Historiae Adversum Paganos

Sullae etiam et Marii adul6scentis maximum tunc proelium apud Sacriportum fuit, in quo de exercitu Marii caesa sunt xxv milia, sicut Claudius scribit.

Pompeius Carbonem etiam castris exuit fagientemque insecutus, nunc caedendo nunc ad deditionem cogendo plurima exercitus parte priuauit. Metellus Norbani agmen oppressit: ubi nouem milia Marianae partis occisa sunt.

Lucullus cum a Quintio obsideretur, erupit et repentina pugna obsessorem deleuit [*]( AVCTORES § 3 Liuius 86 § 4 Liuius 86 § 5 Liuius libro ut uid. 87 (cf. Periocha) § 6 Liuius 87 § 7 usque ad priaauit Liuius lib. ut uid. 87 § 7 Metellue et q. 8. et § 8 Liuius 88 ) [*]( 1 TI PB || eorundem (n ex m uid. corr.) P || hisdem LD ipsis PR || canto uiginti quattuor D cxxIIII PB 2 syllana LPR aillaua D || caecideruut LRa || fauius L 3 cui* P 4 affectans PRD || a dominis] ad ommis D || dom,∗nis (i pr. ex corr. subiecta) P 5 dainasyppus D 6 quintum PBD || sceuolam PB || g- L gaius (sic) PB om. D || lucium PD lutiũ B || domicium D 7 publium PBD || antestium D || in] ad D || cunum (punctum m. 1) D 9 adque PB* || teberim L 10 syllae LPB siUM D || plura PB 11 quintus PRD || carritanis PR1 carritanas R2 12 caecidit PRD || paroasit D || gneus PBD 13 aequitatum PRa || syllae LPBD || aduliseentiB PBsD 14 aput P1 15 xxu∙ milia L uiginti quinque milia D 16 CArbonem (A ex o m. 1) B carbonem (em in ras. m. 1, ex IAn) D || exiit Ra 17 cedendum D || cogendio L 18 none D VIIII PB 19 mariani D || occisa (a ex is m. 1) D || luculus B || quintio] LPRD 20 et om. L )

Sulla deinde cum Camponio Samnitium duce et Carrinatis reliquis copiis ante ipsam Vrbem portamque Collinam ad horam diei nonam signa contulit grauissimoque proelio tandem uicit. octoginta milia hominum ibi fusa dicuntur: duodecim milia sese dediderunt, reliquam multitudinem in fugam uersam insatiabilis uictorum ciuium ira consumpsit.

Sulla mox atque Vrbem uictor intrauit, tria milia hominum, qui se per legatos dediderant, contra fas contraque fidem datam inermes securosque interfecit. plurimi tunc quoque, ut non dicam innocentes, sed etiam ipsius Sullanae partis occisi sunt, quos fuisse plus quam nouem milia ferunt. ita liberae per. Vrbem caedes, percussoribus passim uagantibus ut quemque uel ira uel praeda sollicitabat, agitabantur.

igitur cunctis iam quod singuli timebant aperte frementibus Q. Catulus palam Sullae dixit: cum quibus tandem uicturi sumus, si in [*]( AVCTORES § 9 Liuius 88 et Etdrop. 5, 8 cap. 21 § 1—§ 10 Liuius 88 (ef. Periocha et Augustin, C. D. 3, 38), insertis § 6 necsimplex Vergilianis Georg. 3, 482. ) [*]( EXPILATORES 2 Sulla—7 consnmpsit excerpsit Paulus 122 8 tria—10 interfecit excerpsit Paulius 122 15 Q. Catalos—p. 335,2 Salla compilauit Paulus 122. ) [*]( 1 decim D x PB || mil- P mil. B t sylla LPB eiUs D || camponio] LD campanio PB cãpania B caropaniã 8; Lamponio corr. fsh || samnicium D S reliquiis D 4 diei] deei Ra || -quę Ra 5 LXXX PR; LXX Eutropius || hominum] hostium Eutr. || fosa] i. e. uicta; fuisse ex Eutropio Hartel m Comm. min. Acad. Vienn. 71 p. 261 6 duodicim D xn PR || mil- P mil B || dedimnt D 7 consumsit P 8 ...... m(ul?)tos intier| ...... proscripsit (rubris lilt.) |〈Sylla〉 mox adque urbẽ| incipit 8 H sylia LPB silla D U ad que P\'S at quem D nt in in ras. M. 2 B || (uic)tor 8 || m SPB || mili D (mili)a S 9 (se p leg〉atos S || dederant PB dedirunt D || (contn)fas S om. D || fi(dem dat〉am S 10 recoruis quae D se(curosq:) S || pluri(mi tunc) S 11 di(eam inn)ocentes S n (ipsins s〉yllanę (ę non e ut uid.) S || syllanae LPRD || partis oc. desinit S 12 quos] quo D || Tini PB Bone (n ilico ex u) D il libere B liberi D 14 sollitabat B\' || euncti PaR1 cum D 15 quos PB || aperte] perte D || quintos PRD || catullu R2 16 syllae LPRD )

tunc Bulla auctore L. Fursidio primipilari primus infamem illam tabulam proscriptionis induxit. prima proscriptio octoginta hominum fuit, in quibus quattuor consulares erant Carbo Marius Norbanus et Scipio et inter eos Sertorius tunc maxime pertimescendus.

item alia oum quingentis nominibus proposita est, quam cum Lollius, quippe securus nihilque sibi conscius. legeret, ubi suum repente nomen offendit, dum se trepidus adoperto capite. foro subtrahit, interfectus est.

sed ne in ipsis quidem tabulis fides ac finis malorum uidebatur. namque alios quos proscripserant iugulabant, alios autem postquam iugulauerant proscribebant.

nec ipsius mortis erat nia simplex aut una condicio, ut in nece ciuium saltem ius hostium seruaretur, qui nihil a uictis praeter uitam exigunt. M.

Manum siquidem de caprili casa extractum uinciri Sulla iussit ductumque trans Tiberim ad Lutatiorum sepulchrum effossis oculis membrisque minutatim desectis uel etiam fractis trucidari. post hunc P.

Laetorius senator et Venuleius triumuir occisi. M. Marii [*]( EXPILATORES 14 M. Marium—17 trucidari compilauit Paulus 123 ) [*]( 2 sylla LPRD || lamo PD lutio B || forsidio D || primalari D 3 proscrip(ti)on(is induxit) incipit S || proscribtionis LP || indixit D || pr(o)scr(iptio LXXX) S || proscribtio LPR1 (ro in ras. P) || LXXX PR 4 (f)uit (in quibQs) S || IIII PR || consolare serant (la ita ras. m. 1) D || (c)os(ulares) S || car(b)o (marius) S 5 narbonus Ra norbanus (norb in raa. m. 1) D II (e)t s(cipio et) S || cipio R1 || inter eos] interius D || eos] fort. corr. ceteros\' || se(r)to(rius) S serturius D || maxime p(times)cendus S 6 permescendus R1 || ali(a cum quin)gentis S || d PR quingentes D || nom(i)nib(us propo)sita S 7 c〈um lolli)us S || lolius PR lullius 0 iulius T; Q. Aurelium uocat Plut. Sull. 31 || secu⌇ desinit S || nihilque] nibil D 8 legere[[ L || repentę a. ras. R 9 in om. PR 10 ∗quidem (eras. e) P || fines PR1 11 proscribserant L 13 conditio R || necę a. ras. R nec D || saltim PaR1D 14 qui om. D || a om. LD || marcum PRD 15 caprili (li m ras.) P || uinceris D || sylla LPRD || dnctnmque] uinctnmque D 16 tiberem D tyberim B || sepulcrum Z* sepluchrum D || effusis LD 17 derectis D || p̄. L -p- P p R publius D 18 letorius LPD lectorius R || senator et] senatorque h || belnuleius D || triumuir. P trium∗uir (u alt, in ras. m. 2) R, del. h || m- L marci PRD )

dumque uiolentius ipse in concurrentem manus adigit, circa suum uulnus manum percutientis hebetauit. ita eo interfecto, ipse leuiter uulneratus coruices seruo suo praebuit.

Carrinatem praetorem Sulla iugulauit. inde Praeneste profectus omnes Marianae militiae principes, hoc est legatos quaestores praefectos et tribunos iussit occidi.

Pompeius Carbonem a Cossura insula in Aegyptum fugere conantem, in Siciliam ad se retractum conpluresque cum eo socios eius occidit.

Sulla dictator creatus est, ut dominationis et crudelitatis libido honesti praecipuique nominis reuerentia et armaretur et uelaretur.

Pompeius m Africam transgressus eruptione curca Vticam facta decem et octo milia hominum interfecit. quo bello Domitius dux Marianus dum inter primores pugnat, occisus est.

idemque Pompeius Hiertam Numidiae regem persecutes, fugientemque a Bogude Bocchi Maurorum regis filio spoliari omnibus copiis fecit: quem continuo Bullam reuersum tradito sibi oppido interfecit. [*]( AVOTORES § 11 — § 14 Liuius 89 (cf. Per.) ) [*]( 1 capud R1 || praenestae P || g- L gains PRD 2 luoretio] latio D || manibus D 3 inciderit PRlD || telesino (B ilico in c corr. ui uid. ) D 4 corrente (nte m. 1 in ras.) D || adegit R2D .5 manum (m fin. max. ex parte er.) P manas B || percutientis (en in ras. m. 1) D || heuetauit R1 habetauit D 6 ceruicem Pbv || seruo om. D || carrina tẽ∗ C et ‿m. 2) B 7 sylla LPBD 9 cusura L oussula D 10 egypto D || conantar La || sicilia B 11 tractum PRD || conpluresque] et complures v || cum eo] com D || sotios R1 || sylla LPBD 12 credolitati D || libido. (1 ido in ras. m. 1) D 13 nominis om. R1 || armaretur (mare in ras. m. 1) D 14 afreca D || circa om. R1 15 xvui PR 16 domicias BD || marinianus L || pugnat] LPBlD repugnat R2v dittographia natum (primoa pugnat E2) 17 accisus Pa || idem quem D || hiertam (r in raa.) D hiertham P (non B) \' 18 -qũe om. v || bogode D bogube PB || bocchi∗ P bocchim|| D || maurorum om. D 19 fecit om. L || continuo bullam om. D || syllam L 20 reuersus (s ilico del.) D )