Historiae Adversum Paganos

Orosius, Paulus

Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.

apud Formias multis ictibus fulminum moenia undique ambusta et dissoluta sunt.

apud agmm Calenum repente flamma scisso hiatu terrae eructata tribus diebus tribusque noctibus terribiliter exaestuans, quinque agri [*]( AVCTORES g 1 obscena sqq. — § 7 Liuius 16 ) [*]( 1 interram D 2 quae] qui X || λ uicta/// fuis| (m eraM est uel certe periit) 8 cuius 1r col. 1 hie desinit 3 praelio 1 4 |Anno ab urb ⌇, |cccc aimo LXX ⌇, |na et dira pr⌇, |sa romę uel⌇ incipit f. 1r col. 2 8 || CCCCLXXVIII] quadringentesimo septuagensimo octauo D, idem numerus in muitis codd. (uelut G1b Eeg. 632 8. x); ∙cccmo∙LXX∙ 1 CCCCLXX R1 qui numerus cum in plerisque antiquiorum et minus interpolatorum codd. uelut AG1aHКМ1NVs1 exstet, in communi omnium fort. etiam codicis D archetypo fuit, sed uarie deinde correctus est: nam CCCCLXXVII ) [*]( eiata D || |nt∙e̜dis salu⌇, |minis disso⌇ 8 || e̜des (Q m. 2 ex u) D aedis 1 || flnmeoia D 6 |ri sub eodẽ⌇, |ut dicunt∙ta⌇, |tres ante lu⌇ S || sup t || celo 1 || \'acta B 7 |si urbem∙ser⌇, |uer intulerf, |sumque mes⌇ 8 8 membranati 1 || |foro ipsi str⌇, |num exterr⌇ 8 U foro] for spatio post r relicto λ 9 |runt∙apud⌇, |num∙repen⌇, scisso t hist⌇, |tata∙trib; d⌇ ubi fuisse uid.: relique | runt-apud formias cale| num repente flamma| scisso hiatu terrae eruc|tata tribus diebus 8 || formias] RbGX2 (sed ias in ras. X,) formas RaDλ itemque ACVV3M, fortasse ipsius Orosii errore II ictibus 1 11 calenum] cbalenum mmia undique t || hiatu terrae] RD hiatu terre 1, t. h. h II eructuata 1 12 |noctib∙ter⌇, |e̜stuans∙q⌇ B || eDIt... 1 . )

214
ingera exhausto penitus suco ubertatis in cinerem extorruit, ita ut non fruges solum sed et arbores cum imis stirpibus absumpsisse referatur.

Sequenti abhinc anno Sempronius consul aduersum Picentes duxit exercitum. et cum directae intra iactum teli utraque acies constitissent, repente ita cum horrendo fragore terra tremuit, ut stupore miraculi utrumque pauefactum agmen hebesceret.

diu attoniti utrimque populi haesitauere praeindieata incepti conscientia; tandem procursu concito iniere certamen.

triste adeo id bellum fuit, ut merito dicatur tantum humanum sanguinem susceptura etiam cum gemitu horrisono tunc terra tremuisse. Romani pauci admodum eo proelio qui euasere uicerunt.

Anno ab Vrbe condita CCCCLXXX inter multa prodigia sanguis e terra, lac uisum est manare de caelo. nam et plurimis locis scaturiens e fontibus cruor fluxit et de nubibus guttatim in [*]( AVCTORES cap. 5 § 1 inter multa sqq.—§ 2 Liuius (15 uel) 16 ) [*]( EXPILATORES 15 plurimis—p. 215, 1 demisso compilauit Paulus 36 not. 5—6 ) [*]( 1 |ra-exausto, Inbertatis i<, |torruit ita ~~S || iu*gera (er.r) R || paenitus (a er.) R || cidenere (de dd.) X 2 lsolum sed (so uidit Du Rieu, nunc perierunt) hie desinit T col. 2 S || imistirpibus X 3 absumsisse Dλb adsumpsisse Ra asaumsisse λa 5 directę Jntra Jac| inc. f. 2r col. 1 dimidiata S || directę SRD derecte X, directa fh || iactu 1 6 constitissent] Ra constitisset RbDAGλ, υ 7 patefactũs λ 8 hebesceret (e pr. ex a al. m.) R heuesceret 1 || utrumqae D || hęsitauere (ę ex e al. m.) B haestabere X he<sitaue>re S || preiudicata X 9 concitu X || inire 1 iniere (e s. s. al. m.) B 10 tantum humanum] tandem humanum tantum hominum (or al. m.) R 11 suscepturã B || gemito 1 12 terri R || prelio 1 14 in haec condita cooo simo| desinit f. 2r col. 1 S || CCCCLXXX] R occc mo-LXXX- 1 quadringentisemo octoginsemo (e m. 2X punct. fort. m. 1) D 15 e] et 1 e* (t ut wid. eras.; corr. m. 2) D || Manare hinc denuo superstes L 16 rscaturiens B scaturnens (corr. m. 2 ut uid.) D || his et denubib//gutta incipit f. 2r col. 2 S )

215
speciem pluuiae lacte demisso, diri, ut ipsis uisum est, terram imbres inrigauerunt.

eo tempore Carthaginienses dato aduersum Romanos auxilio. Tarentinis, cum a senatu per legatos arguerentur, turpissimam rupti foederis labem praesumpto accumulauere peiurio.

Tunc etiam Vulsinienses, Etruscorum florentissimi, luxurie paene perierunt.

nam cum, licentia in consuetudinem prorogata, seruos suos passim liberos facerent, conuiuiis allegarent, coniugiis honestarent: