Historiae Adversum Paganos

Orosius, Paulus

Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.

triste adeo id bellum fuit, ut merito dicatur tantum humanum sanguinem susceptura etiam cum gemitu horrisono tunc terra tremuisse. Romani pauci admodum eo proelio qui euasere uicerunt.

Anno ab Vrbe condita CCCCLXXX inter multa prodigia sanguis e terra, lac uisum est manare de caelo. nam et plurimis locis scaturiens e fontibus cruor fluxit et de nubibus guttatim in [*]( AVCTORES cap. 5 § 1 inter multa sqq.—§ 2 Liuius (15 uel) 16 ) [*]( EXPILATORES 15 plurimis—p. 215, 1 demisso compilauit Paulus 36 not. 5—6 ) [*]( 1 |ra-exausto, Inbertatis i<, |torruit ita ~~S || iu*gera (er.r) R || paenitus (a er.) R || cidenere (de dd.) X 2 lsolum sed (so uidit Du Rieu, nunc perierunt) hie desinit T col. 2 S || imistirpibus X 3 absumsisse Dλb adsumpsisse Ra asaumsisse λa 5 directę Jntra Jac| inc. f. 2r col. 1 dimidiata S || directę SRD derecte X, directa fh || iactu 1 6 constitissent] Ra constitisset RbDAGλ, υ 7 patefactũs λ 8 hebesceret (e pr. ex a al. m.) R heuesceret 1 || utrumqae D || hęsitauere (ę ex e al. m.) B haestabere X he<sitaue>re S || preiudicata X 9 concitu X || inire 1 iniere (e s. s. al. m.) B 10 tantum humanum] tandem humanum tantum hominum (or al. m.) R 11 suscepturã B || gemito 1 12 terri R || prelio 1 14 in haec condita cooo simo| desinit f. 2r col. 1 S || CCCCLXXX] R occc mo-LXXX- 1 quadringentisemo octoginsemo (e m. 2X punct. fort. m. 1) D 15 e] et 1 e* (t ut wid. eras.; corr. m. 2) D || Manare hinc denuo superstes L 16 rscaturiens B scaturnens (corr. m. 2 ut uid.) D || his et denubib//gutta incipit f. 2r col. 2 S )

215
speciem pluuiae lacte demisso, diri, ut ipsis uisum est, terram imbres inrigauerunt.

eo tempore Carthaginienses dato aduersum Romanos auxilio. Tarentinis, cum a senatu per legatos arguerentur, turpissimam rupti foederis labem praesumpto accumulauere peiurio.

Tunc etiam Vulsinienses, Etruscorum florentissimi, luxurie paene perierunt.

nam cum, licentia in consuetudinem prorogata, seruos suos passim liberos facerent, conuiuiis allegarent, coniugiis honestarent:

libertini in partem potestatis recepti plenitudinem per scelus usurpare meditati sunt et liberati serui- : tutis iugo, ambitu dominationis arserunt et quos dominos subditi aequanimiter dilexerunt, eos iam liberi, quod dominos fuisse meminerant, exsecrati sunt.

itaque conspirantes in facinus libertini — quorum tanta manus fuit, ut sine controuersia auso potirentur — correptam urbem suo tantum generi uindicant, patrimonia coniugiaque dominorum sibi per scelus usurpant, extorres dominos procul abigunt, qui miseri, exules egentesque Romam deferuntur: ubi ostentata miseria querellaque defleta, per Romanorum seueritatem et uindicati sunt et restituti. [*]( AVCTORES § 2 cf. Orosius 4, 3 § 1 § 8--§ 5 Liuius 16 (cf. Valer. Max. 9, 1 ext. 9 et Aurel. Vict. Vir. ill. 36) ) [*]( 1 diminuo LR1D1 || terra 8 terras D 9 irrigauerunt Rb H kartb- R 3 per om. L 4 praeanmto D || accomolauere L. adcumulauere Ra 5 peiurio] L periurio BD 6 uulscinienses R || luxurie] L luxurię S luxoriae (o in u) B luxuriae D 7 pęne (. minus certum) S pene Rb D || prorogata (ultima ex u corr. m. 1b) L 8 conbibiis 8 || allegarent] L sotiarentallegarent (1 prior in ras.; sotiarent s. s. al.) B allegerc 8 alecerent D1 alliaerent D3, adlegerent h 9 in haec Libertin//Jn parte desinit f. 2r col. 2 S 10 libertati (supra a punctum deZetum) L 11 ambitus (s del.)|L || his pinossubditiaequa incipit f. 2x col. 1 S || dnos (o in ras. al. m.) R 12 d ns R 13 execrati SB 14 libertini quorum] libertinorum B 15 auso] LD1 ausu B item correxerunt et m. 1 et m. 2 in D,v || uindigant D 18 ostenda D1 ostensa D\' || querellaque] L1aSRaD quae|rellaque (quae ex q.) L1b quere*laque (er. 1) R 19 per romanorum seueritatem] tum D )

216