Historiae Adversum Paganos

porro antem nos in ultimo temporum positi mala Romanorum scire non possumus nisi per eos, qui laudauere Romanos.

ex quo intellegi datur, quanta illa fuerint quae studio propter horrorem repressa sunt, cum tanta inueniuntur quae tenuiter inter laudes emanare potuerunt.

Et quoniam ex hoc iam Punica bella succedunt, res ipsa exigit, ut de Carthagine, quae ante urbem Romam duo et [*]( AVCTORES § 9 Liuius 16; cf. Euseb. 1752b § 10 sqq.] cf. Orosius 4, 1 § 12 cap. 6 § 1 Carthagine — § 3 (ubi § 1 laudantur Pompeius Trogus et Iustinus) Iustinus 18,5 (Helissa) et 6 § 9—§ 12 (cf. Periocha 16); ad illa § 3 respicit 4, 21 § 8 ) [*]( EXPILATORES 18 Carthagine- p. 218, 1 annos. condita compilauit Seuerus Chron. p. 453 ) [*]( 1 in haec OMNINONONFI desinit f. 3* col. 2 8 3 caparronia] LRG capparnnia D caparonia N, cappa romania AO capta (casta M\') romania KMm Capparonia v 4 conscuṩ̣que L || affecti BD 6 quanta] q.tanta (q- m. ut uid. 1 ex corr. add. ante uers.) D || aocedisse L 7 plurimas (? al. m.) B || certe] cete D || poene D pene Rb 8 hoc om. D || idem] LRD 10 haec et de quibus om. D 11 terere D || instituere] LRD, instruere v 12 in om. in princ. uersus D 15 inueniuntur] LD\' quę inueniuntur D2 inueniantur R, v 16 quae teuuiter inter om. D || qua L1a 17 res ipsa-18 ante om. D 18 karthagine R || urbem sed i supra em ser. m. ut uid. 2 D || romam sed e supra m scr. m. ut uid. 2 D || duo] LRD || et LXX B. )

Carthaginienses uernaculum atque intestinum semper inter se malum habuere discordiam, qua infeliciter exagitante nulla umquam tempora uel foris prospera uel domi quieta duxerunt.

sed cum inter cetera mala etiam pestilentia laborarent, homicidiis pro remediis usi sunt: quippe homines ut uictimas inmolabant aetatemque inpuberem, quae etiam hostium misericordiam prouocaret, aris admouebant.

De quo sacrorum immo sacrilegiorum genere quid potissime discutiendum sit non inuenio. si enim huiusmodi ritus aliqui daemones praecipere ausi sunt, ut mortibus hominum occisione hominum satisfieret, intellegendum fuit se operarios atque adiutores pestilentiae conduci, ut ipsi quos illa non corripuisset occiderent:

sanas enim atque incorruptas offerri hostias mos est, ita ut illi non sedarent morbos sed praeuenirent.

Itaque Carthaginienses auersis dis propter istius modi sacra — sicut Pompeius Trogus et Iustinus fatentur, sicut autem apud nos constat, propter praesumptionem impietatemque ipsorum irato Deo