Historiae Adversum Paganos

Orosius, Paulus

Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.

sed — ut tunc apud Romanos numquam diuturna felicitas erat et qualescumque successus magnis continuo malorum molibus obruebantur — cum Romana classis ad Italiam praedis onusta remearet, infando naufragio euersa est: nam de trecentis nauibus ducentae uiginti perierunt, octoginta uix abiectis oneribus liberatae sunt.

Hamilcar dux Poenorum cum exercitu in Numidiam Mauretaniamque missus postquam hostiliter cruenteque in uniuersos egit, cur Regulum libenter suscepisse dicerentur, mille argenti talentis et uiginti milibus boum reliquos condemnauit; principes autem omnium populorum patibulo suffixit.

Tertio anno — sicut semper indomitus furor cito periculorum obliuiscitur — Seruilius Caepio et Sempronius Blaesus consules ducentis sexaginta nauibus in Africam transgressi uniuersam oram maritimam, quae circa Syrtes iacet, depopulati sunt atque in superiora progressi captis euersisque ciuitatibus plurimis ingentem praedam ad classem deuexerunt.

inde cum ad Italiam redirent, circa Palinuri promuntorium, quod a Lucanis montibus in altum excurrit, inlisi scopulis centum quinquaginta [*]( AVOTORES § 10—§ 12 Liuius 18 (ad § 10 et 12 cf. Eutr. 2, 23 et ad § 11 Periocha); iUa g 10 semper—obliuiscitur ignoti auctoris sententia est ab Ottone Ribbeck (Comic. ed. 2 p. 390 w. 311 et coroll. p. cuI) ad\' metrum suum reuocata sic: Faror indomitus cito pericli obliscitur ) [*]( 1 VIIII.- militum milia B 2 ut] LBD et v 3 et] et ad Rb 6 ducenti uiginti D -CC-XX- B || periere D || octogeata D LXXX R 1 hamilchar L amilcar D 8 mauretaniamquae (re in ri, se in e) B mauritaniamque D 9 cruenteque (e alt. in ras.) B cruenterque D H aegit (a er.) B || cur] LRD quod v || regolum D 10 xx B 11 bouum D 14 caepio] L (a m. lh inras.; fuisse uid. o) scipio BD || blesus RaD blessus LRb || conss. L || cum post consules add. Zh 15 CC. LX B 16 oram (h eras. ?) B || sirtes D 17 capitis L 18 aduexerunt B || etaliam D 19 promuntorium] LB* promunturium D promuntorum R1 || lucanis (u in ras. al. m.) B 20 inlisis L U soopulis (u al. m. ex o ?)B || CL B )

233
naues onerarias nobilemque praedam crudeliter adquisitam infeliciter perdiderunt.

uicit aliquando apud Romanos improbissimam cupiditatem enormitas miseriarum: nam patres, quibus iam nauticae rei pertaesum. esset, decrenere ne amplius quam sexaginta nauium classis ad subsidium haberetur Italiae; quod quidem decretum continuo adacti indomita cupiditate ruperunt.

praeterea Cotta consul in Siciliam transgressus plurimis proeliis aduersum Poenos et Siculos terra marique pugnauit et per totam Siciliam partim hostium, partim etiam sociorum inhumatas strages reliquit.

L. Caecilio Metello C. Furio Placido consulibus Hasdrubal nouus Carthaginiensium imperator cum elephantis centum triginta et equitum peditumque amplius triginta milibus Lilybaeum uenit ex Africa et continuo cum Metello consule apud Panormum pugnam conseruit.

sed Metellus uim magnam beluarum timens prius eas magno usus consilio uel in fugam uel in mortem egit et sic facile quamuis magnam uim hostiam superauit: xx milia Carthaginiensium in eo proelio caesa sunt, elephanti quoque sex et uiginti interfecti centum et quattuor capti et per Italiam ducti maximum Italicis gentibus spectaculum praebuerunt. Hasdrubal cum paucis Lilybaeum profugit atque absens a Poenis capitis damnatus est. [*]( AVTORES § 13—§ 15 Liuius libro ut uid. 18 (ad § 14 et 15 cf. Eutrop. 2, 24, ad § 15 Periocha) ) [*]( 2 romanos (o alt. exu ?) R romanus D || inprobissimam R 8 inormitu Ra inhormitas (h rasura factum ex b ?) D 5 LX B || clasis Ra 8 aduersū (ũ ex us ut uid.) B || sicolus D 9 patim Ra 10 sotioram R111 lucio LDRb luoeo Ra || caelo D || metello om. L ometello D || g. L gaio RD || placido] LR (item Eutropius) placito D, Pacilo corr. Fabricius sh || conss. L 12 karth- B || inperatur D H elephantes Ra || centum tregenta D cxxx. R 13 equitom (sed e s. t.) R || trigenta D xxx R || lylybeam B lilibeam D 14 cum] cõ Ra 15 pbanormum sed h erasa L poenoram D 18 • XI• milia L xx milia R uiginti milia D || karth- B 19 elepanti Ra || sex et xx. B || c A IIII (IIII in ras.) R 21 lylybeam R lilibeam D || confngit L solus profugit eden, nisi quod profait K fugit 0 22 a m ras. m. 1 D || capite D captos LNO || dampnatus (p erasa) B )

234

Post haec fessi tot malis Carthaginienses petendam esse pacem a Romanis decreuerunt. ad quam rem Atilium Regulum antea ducem Romanum, quem iam per quinque annos captiuum detinebant, inter ceteros legatos praecipue mittendum putanerunt: quem non impetrata pace ab Italia reuersum resectis palpebris inligatum in machina uigilando necauerunt.

alter deinde Atilius Regulus et Manlius Vulsco, ambo bis consules, cum classe ducentarum nauium et quattuor legionibus Lilybaeum profecti: quod oppidum in promuntorio situm Romani obsidere conati, superueniente Hannibale qui Hamilcaris filius fuit uieti, maiore exercitus sui parte perdita ipsi aegre euaserunt.

post hos Claudius consul cum classe centum uiginti nauium ad Drepani portum contra hostem profectus: ubi mox [*]( Avcroass § 1 Liuius 18 (cf. Per.), sed illa resectis—necauerunt sunt Ciceronis in Pison. 19 § 43 (cf. Val. Max. 9, 2 ext. 1) § 2 Li- uitis libro ut uid. 19 § 3—§ 8 Liuius 19 (cf. Per. et Eutrop. 2, 26 sq.) ) [*]( EXPILATORES 2 Regulum — 6 necauerunt]... sicque, ut Orosius dicit, redditus est propria ugluntatd hostibus et in uincula coniectus (cf. Oros. 4, 9 § 3) excisis palpebris oculorum insomnis periit Mythographus Maii Class. auct. 3 p. 77. — Codicis Franequerani ad Horatii Carm. 4, 5, 41 scholium ab Holdero mecum communicatum quae de Regulo narrat praescriptis his ut enim Horosius atque historiae ferunt, non suntex Orosio repetita 5—6 hinc circumcisis palpebris ut (et 2) usque ad mortem cruciatu intolerabili ac dolore uigilaret Eu- tropianis inseruit Paulus 45, 20 sq. ) [*]( 1 karthaginienseB R carthaginenses D 2 pacem a romanis) LKM a romania pacem (a om. D) RD fsh; pacem esse petendam a Romanis edd. 1610 et 1542 || utilium L || reculum D 4 caeterus D 6 iopetrata R 6 palfebris L || illigatum Rb || negaueront (sic g saepius) D 7 s∗tilius (c uel t er.) R || regolua D || uulsco] LRD; Vulso corr. fsh || bis] LRD; iterum fsh 8 IIII. R || LЄCIONIB, (litterae Q uirgula inf. et B restauratae et B , in BUS, ligatis us, mutatum a m. fort. lb) L || lylybeum R lilibeum D 9 profecti sunt Rh, in G sunt glossa supra scripta est a m. 2a || promunturio R1Db promuntuo Da 10 hamilcharis L hamylcharis R amilcharis D 11 egre L e̢g∗re (ę ex e al. m.) R 12 |Post (st in ras.) ex post compendio scr. B || cxx R 13 drebani D H ubi} LRDG1 ibi post ras. G ibique v )

235
exceptus classe Poenorum superatusque est. et ipse quidem cum triginta nauibus Lilybaeum in castra confugit, reliquae omnes, id est nonaginta, aut captae ant demersae fuerunt; octo milia militum caesa, uiginti milia capta referuntur. Gaius \' quoque Iunius collega Claudi uniuersam classem naufragio amisit.

Anno etiam consequenti classis Punica in Italiam transiit eiusque plurimas partes longe lateque uastauit.