Historiae Adversum Paganos

namque oum per totam Africam mmensae lucustarum multitudines coaluissent et non modo iam cunctam spem frugum abrasissent herbasque omnes cum parte radicum, folia arborum cum teneritudine ramorum consumpsissent, uerum etiam amaras cortices atque arida ligna praeroderent, repentino abreptae uento atque in globos coactae portataeque diu per aerem, Africano pelago inmersae sunt.

harum cum inmensos aceruos longe undis urguentibus fluctus per extenta late litora propulissent, taetrum nimis atque ultra opinionem pestiferum odorem tabida et putrefacta congeries exhalauit, unde omnium pariter animantum tanta pestilentia consecuta est, ut auium pecudum ac bestiarum corruptione [*]( AVCTORES § 1—5 Liuius 60 (ef. Periocha, Obseq. 30, Augustinus C. D. 3, 31) ) [*]( EXPILATORES 7 per totam — p. 303, 9 extincta.. sunt excerpsit Paulus 95.97 ) [*]( 1 tabulata — 2 extorruerit om. D 2 exanimatus L examinatns D || supemantesqae ex quo placito erit hominis D || hommi∗b; (i alt. et b; ex corr. m. ant.) P 3 reciprocatu R 4 ∗anelitu (er. h) P ∗ane litu (h supra ne m. 2) R nahelitu D || introlsum L 5 marcio (martio R) plautio PB marcio placio D || hypseo PB hipseo LD || marco PR murco D || conss- L consul PR1 (-ł. R2) || uix tum PB2 (prius uictam R2) uictum R1 7 inmensae (in in im m. ant.) R 8 locustarum PR2 || conualuisaent (nu del. R1) PR connal- B || tam jR* 10 et folia v || cum om. L || ∗∗ramorum (rai in ras. m. 2, ex roma- 9) R II consumsissent PR* 11 amaros v 1 adque P1 || perrosissent v 12 adreptae D || adque LP1R1 || acta upertateq; D 18 immersae (im ex in m. ant.) R inmessae D 14 cũ in ras. m. 1 D || inmensus L inmersus in ras. m. 1 D immenso* (im ex in m. ant.; s s. 8. m. 2) R || aceruus LD || longi L || undis (s m ras. m. 2) P n urgentibus PRD 15 tetram R1 iterum D II adque PR1 16 opiniocnem pa opinio.nem R || pestiferum (s in ras. m. 1) D 17 exalauit L || animantium Ra H tanta] tantum tanta D )

at uero quanta fuerit hominum lues, ego ipse, dum refero, toto corpore perhorresco: siquidem in Numidia, in qua tunc Micipsa rex erat, octingenta milia hominum, circa oram uero maritimam, quae maxime Carthaginiensi atque Vticensi litori adiacet, plus quam ducenta milia perisse traditum est, apud ipsam uero Vticam ciuitatem triginta milia militum, quae ad praesidium totius Africae ordinata fuerant, extincta atque abrasa sunt.