Historiae Adversum Paganos

quem cient Hispanorum Gallorumque legatio in medio Oriente apud Babylonam contemplatione pacis adiit, ita hunc apud Hispaniam in Occidentis ultimo supplex cum gentilicio munere eous Indus et Scytha boreus orauit.

Cantabrico bello per quinque annos acto totaque Hispania in aeternam pacem cum quadam respiratione lassitudinis reclinata ac reposita, Caesar Romam rediit.

Quibus etiam diebus multa per se multaque per duces et legatos bella gessit. nam inter ceteros et Piso aduersum\' Vindelicos missus est; quibus subactis uictor ad Caesarem Lugdunum uenit.

Pannonios nouo motu intumescentes Tiberius priuignus Caesaris cruentissima caede deleuit.

idemque continuo Germanos bello arripuit, e quibus quadraginta milia captiuorum uictor abduxit.

quod reuera bellum maximum et formidulosissimum quindecim legionibus per triennium gestum est, nec fere ullum maius bellum, sicut Suetonius adtestatur, post Punicum fuit. [*]( AVCTORES § 19-§ 21 Liuius 135 ut uid.; ad illa § 19 Alexandri —§ 20 adiit cf. Oros. 3, 20 § 22 Liuius 137 aut 138 § 28 et 24 Eutrop. 7, 9; Sueton. Tib. 9 § 25 Suetonius] Tib. 16 sed de Illyrico bello. ) [*]( 1 terraconem L terram|conem ( tHeo ut uid. 8. s.) D || ceterioris L 2 et om. D || schytarum L scitharum PR 8 possint D 6 orientem PaD et a. r. B 6 babylόnam] L babyloniam PB babiloniam D || apud] in D 7 occidemtis Pa || gentilecio D gentilitio B || eous] eos L eo ut D 8 schyta L scyta Ra scitha D || orabit L 9 acto totaque] actotaque L 10 reclinata ac] reclita ac (c fin. ilico s. s.) D 12 per duces] duces D 13 bellaque L 14 uindelicos] G uendilicos L uendilicios P uendi licios B uendelicus qui D uindelicios W 15 lug*dunum (er. u) P || pannonius (n pro 8. s. m. 1 D) LD 17 arripuit (r prior ilico s. s.) D || quadragenta D XL PR 19 formidolosissimum RaD || XV PR 20 ferre PaD || scetonius D || attestatur R3 21 ponicum R1D )

Sub eodem uero tempore Quintilius Varus cum tribus legionibus a Germanis rebellantibus, mira superbia atque auaritia in subiectos agens , funditus deletus eat.

quam reipublicae cladem Caesar Augustus adeo grauiter tulit, ut saepe per uim doloris caput parieti conlidens clamaret Quintili Vare, redde legiones.

Bosporanos uero Agrippa superauit et signis Romanis, quae illi quondam sub Mithridate sustulerant, bello recuperatis uictos ad deditionem coegit.

Parthi, quasi toto terrarum orbe uel domito uel pacato omnium oculis signarentur atque in se solos omnis uigor Romani imperii uertendus esset, quippe quos pristina ulciscendae Crassianae caedis conscientia mordebat, ultro signa, quae Crasso interfecto abstulerant, ad Caesarem remiserunt regiisque obsidibus traditis firmum foedus fideli supplicatione meruerunt.

Itaque anno ab Vrbe condita DCCLII Caesar Augustus ab oriente in occidentem, a septentrione in meridiem ac [*]( AVCTORES § 26 Suetonius Tib. 17; Florus 4, 12 § 31 § 27 Sueton. Aug. 23 § 28 Liuius 138 ? (cf. Euseb. 2003) § 29 Florus 4, 12 § 61 et 63; Suetonius Aug. 21 (cf. Tib. 9); Liuius 136 aut 137 (cf. Res gestae Aug. 5, 40 cum Mommseni adn. p. 84 et Velleius 2, 91) eap. 22 § 1 ignotus (cf. Sueton, Aug. 22; Oros. 7, 3 § 1; 1, 1 § 6; 7, 2 § 16; Mommsen, Res gestae Aug. p. 32) ) [*]( EXPILATORES 17 DCCLII Beda De temp. rat. a. 3952 18 ab oriente-p.427, 2 claueit exscripsit Iordanis Chron. p. 235 C1 ) [*]( 1 quintilius] LPRD 2 misera R2T || adque PR1 3 sub∗∗iectus D || dele∗tus P 4 reip L || adeo] abeo D 5 per m. 2 add. in L || capud R1D || paraeti P1 || conledens D 6 uarre L 1 bosforanos LPRD || separauit B || et om. D 8 illis D || medridate (pr. d m. 1 in ras.; alt. d m. 1 in ras. ex t) D || sustalerant] eontulerant D || bellum D 10 domita L 11 adque PR1D 12 uertendos R1 13 mordeb∗∗at D 14 abstullerant P1 || caesare D || remiserunt] Gς remi∗serunt (er. 8) B remisserunt P miserunt LD remiserunt (re s. 8. m. 1) W 15 suppleca cione D 11 •DOC• mo • quinquagensimo •secundo• L septu∗gentissimo (erasa a) secundo (sic) D || agustus D 18 septemtrionem (m fin. del.) P septemtrione (m radendo in n mut. R) BD )

quas ex eo per duodeoim fere annos quietissimo semper obseratas otio ipsa etiam robigo signauit, nec prius umquam nisi sub extrema senectute Augusti pulsatae Atheniensium seditione et Dacorum commotione patuerunt.