Historiae Adversum Paganos

quamquam extra has clades per eosdem tres annos et Asiae ciuitates plurimae oppressae sint et Syria tota uastata, Tyrus excisa, Cilicia exiuanita, Cappadocia subacta, Aegyptus addicta sit, Rhodus quoque insula ultro ad seruitutem tremefacta successerit plurimaeque subiectae Tauro prouinciae atque ipse mons Taurus diu detrectatum iugum domitus et uictus acceperit.

Et ne forte tunc quisquam opinetur uel Orientem solum Alexandri uiribus subactum uel Italiam tantummodo Romana inquietudine fatigatam: tunc etiam bellum Hagidis Spartanorum regis in Graecia, Alexandri regis Epiri in Lucania, Zopyrionis praefecti in Scythia gerebatur.

quorum Hagidis Lacedaemonius excitata et rebellante secum uniuersa Graecia cum Antipatri fortissimis copiis congressus inter magnas utrorumque strages et ipse procubuit.

Alexander autem in Italia adfectans occidentis imperium aemulans Alexandrum Magnum, post numerosa et grauia bella ibidem gesta a Bruttiis [*]( AVCTORES 1900000] uide Oros. 2, 11 6 8 § 0 ab Orosio suo more exornata (cr. 16 § 11.12); sed illa Cappadocia subacta, supra 12 § 18 de Philippo narrata, perperam huc intulit cap. 18 § 1 tnnc - § 2 Iustin. 12, 1 § 4.6-11 exceptis § 1 in Lucania, de quibus uid. Oros. 3,11 § 1 § 3 Iustin. 12, 2 § 1.12-15, cf. Oros. 3, 11 § 1 et 14 §4 ) [*]( 1 ante per] 0 cod. Portensis, Grubitz ante corr. ex p P per (et etiam pro iam) T ante LRDv 2 decies nouies PBD || quanquam Ra 3 extra R || eodem L || assiae PRa 4 obpressae PRa || siria D || ∗∗∗, tyrus P tima D 5 aegyptus ante Mera. add. m. 2 L || addicta] PRbD addita LRa 8 detråctatum P || acciperit PRa 9 tunc] LPRD nunc Fabr. h, om. edd. 1510.1642 || solũa lexandri (a prior ex ã corr.) R 10 subiactum R subactã (a in ũ m. 1) D 11 hagidis] LPaD hagydis PbR || sparthanorum PB 12 grecia R 13 zophyrionis LPR (sed y ex i corr. B) zophirionis D || schytia L scithia PR || hagidis] LD hagydis PR 14 lacedaemonios L lachedemonius PR\' lacedaemonius R2D || grecia R 15 copiis L 16 talia D 17 affectans PRD (sed aff ex eff corr. in R) 18 a bruttiis] L ambrutis P abrujtiis (a ex ã; altera litterae u linea euanuit; in marg. I abrutis B abrutus D ) [*]( v ) [*]( .12 )

Zopyrion uero praefectus Ponti adunato triginta milium exercitu Scythis bellum inferre ausus et usque ad internecionem caesus funditus cum omnibus copiis suis abrasus est.

Igitur Alexander Magnus post Darii mortem Hyroanos et Mandos subegit: ubi etiam illum adhuc bello intentum Halestris siue Minothea, excita suscipiendae ab eo subolis gratia cum trecentis mulieribus procax Amazon inuenit.

post haec Parthorum pugnam adgressus: quos diu obnitentes deleuit propemodum antequam uicit.

inde Drangas Euergetas Parimas Parapamenos Adaspios ceterosque populos qui in radice Caucasi morabantur subegit, urbe ibi Alexandria super amnem Tanaim constituta.

sed nec minor eius in suos crudelitas quam in hostem rabies fuit. docent hoc Amyntas consobrinus occisus, [*]( AVCTORES § 4 Iustin. 12, 2 § 16 et 17 ampliatus ab Orosio more suo (uelut his usque ad internecionem .. funditus .. abrasus est) § 5 Iustin. 12, 3 § 4 et 5 § 6 Iustin. 12, 4 § 12? (sed haec certe -quos-antequam Orosiana sunt) § 7 Justin. 12, 5 § 9 et 12 § 8—§ 9 Iustin. 12, 5 § 1; 6 § 14.2.3 excepto § 9 nenabulo ) [*]( v h 1 superatos P 2 zopyrion (h m. 2) L zophirion PRD || treoenta D xxx PR || exercitos L exercitū P 3 schytis L scithis PR schythis D || ausus et] LP7RD ausus ∻ P1; fort. ausus set corrigendum, ausus est et v || internitionem PbR (ni in ne al. m. R) internicionem PaD 4 abra∗sus (er. s) R 15 hircanos LPR hircanusD 6 mandoa] LPaD (-us D) maudos PbR mandros TO Mardos v || adhuc illum L || bello om. L || halestris] LPD halestris ragina (regina al. m.) R Thalestris v 7 seue P || minothea] LPR minotea D Minothaea regina ed. 1542 Fabr. h || excita] LD excitata PRh || ci 1suspendiae (i del. et ci et i s. s. m. 2) L 8 ccc PR 9 pugna L || aggressus Rb || obnitentes (supra s m. 2 r scr. sed mox deletum) L obnitentis D obsistentes PR (sed ist in ras. P) 10 propemodum (supra u m. 2 e uel i uel o scr. sed mox eras.) L || drangas] L drancas Pb R trancas P* trangas D || energitas D paripas 2 parimas parapamenos] LD parapamenos P paripas pariapamenos R M 11 adsapios P daspios D || causa si D 12 ibi om. D 13 taim D || credelitas (e prius linea deletum) L 14 hoc s. s. in R || amantas D || occi∗sus (er. s) P. )

qui cum in conuinio fiducia amicitiae regiae aduersus regem, sua opera patri Philippo praeponentem, memoriam patris tueretur, ab offenso frustra rege uenabulo transfossus, commune conuiuium moriens cruentauit.

sed Alexander, humani sanguinis inexsaturabilis siue hostium. siue etiam sociorum, recentem tamen semper sitiebat cruorem.

itaque pertinaci impetu in bella procurrens Chorasmos et Dahas indomitam gentem in deditionem accepit; Callisthenen philosophum sibique apud Aristotelen condiscipulum cum plurimis aliis principibus, cur eum deposito salutandi more ut deum non adoraret, occidit.

Post haec Indiam petit, ut Oceano ultimoque Oriente finiret imperium; Nysam urbem adiit; Daedalos montes regnaque Cleophylis reginae expugnauit: quae cum se dedidisset, concubitu. regnum redemit.

peragrata perdomitaque Alexander India cum [*]( AVCTORES § 11 Iustin. 12, 6 § 18 et 17; 7 § 1-3 exceptis indomitam gentem Orosianis cap. 19 § 1 et § 2 Iustin. 12, 7 § 4.6. 9.12.13 ) [*]( 1 eine omiss. add. fort. m. 2 P || parmenio et philotas] parminiotaa D || paramenio (a altera del.) PR || pbiliotas L fiUotas (er. i) PR 2 attalius B || eurylothus L || machedoniae P R1 || princeps D 3 extincti LPBD || nefariae RD 4 fiducia (fi ex fn) P 5 phillippo D 6 frus tra∗∗∗∗∗∗∗ [fort. er. nsfossus] B || tranafhmu D 7 alaxander P 8 inezsatnrabilis] LPBD insatnrabilis v 10 thorasmos L choramus D || dahas] LD dachos PB || indomi∗∗tam (er. na ut uid.) P indomitam (t statim ex n corr.) D 11 accepit (8 ex i m. 2) P || callisthenen] L challistenen PB calesthenen D || apnd] ad L 12 toaristotelen] LD aristolen P1 tiaristolen P* aristotilen B || cnr] LPBD quod e 13 non 8. l. add. m. 2 L || adoret B 14 petit] sic LPBD || fmeret (i m. 2) L fmeret P 15 nysam] LPB nisiam D || dedalos PB didalns D 16 cleophylis] L cleophilis PR cleofilis D Cleophidis Fabr. h || dedidisset] D dedisset PR2h didisset La disset Bl; se dedidisset ei Iust. 17 rea f demit (de ex di) P || peregrata P pera.grata (er. e) B ) [*]( 12* )

cum Poro fortissimo Indorum rege cruentissimum bellum gessit: in que Alexander cant ipso Poro singulariter congressus occisoque deiectus equo concursu satellitum praesentiam mortis enasit; Porus multis uulneribus confossus et captus est.

quo ob testimonium uirtutis in regnum restituto duas ibi condidit ciuitates Niciam et Bucefalen, quam de nomine equi sui ita uocari praecepit. inde Adrestas Catthenos Praesidas et Gangaridas caesis eorum exercitibus Macedones expugnauere.

cum ad Cofides uentum esset, ibi contra cc milia equitum hostium pugnam conseruerunt; et cum iam aetate detriti, animo aegri, uiribus lassi difficile uicissent, castra ob memoriam plus solito [*]( AVCТORES § 3 et § 4 Iustin. 12, 8 § 1.3—5.7—9 § 5 et § 6 Iustin. 12, 8 § 10-17 partim difficta ab Orosio ) [*]( 1 quod] L quo PRD 2 confagerant PR || peraenissent La || hirculem P hercolem D II expugnationem D 3 saxo D 4 hercolis D II pacta L || ac] a D 5 potitus R II haec Cum — cruen in P, haec cum-bellum in B maiusculis scripia sunt 6 poro] P e f pto (o m. 2) L porro D por∗o (er. h) R II rege ∗∗ (cc ut uid. er.) P || o h cru ntissimum R 7 pOro] D pro (o tn. 2) L poro (h in. 2) et sio o semper deinceps P por.o (er. h ?) R 8 derectis D II ∗equo R || satellitum (e ex i) R || praesentia D 9 eua∗sit (er. s) R || por∗us (er. h ?) R poros D II confossus om. D 10 restituito L* ∗∗restituto P 11 niciam] LPR nician D II buoefalen] PRD bucefalem L Bucephalam Fabr. k 12 uocare L II catthenos] LB catthenos (t 8. 8. m. 2) P cat|henos D Cathaeos Fabr. h II p sidas (p ex p) JB 13 machedones PR1 || cumque Fabr. h 14 cofidesj LP1 chofides P2R, Fabr. h cofidis D II docenta milia D 15 pugnar~̣ | pugnam L || iam in ras. m. 1 B II ęstate (sed in marg. aetate) P estaaetate R II detrito D II animo (an ex am) P 16 uihus D || plos P )

exim Alexander ad amnem Agesinem pergit; per huno in Oceanum deuehitur: ibi Gesonas Sibosque, quos Hercules condidit, oppressit. hinc in Adros et Subagras nauigat: quae gentes eum armatis LXXX milibus peditum et LX milibus equitum excipiunt.

commisso praelio diu anceps et cruenta pugna tandem tristem paene uictoriam Macedonibus dedit. nam fusis hostium copiis Alexander exercitum ad urbem duxit; et cum murum primus escendisset, uacuam ciuitatem ratus solus introrsum desiluit:

quem cum undique infesti hostes circumdedissent, incredibile dictu est ut eum non multitudo hostium, non uis magna telorum, non tantus lacessentium clamor terruerit, solus tot milia ceciderit ac fugarit.