Historiae Adversum Paganos

quem cum undique infesti hostes circumdedissent, incredibile dictu est ut eum non multitudo hostium, non uis magna telorum, non tantus lacessentium clamor terruerit, solus tot milia ceciderit ac fugarit.

at ubi se obrui a circumfusa multitudine persensit, muri obice posteriora tutatus, contrarios facilius eo usque sustinuit, donec ad periculum eius clamoremque hostium perfractis muris exercitus omnis inrumperet.

in eo proelio sagitta sub mamma traiectus, fixo genu eatenus pugnauit, donec eum a quo uulneratus esset [*]( AVCTOKES § 6-§ 10 Justin. 12, 9 § 1—6.8—12 exceptis § 7 diu anceps -tandem, § 9 clamoremque hostium Orosianis ) [*]( 1 magnificam L* magnifice D || exim] LP* exin PbRD || agesinem] LPRD Acesinem fh 2 ocianum D || geeonas] LD gessonas PRfh || sibosque (corr. m. 2) L siboque D 3 herculis L hiroolis D || in adros] scripsi, madros LPb mandros PaR ad mandros D ad Mallos fh || subagras] LPBD (item KMV,ENTGO subagros F) Oxydracas fh 4 gentis L genBis (is statim ex a) D || LXXX] LXXX L octoginta D 5 LX] LX- L aexaginta D || commisso] LD commissoque PRv || praelio P 6 et s. l. add. m. 2 L || p.ene (eras. a) R || machedonibus PR1 7 inter copiis et alexander dectm fere litterarum spatium uacat in P || exercitum] citam D 8 primug] sic prim. R H aseendiaset PBD, ef. 6, 16 extr. 9 introrsum (a m. 9) L introrsus PBD || diBiluit P desiliait D || cũ om. P1 H infestis (s del. 1 ut uid. m.) L 10 circumdedissa D || dictũ PB dietas (s eras.) D || est s.8. m. 1 D || non] ń s. 8. B 11 tantum L 12 terruit (er add. m. 2) P || caeciderit B 13 obi∗ce (er. e) P 14 sustenuit (e in i m. 2) P || done° R || ad om. D 16 irrumperet (prima r in ras.) B || ∗∗in (i in I mut. m, 2) P || praelio P 17 genuae attinus D )

inde conscensis nanibos cum Oceani litora peragraret, ad urbem quandam cui Ambira rex praeerat peruenit. sed in expugnatione ciuitatis magnam partem exercitus sagittis hostium ueneno inlitis amisit, ac post herba per somnium sibi ostensa et in potum sauciis data cum reliquis subueniretur, urbem expugnauit et cepit.

Post quasi circumacta meta de Oceano Indum flumen ingressus, Babylonam celeriter rediit.

ubi eum exterritarum totius Orbis prouinciarum legati opperiebantur, hoc est Carthaginiensium totiusque Africae ciuitatum, sed et Hispanorum Gallorum Siciliae Sardiniaeque, plurimae praeterea partis Italiae.

tantus timor in summo Oriente constituti ducis populos ultimi Occidentis inuaserat, ut inde peregrinam toto mundo cerneres legationem, quo uix crederes peruenisse rumorem.

[*]( AVCTORES § 11 Iustin. 12, 10 § 1-4 cap. 20 § 1 Iustin. 12, 10 § 5-7 § 2 et § 3 Iustin. 12, 13 §1.2; cf. Oros. 6, 21 §20 § 4 Iustinus 12, 13 § 6; 14-16 breuiter expressus )[*]( 1 concenais D || ocene (a s. s. m. ut uid. 1) D 2 ambira] sic » LPRD (itemque g nisi quod anbira N) 3 partem (a m. ut uid. 1) D 4 neueno R || niillitis ( prior 1 ex n corr.; ni s. 8. m. 2) R )[*]( 5 et in] PBD et in (et m. 1 aut 2) L || po∗tum (er. I, non r) D || sancis (i 8. s. m. 2) P || subueniretur (i tn ras.) P 6 coepit L coepit D cępit P caepit (a in ras.) R 7 circumactametadoceano (e 8. 8. m. 2) L circumacta m etadoceano D circumacta ..doceano Pl circumactã & de∗oceano P\' circumacta & de oceano R (ς uarie interpolati sunt) || ∗indum P 8 babyloniam R2 || caeleriter (a litteris ti simillima) P caeleriter R celiter D 9 prouinciarum (c in corr.) P || legati opperiebantur (i op in ras. ang.) P || opperibantnr h || karthaginiensid (iensiũ in ras.) P karthaginiennum R 10 totiusque (que add. m. 2) P tncius D || africae (af m ru.) P affricae D a.fricae (er. f) R || sed et in ras. angustiore P II gallorum] gaIlorumitalorumD 11 pretereaP1\\partes(cort\'.m.2)Pparlorum italorum D 11 preterea P || partes (corr. m. 2) P parthis D 12 sommo P summum D || orienti R 13 toto mundo cerneres] L cerneres (-ris D) toto mundo PRD )

O dura mens hominum et cor semper inhumanum! ego ipse, qui haec pro adserenda omnium temporum alternanti calamitate percenseo, in relatu tanti mali, quo uel morte ipsa uel formidine mortis accepta totus mundus intremuit, numquid inlacrimaui oculis? numquid corde condolui? numquid reuoluens haec propter communem uiuendi statum maiorum miserias meas feci?