuisset β 4 mauritania R\'D || melioratam 0 || pristinis] PRDς pristinis legibus Z1υ; principibus coniecit h || instimulante] PR G Wx, (ς) υ atimnlante DVHON1β 5 obrepente] hortante VTO || interfeci Pa ante iussus supra scriptum a ualente m. 2* ita G supra interfici scr. ab nalente ita M a (a om. ℬ1) nalente interfici β, ||apud] alapud D U karthaginem PB 7 assecutus R2 || poe D 8 etiam om. D solus10 inaeatimabilem] innumerabilem DTOW 19 impari R* inparem D 18 et om. PB 14 formidolosissimum (furm- D) R2D || filicitate D 15 xxx PB || minimo romanorum om. D 17 inperii R1 || hoc 6 (9 s. s. m. 1) B 18 ecleaiarum P eclleeiarum D )