Historiae Adversum Paganos

Orosius, Paulus

Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.

Caesar Rubicone flumine transmeato, mox ut Ariminum uenit, quinque cohortes, quas tunc solas habebat, cum quibus, ut ait Liuius, orbem terrarum adortus est, quid facto opus esset, edocuit. deplorans iniurias suas, causam belli ciuilis, pro restituendis in patriam tribunis, esse testatus

est inde per Antonium septem cohortes, quae apud Sulmonem morabantur, a Lucretio recepit, tres legiones quae cum [*]( AVCТORES 5 - 8 ueniret Eutropius 6, 19 (absenti Orosianum) || 8 et ex Marcelli—§ 4 Liuius 109 (quem Orosius § 3 laudat) ) [*]( EXPILATORES 8 et ex Marcelli—10 missus est exscripsit Paulus 153 ) [*]( 1 corruptam PR 2 quattuordecem D grai PR ||consumtos (-tus D) PD 3 proditum] traditum D || iam] tam Pa || bellum (11 a m.2 insertae in spatio a m.1 relicto) L || ciuilem D 5 uictor aaesar L || absenti] absenatu L 6 alterum] iterum PR 7 aNnitente R3 || deinde|cretum D 8 dimis* so P 9 marcello Ra ||aput L 10 rauenna LD 11 sese (prior a inras. m. 1) D se L ||marcus PRD || antunius D ||p. L publius PRD\' Q. corr. fsh 12 ante intercedentes uocabulum eiusdem mensurae er. B ||inter∗ dicente P interdicentes D || furoque R1 13 prohibiti ad] prohibita D || prohibiti (biti ex buit m. 2) P || caesar; (i. e. caesar) D ||caelioque] LPR caėho quę D; Coelioque fsh 14 rubigone D 15 ar iminũ (pone r fort. ras.) B 18 patriam P ||tri∗bunis P 19 per (r in ras. paullo maiore) B ||solmonem D 20 lucricio D )

395
Domitio apud Corfinium morabantur, ad suas partes traduxit. Pompeius atque omnis senatus, crescentibus Caesaris uiribus trepidi, tamquam Italia pulsi in Graeciam transuecti, Dyrrachium gerendi belli sedem delegerunt.

Caesar Romam uenit negatamque sibi ex aerario pecuniam. fractis foribus inuasit protulitque ex eo auri pondo quattuor milia centum triginta et quinque, argenti pondo prope nongenta milia.

inde digressus Ariminum ad legiones, mox Alpes transuectus Massiliam uenit, ad quam oppugnandam, cur receptus non esset, Trebonium cum tribus legionibus relinquens, ad Hispanias contendit, quas L. Afranius et M. Petreius et M. Varro Pompeiani duces cum legionibus obtinebant. ibi multis proeliis Petreium Afraniumque superatos conposita pactione dimisit. in ulteriore uero Hispania duas legiones a M.

Varrone suscepit. similiter et duces eius, hoc est Curio Catonem [*]( AVCTORES § 5—§ 6 transuectus Liuius 109 aut 110 (ad § 5 cf. Plinius n. h. 93 § 56 d Cassiodor. Chron. a. 705) § 6 Massiliam- § 9 Liuius 110 (cf, Periocha) ) [*]( EXPILAТORES 5 negatamque — 7 nongenta milia compilauit comm. Bern. Lucani 3, 154 9 Massiliam—11 contendit, p. 396, 2 Massiliam — 3 abrasit compilauit comm. Bern. Lucani 3, 453 ) [*]( 1 ficornicium (fi m. 2; sic) L ficomicium P cornificium RD || partes suas υ || transduxit PRD 2 adque PaR1 3 trepida LD || greciam BD ||trasuecti P || dyrracium P dyrratium B 4 delegerint D 5 paecuniam D et a. r. B || fractib; Pa ||inuasit] LPRυ inuadit Dh 6 auri ex eo D || ΙΙΙΙ· milia centum triginta et quinque L ·ΙΙΙΙ· CXXX et v ṃι̣ḷ P ΙΙΙΙ·CΧΧΧ· et v ∗∗∗(eras. mił) B quattnor mitia centum tregenta quinque D 7 pondo ( prior 0 ex r corr.) L || nongenta milia] L nonagenta milia D DCCCC mil; P DCCCC·|∗∗∗R; cf. Mommsen Röm. Miinzo, 1860 p. 401 not. 109 8 arminum D 9 masseliam L massilliam (li fort. ex u sed m. 1) D U cur] LPRDς (quur K), Zfs; quod Z, cum \'Y2Y4\' h 10 trebonium] LPR tribunium D Tribonium υ ||con in cο̣̌m corr. P || relinquens (lin s. 8. m. 1) D 11 contendaM La || lucina PRD ||marcus PBD || et om. D || marcus PRD 12 pompeiania D ||cum VII legionibus Periocha 18 afranium petreiumque L solus || compwita PR || pactatione Pa ante pactione supra scr, foederis m. 2 B 14 marco PBD )

396
Sicilia expulit, Valerius Cottam Sardinia, Tuberonem Africa Varus eiecit. Caesar Massiliam rediens, obsidione domitam uita tantum et libertate concessa ceteris rebus abrasit.

At uero Dolabella partium Caesaris in Illyrico per Octauium et Libonem uictus copiisque exutus ad Antonium fugit. Basilus et Sallustius cum singulis legionibus, quibus praeerant, similiter et Antonius, Hortensius quoque ab infimo mari cum classe concurrens, omnesque pariter aduersus Octauium et Libonem profecti et uicti sunt.

Antonius cum se Octauio cum quindecim cohortibus dedisset, omnes ad Pompeium a Libone deducti sunt. Curio ex Sicilia in Africam cum exercitu transgressus est: quem Iuba rex continuo exceptum cum omnibus copiis trucidauit. Octauius Salonas oppugnare conatus, omnes paene copias quas duxit amisit.

Caelius desciuit a Caesare ac se Miloni exuli iunxit; cumque ambo seruorum manu Capuam oppugnare molirentur, occisi sunt. Bibulus apud Corcyram pudore uictus, quod custodiae eius, quam pelago et oppido [*]( AVCТORES § 10 et § 11 Liuius 111 (§ 11 cf. Val. Max. 1, 8, 10) ) [*]( EXPILATORES 4 Dolabella ― 11 deducti sunt exscripsit comm. Bern. Lucani 4, 433 ) [*]( 1 sardiniam L || afreca D 2 uarrus D 8 et∗∗ (er. 1 uel 2 litt.) D || libertate∗ B || abra si ta ∗∗ uero (si ta in ras. m. 1, pone ta 2 uel 3 litt. er.) D 4 ad R1 || partiũ add. m. 2 in B || inyllirico R nihil, | lyrico D || libonem et octauium L 5 et] ei D || libonem] PR ligonem D || exsutus (s 2 m.) L || ad antunium D om. L 6 basilus] L bassillus P bassillus B basillus (lu ilico ex ui uel iu) D || sallustius P sallustius D || cum singulis legionibus] G2b Fre- culfus singulas legiones LPR1D (uersus principio L, paginae principio D) concurrentes per singulas legiones R2T diuidentes singulas legiones fs per sing. leg. h singulas legiones (post praeerant addito ducentea) M2 7 infirmo Pa infi∗∗mo B 8 -que] ∗∗ G om. v || libonem] bibnlonem LPRD libionem T1X1 labionem T2 9 et uicti sunt in ras. angustiore m.1 D || quindecem D xv PB 10 dedidisset D || pompeium m ult. m ex corr. et partim in ras. m. 1) D || libone] LPR liboni D 18 trucitauit Pa || octanus Ra || opp-] expugnare D 14 dixit D || admisit D || caelius] LPRD || a] ad D 15 exusuli D || iuncxit PRaD 16 cocyram Ra )

397
praetendebat, hostis inluserat, inedia sese uigiliisque confecit.

Appius Claudius Censorinus, qui iussu Pompei Graeciam tuebatur, iam abolitam Pythici oraculi fidem uoluit experiri: quippe ab eo adacta uates descendere in specum respondisse fertur de bello consulenti : Nihil ad te hoc Romane bellum pertinet, Euboeae coela obtinebis. coela autem uocant Euboicum sinum. ita Appius perplexa incertus sorte discessit.

Admonet nos aliquid ab obtrectatoribus nostris consultor iste consulere. queruntur utique fide Christianorum sibi sacra interdicta caerimoniasque sublatas et ob hoc ideo maxime, quod extis uaticiniisque cessantibus futurae clades, quia sciri nequeunt, non uitantur.