Historiae Adversum Paganos

Orosius, Paulus

Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.

quam si artifices illi circumuentionum haruspices sub ipsa ut adsolent declinatione morborum forte celebrassent, procul dubio sibi dis et ritibus suis reductae sanitatis gloriam uindicassent. ita misera et ad sacrilegia male religiosa ciuitas mendaciis, quibus liberari non poterat, ludebatur.

Igitur Fabius consul contra Lusitanos et Viriatum dimicans Bucciam oppidum, quod Viriatus obsidebat, depulsis hostibus liberauit et in deditionem cum plurimis aliis castellis recepit. fecit facinus etiam ultimis barbaris Scythiae, non dicam Romanae fidei et moderationi, exsecrabile. quingentis enim principibus eorum, quos societate inuitatos deditionis iure susceperat, manus praecidit.

Pompeius sequentis anni consul fines Numantinorum ingressus accepta maxima clade discessit, non solum exercitu paene omni profligato uerum etiam plurimis nobilium, qui ei militiae aderant, interemptis.

Viriatus autem cum per quattuordecim annos Romanos duces atque exercitus protriuisset, insidiis suorum interfectus est, in hoc solo Romanis circa eum fortiter agentibus, quod percussores eius indiguos praemio iudicarunt.

At ego non modo nunc, uerum etiam saepe intertexere Orientis illa inextricabilia bella poteram, quae raro umquam [*]( AVCTORES § 12 Liuius 53 aut 54 § 13 Liuius 54 § 14 Liuius 54 cf. Periocha, Florus 2, 17 i 17, Eutropius 4, 16) ) [*]( 2 praeueniendi L 4 archani R 6 aruspices R || assolent R2 || . forte, (er. r ?) D 7 caelebrassent RaD || diis Rb 9 relegiosa Ra 12 bucciam] LDAGc bacciam Rv bocciam T || obsedebat R 14 bcytiae B cythiae D 15 ex#ecrabile (erasa s) R || • d •tia (tis al. m. ) R 20 pene Rb 22 periuat tuor dioim D || xɪɪɪɪ B 26 at] & B 27 illam D || ineztricabilia bella om. D || ineztrabilia R1 H bella in mg. add. m. fort. 1 in B )

287
nisi sceleribus aut incipiunt aut terminantur ; sed Romanorum, cum quibus nobis actio est, tanta sunt, ut iure fastidiantur aliena.

Mithridates tunc siquidem, rex Parthorum sextus ab Arsace, uicto Demetrii praefecto Babylonam urbem finesque eius uniuersos uictor inuasit. omnes praeterea gentes, quae inter Hydaspen fluuium et Indum iacent, subegit. ad Indiam quoque cruentum extendit imperium.

Demetrium ipsum secundo sibi bello occurrentem uicit et cepit: quo capto Diodotus quidam cum Alexandro filio regnum eius et regium nomen usurpauit.

qui postea ipsum Alexandrum filium, quem participem periculi in peruadendo regno habuerat, ne in obtinendo consortem haberet, occidit.

M. Aemilio Lepido C. Hostilio Mancino consulibus prodigia apparuere diuersa et, quantum in ipsis fuit, ex more curata sunt. sed non semper aucupatoribus euentuum et structoribus fallaciarum haruspicibus opportuni casus suffragantur.

namque Mancinus consul postquam a Popilio apud Numantiam suscepit exercitum, adeo infeliciter proelia cuncta gessit atque in id suprema desperatione perductus est, ut turpissimum foedus [*]( ATCTORES § 16 et 17 Liuius 52 § 18 Liuius 55 § 19- § 21 Liutus 55 et 56 (ad § 19 cf. Obseq. 23, § 20 turpissimum foedus Augustin. C. D. 3, 21), § 19 sed non semper et q. s. Orosiana uidentur esse, ad illa § 21 Pompeius—pepigisset adhibitus fort. Liuius 54 (cf. Periocha) .§ 20 turp. foedus cf. 5, 7 § 1 ) [*]( 2 iuraelefastidiantar D 4 mitritates D || tnnc om. D 5 demetrii] RbD demetri LRa Demetrio v || prae∗fecto R || babylonam] LR babilonam D 7 i∗daspen (er. s ut uid.) D || subegit (egi in ras. m. 1) B 8 seoundum D 9 bellum D || cępit R coepit D || diodothus LRb diu thus D 10 regnum om. L 12 uadendo La || regnum D 14 m̅ • L m R Marco D || aem elio D || Lepido C.] gaio lepido D || g- L gaio B || conss• L cο̃ns B 15 uerba curata sunt sed nou semper aucupatoribus om. D 16 euentum L 17 ∗aruspicibus R || oportuni R opurtuni D || suffragabantur D 18 a Popiliu] appiljo (o radendo ex p) D || nunantia D 19 praelia D || adque Ra 20 suprema (a in ras. al. m.) R || perductus (uc in ras. m. 1) D )

288
cum Numantinis faceré cogeretur.