Historiae Adversum Paganos

Anno ab Vrbe condita MXXV Claudius uicesimus octauus uoluntate senatus sumpsit imperium statimque Gothos iam per annos quindecim Illyricum Macedoniamque uastantes bello adortus incredibili strage deleuit. cui a senatu clipeus aureus in curia et in Capitolio statua aeque aurea decreta est; sed continuo apud Sirmium, priusquam biennium in imperio expleret, morbo correptus interiit.

Claudio mortuo Quintillus frater eius ab exercitu imperator electus, uir quidem unicae moderationis et solus fratri praeferendus, septimo decimo die imperii interfectus est.

Anno ab Vrbe condita MXXVII Aurelianus uicesimus nonus imperium adeptus quinque annis ac sex mensibus tenuit, uir industria militari excellentissimus.

expeditione in Danuuium [*]( AVCTORES § 1 Claudius sqq. Eutr. 9, 11 et Hier. 2286r. 2287r exceptis iam per annos xv ab Orosio sec. suos numeroe (cf. eap. 22 § 1) compntatis § 2 Eutr. 9, 13 § 3 Aurelianus — § 6 Eutr. 9, 13 et (§ 3 uicesimus nonns) Hier. 2288 ) [*]( EXPILATORES 2 Gothos — 4 deleuit exscripsit Iordanis Chron. 237 A1 B per—uastantes compilauit lsidorus Hist. Qoth. 4 || per annos quindecim exscripsit Beda D. t. r. a. 4224 18 expeditione— p. 486, 1 profiigauit compilauit Iordanis Chron. 237 A1 ) [*]( 1 I XXV. PB (sic I ubique PB) millisBimo nicissimo quinto D || uicesimus octanos D XXVIII PB 2 senatna (e in ras. ex a al. m.) B senatu D II surapsit (in ras. m. 2) P II gothos-iam (s-i in ras. M. 2) P got thoriam D 3 quindicim D || yllyricum B ylliricum B illiricum D H machedoniamque P et a. r. B 4 clipeus] V clepins D clypeus PB clippeus X, clyppens G 5 capitnlio (n in o corr. m. 1 P) PD capua V || statua aeque] D statu. eque P statu aęquę B\' statua equestris B1 statua equestris (aeq- pro eq- V) VTO 6 sermium D firmum V II biennium post in imperio exhibet G biennio X, || in imperio] P m. ut uid. 2 R2G10 ς in imperium P1R1D imperio KT imperium MG10 II impleret G 8 quintilins VGT 10 septima decima VWTO II die imperii] PRDVW Ou die imperii sui Port. X, imperii sni die G imperii die s (uelut N1) v die O 11 I-XXVII PB, s millissimo uicensimo septimo D; m. xxvi 0 m. XXIIII N || uicesimns nonus] D XXVIIIIPB 12 ac] PRD et v 13 expeditioneque facta in danubium || expeditione] militari expeditione (militari s. s. m. 2) B II danuuium] D dannbium PB )

Tetricum, in Gallia minime sufficientem sustinere seditiones militum suorum scribentemque etiam:

1. Eripe me his, inuicte, malis

bem Romam muris firmioribus cinxit nouissime pum persecutionem aduersus Christianos agi nonus a Nerone decerneret, fulmen ante eum magno pauore circumstantium ruit ac non multo post in itinere occisus est.

Anno ab Vrbe condita MXXXII Tacitus tricesimus adeptus imperium sexto mense occisus in Ponto est. post quem Florianus parem regni sortem ferens, tertio demum mense apud Tarsum interfectus est. [*]( AVCTORES § 5. Eutrop. 9, 15, ex quo etiam lin. 7 Vergilianum (Aen. 6, 365) allatum est § 6 Hier. 2292 (codd. BFMR) et (in ijinere) Butr. 9, 15 oap. 24 § 1 Tacitus sqq. Hier. 2293 et Eutr. 9, 10 ) [*]( EXPILATORES 12 ante eum — circumstantium exscripsit Beda De t. r. a. 4229 ) [*]( 1 magnis (s 8. a. m. 1) P || proheliis D || decionemque D ditionemque B 3 odisato D 4 praelii D (eed in seqq. proelio) 5 gallia minime] galliam inimicum D || galliã r eras.) P 7 innicte a. ras. B inuite D 8 suis D || (aine labore su>perauit (in- duea redintegrauit manus 4) P 9 aquilonis (o in rasura m. 1) B || (triumpbauit) P 10 cincxit D et a. ras. R || nouis<sime cum persecutionem) P 11 (decerneret pulmen (sic) ante eum) P 12 fulmen ante] folminant D || (magno pauore circumstantium ruit ac non mul>to P || ruit om. D 18 itere P1 (corr. m. 3) itenere R1 14 co[ndita Ῑ-XXXII. tacitus XXX adeptus im]perium (indusa redinte- grauit m. Ji) P || millissuno trecissimo secundo D || tricisimus D xxx (s. s. VS aj. m. ut passim) B 15 [ponto est post quem florianns parem regni sortem farens] P 16 [tertio demam mense apud] th[a]rsum P || tarsum] D tharsum B 17 [interfectus est anno ab unbe condita] P, )

Anno ab Vrbe condita MXXXIII Probus tricesimus primus regnum sortitus obtinuit annis sex et mensibus quattuor. Gallias iam dudum a barbaris occupatas per multa et grauia proelia deletis tandem hostibus ad perfectum liberauit.

bella deiade ciuilia equidem plurimo sanguine duo gessit: unum in Oriente. quo Saturninum tyrannide subnixum oppressit et cepit, aliud, quo Proculum et Bonosum apud Agrippinam magnis proeliis superatos interfecit. ipse autem apud Sirmium in turre ferrata militari tumultu interfectus est.

Anno ab Vrbe condita MXXXVIIII Carus Narbonensis tricesimus secundus suscepit imperium ac biennio tenuit. qui cum filios suos Carinum et Numerianum consortes regni effecisset, bello Parthico postquam duas nobilissimas Parthorum urbes Cochem et Ctesiphontem cepit, super Tigridem in castris fulmine ictus interiit. Numerianus, qui cum patre fuerat, rediens fraude Apri soceri sui interfectus est. [*]( AVCTORES § 2 Probus sqq. — § 3 Hier. 2294 et 2299 s et Eutr. 9, 17 § 4 Carus sqq. Hisr. 2300 et 2301b et Eutr. 9, 18 excepto 15 rediens ab Ororio addito ) [*]( EXPILATORES 2 Gallias-4 liberauit exscripsit Beda D. t. r. a. 4236 ) [*]( 1 mileeimo treoeeimo tercio D || trecesimus primus D XXXI PB 2 r[egnum sortitus obtiauit annis s]ex P || et om. PB || men[sibus IIII galli]as P || quattuor (t pr. s. s. m. 1) D nn B 3 occupa[tas per molta et grauia] P || occuratas R1 occursatas m. coacua JB incursatas in mg. fs || proel[ia deletis ta]ndem P 4 [bella deinde] P 5 [ciuilia] e[quidem plnrijmo (sic eq. non et q. J quoque m.) P || equidem] RDv et quidem g (uslut Nt) « || sanguine (i s. s. m. 1) P 6 saturninum (eras. ut uid. s) P || oppreeit Rs H et om. D || cqpit B 7 quo om. m. 1 8. lin. add. m. coaeua B || procubum D || bonosum (s in ras. m, I) P bonusum D 8 sirmiom D finmm (-mium corr. m. 1 aut 2) V 9 interiectus (t prior statim corre., ex p ?) D || est tm. D 10 millesimo tricensimo nono D || trecissimus secundus D XXXII PB 11 biennium DO, per biennium VTO 12 effecisset] PRDς v fecisset c (uelut Na) h n et bello PB 18 partioho (e s. s. m. 1) D; Parthos memorat Hier., Persas Eutr. || cochen D 14 cthesifontem (c ex corr. add. m. ut uid. 1 in B) PB ctesifontem D || o.epit (er. o) JB 15 numeri anus (una hasta er.) P numirianus D 16 apri:so oeri P apriso| ce**ri (er. te) D ) i

Anno ab Vrbe condita MXLI Diocletianus tricesimus tertius ab exercitu imperator electus annis uiginti fuit; statimque ut potestatis copiam habuit, Aprum interfectorem Numeriani manu sua interfecit. Carinum deinde, quem Carus Caesarem in Dalmatia reliquerat, flagitiose uiuentem difficillimo bello et maximo labore superauit.

dehinc cum in Gallia Amandus et Aelianus collecta rusticanorum manu, quos Bacaudas uocabant, perniciosos tumultus excitauissent, Maximianum cognomento Herculium Caesarem fecit misitque in Gallias: qui facile agrestium hominum imperitam et confusam manum militari

nirtute conposuil deinde Carausius quidam, genere quidem infimus sed consilio et manu promptus, cum ad obseruanda Oceani litora, quae tunc Franci et Saxones infestabant, positus plus in perniciem quam in prouectum reipublicae ageret, [*]( AVOTORES § 1 Dioclotianus — fuit Hier. 2302 || Aprum — § 2 Eutrop. 9, 20 § 3 Eutrop. 9, 21 ) [*]( EXPILATORES 1 Diocletianus—2 fuit exscripsit Beda Hist. eccl. 1, 6 8 Maximianum—9 fecit compilauit Beda Hist. eccl. 1,6 11 Carausius—p. 488, 5 occupauit exscripsit Beda Hist. eccl. 1, 6 ) [*]( 1 urbe (r a. 8. m. I) P || milleeimo quadragesimo primo D U dioclecianuB D || trecissimus terciua D XXXIII PBh XXIIIR* 2 electus est PB electus (\'̄ interpunctio) W || anne D || xx PB || fuit] PRDςv in imperio 8. s., ante fuit ut uid. inserendum, m. 2b G fuerit Y praefuit X2Zh 4 interfecit om. D 5 dalmacia D || fl[agitiose] P 6 [dehinc cum] P || in om. D 7 helianus PB ealianus D, heliandus 0 || rusticanorum (nor in ras. m. 1) B rusticorum O || [quos uac]audas P quos|*ua caudas (fuit quo|sua c., corr. m. 1) B quo sua cauda K et post eorr. M || bacaudae] DG10HV3HTO hacaudas- Nt baucadas G1a nacaudas Wv bagaudas NX, 8 pernitiosos (os ex us m. 1) B || maxi[mianum] P 9 herculium] PRDςv Herculeum h || [qui] P 10 inperitam PBl 11 conposuit] DW\' composuit PBg; compescuit (in mg. adecr. cο̃posuit m. 1 in G sed eras.) GYT, item uel conpescuit N, (HON) v || car*susius (er. tV) B || quidam) quidem D 12 promtus P 13 franci] BD franchi P || saasones Bl 14 [quam in pro] f [ectam] (f in v corr. m. ut uid. 1; v, nec uero f, a m. ant. redintegrata) P || prouectum) PbRς (uelut GKMHO) f s prouectu D profectum Puς (uelut YTW) h prouentum ed. 1542 || egerit D )