Historiae Adversum Paganos

quod ubi Duilius alter consul audiit, cum triginta nauibus aduersus Hannibalem profectus est. commisso nauali proelio Hannibal, amissa naui qua uehebatur, scapha subductus aufugit; triginta et una naues eius captae, tredecim mersae, tria milia hominum occisa, septem milia capta referuntur.

Postea Carthaginienses C. Aquilio Floro L. Cornelio Scipione consulibus Hannonem in locum Hannibalis subrogatum pro [*]( AVECTORES § 9 Liuius 17 (cf. Periocha et Florus 2, 2 g 11) § 10-§ 12 Liuiw 17 (f 11 cf. Periocha) ) [*]( 1 trigenta D xxx R || xxx R || elephantes Ra 2 ciuitas D 3 ∗∗∗|bello (er. bel ?) D 5 banibal Ra 7 gu- L gneo RD || cornileo D || g L gaio RD || conss- L || banibal Ra 8 aetaliae D || instructus D || LXX|nauium (rasura post LXX) R 10 diuliua L || celcriter (e pr: in ras., ex ae?) R || impleuit RD 11 . LX. dies B, sexagesimum diem v || caese R || ∙c∙ xxx ∙ R 12 ancoris D || cornilias D 13 consul alter] consularitcr (ariter in alacriter m. 2 corr., in mg. t alter m. fort. 1) B || lyparam L || petit RD 14 annibale L2 || colloquium (1 pr. in ras.) R 15 captis D 16 consul alter R || audiit] L audiuit RD || tregenta D xxx R 18 scafa RD || tregenta D xxx B 19 tridecim L xm R || VII R 21 karthaginienses (i alt. ex corr. add.) B || g- L gaio RD || lucio BD || cornilio D 22 couM- L )

eodem anno tria milia seruorum et quattuor milia naualium sociorum in urbis Romae excidium coniurarunt et, nisi maturata proditio consilium praeuenisset, destituta praesidio ciuitas seruili manu . perisset.

Anno ab hec preximo Calatinus consul Camerinam Siciliae urbem petens. temere in angustias deduxit exercitum, quas Poenorum copiae iam dudum praestruxerant.

cui cum omnino nulla uel obsistendi uel euadendi facultas esset, Calpurni Flammae uirtute et opera liberatus est, qui lecta trecentorum uirorum manu insessum ab hostibus tumulum occupauit et in se Poenos omnes pugnando conuertit, donec Romanus exercitus obsessas angustias hoste non urguente transiret.

oaesi sunt in eo bello omnes trecenti, solus Calpurnius quamuis multis confossus uulneribus et cadaueribus obtectus euasit.

Hannibal senior a Carthaginiensibus iterum classi praepositus, infeliciter cum Romanis nauali proelio congressus et uictus, ab exercitu suo seditione orta lapidibus coopertus interiit.

Atitius consul Liparam Melitamque insulas Siciliae nobiles peruagatus euertit.

consules, in Africam iussi transferre bellum, cum trecentis [*]( AVCTORES § 1 —§ 6 Liuius 17 (§ 2 cf. Per., Flor. 2, 2 § 13, Liuius 22, 60 § U) ) [*]( 1 inter nauali et proelio 6-8 litt. erasae B 2 scipione sed ci s. s. L 3 tria milia] RD III. L 4 haec seruorum et quattuor milia om. sed ab antiqua m. in mg. add. R || quattuor milia] BD III. L 7 perisset] LRD 9 deduzit (e ex i corr. a m. ut uid. 1) L 10 penorom D || copia D || praestruxerat D 11 nulla uel] nulla D || resistendi Rb || esset ∗∗∗∗ (4 - 6 litt. eras.) R || calpurnii R1D 12 flamae D || opere R || liberatur liberatus (prima r statim corr., ex c 9) D 13 incessmn R insensum D 14 poenas R1 15 urgente B 16 • ccc • R || confossis L 17 et cadaueribus om. D || hanibal Ra 18 a om. R || kartbaginiensiũ R || feliciter L 20 internit D . 21 liparam sed li s. s. R || melitamqu∗e (fuit -quae) L militamque D || sicilia D 22 iussi (i fin. m. 1 in ras. ex it ? an & ?) in srfricam D || iossit L || ccc tis.xxx. L cccxxx B quadrigentis tregenta D ) [*]( 15* )

uictores consnles in Africam transuecti sunt primamque omnium Clipeam urbem in deditionem receperunt.

inde Carthaginem petentes trecenta ant eo amplius castella populati sunt, infesta Carthagini signa circumtulerunt.

Manlius consul Africa cum uictrici classe decedens septem et uiginti milia captiuorum cum ingentibus spoliis Romam reuexit.

Regulus, bellum Carthaginiense sortitus, iter cum exercitu faciens haud procul a flumine Bagrada castra constituit: ubi cum plurimos militum aquandi necessitate ad flumen descendentes serpens mirae magnitudinis deuoraret, Regulus ad expugnandam bestiam cum exercitu profectus est.

sed nihil in tergo eius proficientibus iaculis atque omni telorum ictu inrito, quae per horrendam squamarum cratem quasi per obliquam scutorum testudinem labebantur mirumque in modum, ne corp??s laederent, ipso corpore pellebantur, cum insuper magnam [*]( AVCTORES § 7 et 0 8 Liuius 17 et ut uid. 18 (cf. Per. 17, Eutrop. 2, 31, Flor. 2, 2 § 19) § 9—§ 15 Liuius 18 (§ 9 — § 15 ef. Per. et maxime Valer. Max. 1,8 ext. 19, qui Liuium auctorem lou- dat; haec § 9 serpens mirae magnitudinis habentur etiam apud Florum 2, 2 $ 20, ad illa § 13 spinae rigorem cf. Silius Ital. 6.\'271) ) [*]( EXPILATORES 11 hand procul — 13 Regulus excerpsit Paul... 41 not. lin. 9 ) [*]( 1 petierant BD || quibus om. L || hamilehar L hamylcar R amilcar D 8 karth- B || LXIII. B 4 afrigam D 5 clipeam] L clipeum D clupeam Rh 6 karth- B || coo B 7 karth- B 8 ab africa Gv || afrigam D || uictrici∗ (erasa ut uid. 8) L || septem et XX. milia L VII. et xx milia B 9 pone uers. |cum ing. — bellu karthaj in mg. e B 10 regolns D || ksrthaginiense∗ eortitns (er. 8 et B seq. in ras.) B H iter] iterum L || ezercitn sed ex 8. a. al. m. B 11 haut sed h s. s.m. 1b L || nbi] ibi D 12 cam] quam L || plurimos] primus D || aquandi (an in ras. unius litt. m. 1) D || descendentis (s fin. in ras. m. 1) D 14 in tergo] sic: € |go (nota explicatur pone uera. al. m. Inter) B 15 iaculis] telis L || omne R1 || inritn L irrito BD 16 qu∗e (fuisse uid. quae) L || horrendum L || scamarum B || carte D 17 habebãtur (~ i e. n ex corr. add. a m. 1 aut 2) L 18 lederent BD )

talis siquidem est natura serpentis, ut, oum pedibus carere uideatur, costis tamen et squamis, quas a summo gutture usque ad imam aluum parili modo dispositas habet, ita instruitur, ut squamis quasi unguibus, costis quasi cruribus innitatur.

non enim at uermis, oui spinae rigor non est, et in directum corpusculi sui partes gradatim porrigendo contractas, contrahendo porrectas motum explicat, sed alternis intenta conatibus latera sinuosa circumfert, at per exteriorem spinae curuaturam rigentem costarum aciem tendat, costis autem natura ad summum rectis squamarum ungulas figat; quod uicissim et celeriter agendo non solum plana perlabitur, sed etiam conuexa conscendit, tot uestigiis instructa quot costis.

huius itaque rei causa est, ut, si in qualibet corporis parte ab aluo usque ad caput ictu aliquo conlidatur, debilis reddita cursum habere non possit; quia ubicumque ille ictus inciderit [*]( EXPILATORES 4 talis-8 innitatur compilauit Isidorus Orig. 12, 4, 45; cf. 12, 5, 19 equamarum nisibus 8 non enim — 10 explicat et 14 perlabitur compilavit Isidorus Orig. 12, 5, 19 16 ut si — p. 230, 2 agebantur exscripsit Isidorus Orig. 12, 4, 46 ) [*]( 1 conminuit [sed t expuncto) L comminui BD || ad impeta in mg. terribili al. m. B 2 balistae B 8 molare] TO item apud Seneeam Epist. 82 § 24, qui eiusdem narratiunculae meminit, habetur: molaribus.. saxis; murale LBDv (cf. 4,23 § 6 murali lapide) || compagem RbD 4 tales L 5 uideatur sed a statim ut uid. deletum L || scamis D || quas a] qua|si ad D 6 gottoreins que̢ (corr. al. m. sed relicto q) B 7 instruitur] L instruitur (in al.) B item H instruetnr D cf. 7, 37 § 8 instruatur G2aNO 8 cruoribus L* || spinae] spae D 9 in om. R || gradatim (pro g fuisse uid. c) L 10 porrectu (r s. s. m. 1) B porrectas L\' H modum (d in t m. 1) B || axplicat] imple- R 11 intentus Rb 12 spina| D || curbaturam Ra || tendit Ra || costis autem] Co (circ. 8 Utt. spat.) | D 13 natarã (4 im a) B || scamarum (eirc. 7 litt. spat. rel. m. 1. ubi gres- sib\' scr. m. 2) figat D 14 caelenter (ae in e) B 16 instructus Rb strnota L 16 nt si] unde 3 H in om. Ra || quolibet Ra 17 capnd Ra U hictu (h er.) B || collidatur Rb || redditns Rb )

corium aitem eiue Romam deuectum — quod fuisse centum uiginti pedum spatio ferunt — aliquamdiu cunctis miraculo fuit.\'

Regulus aduersum tres imperatores, id est Hasdrnbales duos et accitum ex Sicilia Hamilcarem, atrocissimum bellum gessit, in quo caesa sunt Carthaginiensium decem et septem milia, capta autem quinque milia, decem et octo elephanti abducti, oppida octoginta et duo in deditionem cessere Romanis.