Historiae Adversum Paganos
Orosius, Paulus
Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.
deinde Gordien [*]( AVCTORES 1 Thebanos—3 fecit Iustin. 11, 4 § 7; cf. 11, 3 § 2 3 Illyrios ― 4 domuit item Eus. 1684 § 3 inde ― interfecit Iustin. 11, 5 §1 || in exercitu sqq. Justin. 11, 6 § 2.3 § 4 Justin. 11, 6 6 10-12 || n. 13 nouem] cf. Oros. 4, 1 § 13 § 5 deindededit Iustin. 11, 7 § 3 et 15 exceptis his: quae―oppugnatamque..dirept. dedit quae chronographia adhibita (uid. Eus. 1683) Gordien eandem atque Sardis urbem esse ratus suo Marte inseruit ) [*]( EXPILATORES 5 in exercitu―7 cʟxxx.. 9 primo—10 fuere compi- lauit Seuerus Chron. p. 463 ) [*]( 1 multae] LD multo PB || deruta L dirata (u m. 2) P 2 & thessaliae B 3 ylliryoa P yllyryos B illirios D || quoque om. LD || thracos et in marg. ɴ̊ (t. e. nota) L tracas D 4 perai* cum B 5 ac] ad D 6 fuerunt PRD || xxxɪɪ milia] PB triginta duo milia D xxx. milia. L || . equitum B || ·ɪɪɪɪ· milia quingenti] L ɪɪɪɪ·m̄·d· in corr. m. 2 P ·ɪɪɪɪ·∗∗ d; R quattuor quingente D; quatuor mille ducenti h 7 nanes] LPBD; et naues h || CLXXX] PB centumoctoginta (octiginta D) LD || hac tam) acta B || hac] ac L 8 admirabiluus (erasa b) P |mirabilius L || quia] LRD C (·uia m. 1) P quod Fabr. h || quia] LPRD quod Fabr. h || adgredi sed ad in ag corr. B 10 sescenta] LD δc· B DC P || aci*e (erasa a) B || quae] q; in uqu corr. B || minos B 11 uerba superata — 12 alezandri omissa a m. 1 add. m. 2 in imo marg. P || supera∗ta B || quam] quia P1 || machedonum LPB1 12 caedis PD et ante corr. B || exercitu] excercitu autem v || centum uiginti LD 13 aequitea P )
interea Darius cum ccc milibus peditum et c milibus equitum in aciem procedit. mouebat haec multitudo hostium etiam Alexandrum maxime respectu paucitatis suae, quamuis iam pridem DC milibus hostium eadem paucitate superatis non solum non timere pugnam sed etiam uictoriam sperare didicisset.
itaque cum intra iactum teli uterque constitisset exercitus et intentos ad signum belli populos discurrentes principes uariis incitamentis acuerent, ingentibus utrimque animis pugna committitur:
in qua ambo reges et Alexander et Darius uulnerantur, ac tam diu certamen anceps fuit, quoad fugeret Darius; exinde caedes Persarum secuta est.
ibi tum [*]( AVCTORES § 5 u. 2 inde sqq.] Iustin. 11, 8 § 1—4 (5 sub u. die cf. Ruehl, Iahrb. f. Phil. Suppl. 6 p. 158) § 6 et § 7 Iustin. 11, 9 § 1 et 2 exceptis § 6 quamuis iam pridem—§ 7 acuerent (11 DC millbus cf. supra § 4; 13 cum intra iactum sqq. cf. Curtius 3, 10 6 1; Ruchl L c.) § 8 et § 9 Justin. 11, 9 § 9-12 ) [*]( EXPILATORES 8 Darius—9 procedit..18 ibi tum-p. 174, 3 CL, 4 inter—8 instaurat compilauit Seuerus Chron. p. 453 ) [*]( 1 phrigiae P1D || quae ex q; corr. R 2 expugnatamque PRD || eoepit PR (Bed oe m ae corr. in R) || direptione P || deinde La 3 ad gnstias D 4 taurum om. D || celeritate ( prima e in ras.) B || trascendit JB 5 uno] Luna PRD || tharsum PbRD 6 cum] con in cο̄, deinde al. m. in cd corr. R || cyd∗num R 7 contractuque (c altera in ras. ex *c) R 8 fuit morti PR || ccc- R ccc P trecentis LD || o] PR centum LD 11 sescentis milib. (-b: D) LD 12 non om. R 18 de̍dicisset P || cum uterqụe (expunxit m. 2 ut uid.) L 15 inci∗∗tamentis (er. ui) D 16 cο̃mittitur R 17 uulnerantur (n 8. s. m. 2) P || quoad] L quodad| D quoad usque PR 18 tum] L tunc PRD )
quarum redemptionam Darius cum etiam oblata regni dimidia parte non inpetrauisset, tertio cunctis Persarum uiribus sociorumque auxiliis contraetis, bellum instaurat.
sed dum haec Darius agit, Alexander Parmenionem ad inuadendam Persicam classem cum copiis mittit, ipse in Syriam proficiscitur, ibi ex multis sibi regibus cum infulis ultro occurrentibus alios allegit, alios mutauit, alios perdidit, Tyrum urbem antiquissimam et florentissiman, fiducia Carthaginiensium sibi cognatorum obsistentem, oppressit et cepit.
exim Ciliciam Rhodum atque Aegyptum pertinaci furore peruadit. inde ad templum Iouis Hammonis pergit, ut mendacio ad tempus conposito ignominiam sibi patris incerti et infamiam adulterae matris aboleret.
nam arcessitum ad se [*]( AVCTORES § 10 lustin. 11, 12 § 1-5 § 11 Iustin. 11, 10 6 4.6.7.10.12.14 § 12 et § 13 Iustin. 11, 11 § 1-6 exceptis cum aliis tum his § 13 arcessitum ad se et sicut historici - malit audire Orosianis; ad g 12 cf. Oros. cap. 17 extr. ) [*]( 1 octoginta (-enta D) LD || ∗equitum B || decem LD || antem] sic h R II quadranta L quadrigenta D 2 mil. L || machedonibus PB1 || uero om. D || centum triginta L centum D || triginta equites centum om. D 3 cent. quinquaginta L quinquaginta D 4 repertum] repertum est v 5 -que] q- P\' quę P2 quae R || dariae D || redemtionem (redim- B) PD 6 oblataṁ L || de̍me̍dia P || impetrauiaset (-perau- D) PD 7 tertio (ter in ros.) P 8 permenionem L 10 siriam D 11 infolis (fo in so mut.) D || allegit] LPR a*becit (er. 1) D II alios mutauit om. h 13 carthaginensium D || oppsit B opraessit D 14 coe- \' pit P coepit (oe in ae corr.) R || exim] LD exin* P & in (& in ex corr. al. m) B || ceciliam D II aegiptum P 15 ioues (e in i corr.) R || hammonia] LRD mhamnonis (corr. m. 1) P || pergat D || mendacio (c corr. ex ?t) R 16 cο̌∗posito (fuit con-) R II pa∗tris (er. i ?) D || incerti (r ex s) B 17 aboleret] absolueret∗∗∗∗∗∗∗∗ (eraso. aboleret ut uid.) B || aṛ̊οessitum B )
reaertens ab Hammone ad tertium Persicum bellum Alexandriam in Aegypto condidit.
Darius uero spe. pacis amissa occc milia peditum et C milia equitum Alexandro ab Aegypto reuertenti apud Tarsum bello opponit.
nec pugnae mora; omnes caeca rabie in ferrum ruunt : Macedones totiens a se uictis hostibus animosi, Persae nisi uincant mori praeoptantes.
raro in ullo proelio tantum sanguinis fusum est. sed Darius cum uinci suos uideret, mori in bello paratus persuasu suorum fugere conpulsus est.
hoc proelio Asiae uires et regna ceciderunt totusque Oriens in [*]( AVCTORES § 14 lustin. 11, 11 § 13 cap. 17 § 1 Iustin. 11, 12 § 5 exceptis ab Aeg. reuertenti et quae male addidit Orosius apud Tarsum; cf. Fabricius adl. § 2 et § 3 Iustin. 11, 14 § 1-3 §4 et §5 Justin. 11, 14 § 6—8.10 exceptis §4 uires ― fiducia Orosianis ut uid. ) [*]( EXPILATORES 13 Darius.. 14 fugere conpulsus est.. p. 176, 9 inuenit — 11 mortuum.. 15 tribus — consumpta compilauit Seuerus Chron. p. 453 ) [*]( 1 antestitem PB 2 respondere (e (in. in i corr. 1 aut 2 m.) L respondere D || istorici PR storici D 3 certis D || dis] L diis PJRD 4 in in ras. m. 2 P || Mse (es m. 2) L || antestitis PB 5 ab hammone] ∗∗∗∗ ab hammone (ab in ras.) P || hammone] h in ras. m. 1, ex e D 6 persi∗cum (a er. uid. [an c ?]) B || aegipto P aegyptum L 8 quadringenta milia L, cf. ad 6 8; cccc·ɪɪɪɪ milia PR, v quadraginta quattuor milia D || centum LD 9 aequitum (a m. 2) L ∗equitum B || ab alexandro ab L || aegipto P || tarsum (u ex o corr.; m m. 2 ut uid.) L th̊arsum P tharsum B tarso D 10 opc̣ο̣ṇponit P || rabie (e inras.) P rabiae BD 11 machedones PR1 || pers·1· L 12 praeobtantes (b in p) B || plio P 14 persua∗su (erasu 8) P || suorum B || cο̃∗pulsus (fuit con) B 15 plio P || uerba et regna conciderunt totasque orienB omissa add. in summo mg. fori... 1 P || conciderunt PB )
Alexander xxxnn continuis diebus castrorum praedam percensuit; Persepolim, caput Persici regni, famosissimam confertissimamque opibus totius orbis inuasit;
Darium uero cum a propinquis suis uinctum conpedibus aureis teneri conperisset persequi statuit. itaque iusso ut subsequeretur exercitu ipse cum sex milibus equitum profectus inuenit in itinere solum relictum, multis confossum uulneribus et extrema uitae per uulnera efflantem.
hunc mortuum inani misericordia referri in sepulchra maiorum sepelirique praecepit; cuius non dicam matrem uel uxorem sed etiam paruulas filias crudeli captiuitate retinebat.
In tanta malorum multitudine difficillima dictis fides: tribus proeliis totidemque annis quinquiens deciens centena milia peditum equitumque consumpta, et haec quidem ex eo regno [*]( AVCTOBES § 6 et § 7 Iustin. 11, 15 § 1.4.5.15 § 8 totidem (tribUB) annis unde sumpsit ? || 1500000] numerus sic coUectus est: 600000 (16 § 4) + 300000 + 100000 (16 § 6) + 400000 + 100000 (17 § 1) ) [*]( 1 machedonici PR1 || adtrita D 2 fuducia P || bellare P\' 3 p\' imperium (p\' im in ras.) B 4 acciperent P acciperint (i prior in e corr. et in marg. 1 accepef) B -xxx- et quattuor L tricenta quattuor D 5 persipolim D || capud R1 6 regni] regni urbem v || confertissimamque] LD et confertissimam PR || inuassit P 7 uero I. (ue ita ras.) P || unctum B || compedibus (cο̃∗p- Bb, cump- D) BbD 8 cο̃∗perisset Rb || iusso (0 ex u corr.) L iussu D || p sequeretur (p inducto) P 9 ∗equitum B 10 itenere (e pr. in i al. m. R) PB || multum L || confossum] B confo confonsum P confusum (s m. 1) D confossis L 11 et] PD et s. line add. m. 2 ut utd. in L om. B 12 re#ferri (erasa f) P || sepulcra P || sepellirique L sepelireque Ra sebellire| (b ex p m. 1) D || praecipit PR1 14 retenebat P 15 difficilima B difficili mali D 16 pliis P quinquies decies PBD 17 consumta PD consumpta sunt R2, v )