Historiae Adversum Paganos

in ea pugna xx milia puerorum ac feminarum Scythicae gentis capta, pecorum magna copia abducta, auri atque argenti nihil repertum: nam et ea res primo fidem inopiae Scythicae dedit. uiginti milia nobilium equarum sufficiendo generi in Macedoniam missa.

Sed reuertenti Philippo Triballi bello obuiant: in quo ita Philippus in femore uulneratus est, ut per corpus eius equus interficeretur. cum omnes occisum putarent, in fugam uersi praedam amiserunt. aliquantula deinde mora dum conualescit a uulnere in pace conquieuit;

statim uero ut conualuit Atheniensibus bellum intulit: qui in tanto discrimine positi Lacedaemonios quondam hostes tunc socios adsciscunt totiusque [*]( AVCTORES§ 8—§ 11 Iustin. 9, 3 § 1—6.8—11, exceptis § 11 quam pugnam-docuit Orosianis ) [*]( 1 petit PRD || histrianorum] LD hystrianorum PB 2 et auxiliorum] auxiliorum L || ∗∗pactionem (pera in pa corr. m. 2) P 3 byzantii (yz in ras.) P byzanti1 R bizantii D 4 schytioum L scithicum D || aggreditur (g pr. in ras.) R 5 praelio P || schytae L scitae D || philippi (ph in ras.) P 6 frande (de ex te corr.) P || uiginti LD || fęminarum P 7 scythicae] PRD (cae ita ras. P, c alt. ra- dendo corr. ex a D) Bchyticae L || ãcapta R 8 nam et] LPBD et h 9 schyticae L scithicae D || xx R || mil L || ∗equarum B 10 in om. D || machedoniam P mac*e*donam (o in ras. ex he) B 11 obeant P 12 uulneratust corr. in e-tus∗ m. 2 P || per in ras. P II equsu L (fort. non est correctura) aequus Ra 13 putarent (utarent in ras.) P || conuersi P 14 predam P || conualescet P reconualescet R 15a uulnereom.L,IIconquieuit]quieuitLcon. quenit (i s. s. m. I) D || ∗∗uero (1 uel 2 litt. eras.) D || connal.uit (erasa 1) P || athenienBium L1 16 bella L || lacedaemonios] L lachedemonios P lacedemonios B lace demonius D; Thebanos corr. Fabnc. h; cf. Ruehl, Iahrb. f. Phil. Suppl. 6 p. 81 17 tum D ||\' assciscunt (pr. 8 in ras.) B )

proelio oemmisso cum Athenienses longe maiore numero militum praestarent, adsiduis tamen bellis indurata Macedonum uirtute uincuntur.

quam pugnam longe omnibus bellis anterioribus atrociorem fuisse ipse rerum exitus docuit: nam hic dies apud uniuersam Graeciam adquisitae dominationis gloriam et uetustissimae libertatis statum finiuit.

Postea Philippus cruentissimam nictoriam in Thebanos et Lacedaemonios exercuit: siquidem principes ciuitatum alios securi percussit, alios in exilium egit, omnes bonis priuauit.

pulsos dudum a ciuibus in patriam restituit: ex quibus trecentos exules iudices rectoresque praefecit, qui ut antiquum dolorem noua potestate curarent, pressos infeliciter populos in spem libertatis respirare non sinerent.

praeterea magno dilectu militum in subsidium regiae dispositionis ex tota Graecia habito, ducenta milia peditum et quindecim milia equitum [*]( AVCTORES § 1 et § 2 Iustin. 9, 4 § 1.7-8 exceptis § 1 et Lacedaemonios, § 2 dadum..qui—sinerent (ad quae ultima cf. Iustin. § 9 et 10) Orosianis § 3—4 congregantur Iustin. 9, 5 § 4~8 ) [*]( 1 greaiae R || commǒnem P 2 commǒnibus P || petunt P 3 sese PRD || ionxere PRa (x in ras. B) 4 praelio P || athiensos B 6 numero (num m ras. ex mun fore. ut saepe corr.) P || assiduis (s pr. in ras.) R || tamen] sic tfl PB 6 maohedonum PR1 7 bellis anterioribus] PJRD anterioribuB bellis Lv 8 greciam BD || domenanationis (corr. m. ut trid. 1) D 10 phifilippusi P 11 lacedaemonios] B (e pr. in ras.) lachedemonios P laoedemonios D 12 . egit B 13 pulaos (o ex n corr.) B || eiuibus (clui in ras.) P || trecentos (e pr. ex i corr.) B treoentus (n ex i m. 1) D 14 iudices rectoresque] PRDv, Iustini coddoes rectores iudicesque L || perfecit D || anticum D 15 pressus Ll || infeliciter (e pr. ex i corr.) B 16 delecta R2 delectum D 17 militom P || subsidio L || grecia B graeciae D 18 habito (0 ex u corr.) L habeto (e in i corr.) P habetato D H octa milia PB || xu mil. L xv milia PB || equitum B )

tres duces hoc est Parmenionem Amyntam et Attalum praemittendos in Persas legit. et dum suprascriptae copiae de Graecia congregantur, Alexandri — qui erat Olympiadis uxoris suae frater et post a Sabinis in Lucania prostratus est —, quem Epiri regem ob mercedem stupri in eum perpetrati constituerat, nuptias in copulando ei filiam suam Cleopatram celebrare decreuit.

qui cum pridie quam cocideretur interrogatus fuisset, quis finis homini magis esset optandus, respondisse fertur, eam esse optimum, qui uiro forti post uirtutum suarum glorias in pace regnanti sine conflictatione corporis et dedecore animi subitus et celer inopinato ferro potuisset accidere: quod ipsi mox obtigit.

nec ab iratis dis, quos parui semper penderat quorumque aras templa et simulacra subuerterat, quin electissimam ut ipsi uidebatur mortem adipisceretur, potuit [*]( AVCTORES g 4 Alexandri — frater.. quem — decreuit Iustin. 9, 6 § 1 et 8, 6 § 4 sqq.; post—prostratus est: Oros. 3, 11 § 5 eadem de C. Julio Caesare narrantur a Suetonio Iul. 87 et Plutarcho 63 male huc translata ab Oroaio ) [*]( 1 absque exercitu om. D || exercito P || machedonum (um in ras.) P macedonum (oe ex che) R || barbaria] LPR1 barbarie R2D 2 assiam PRa || misurus P missurus ∗∗∗∗∗∗ (missurus iterat. sed eras.) R 3 amyntam (yn in ras.; pro j fuit i) P amintam D || adtalom PR* 4 supracribtae L superscriptae PR || grecia RD 5 alexandro P || olympiadae LD olimpiadę PR || fater D 6 ad a abiniB in mg. \' a samnitibus R (sic recte ipse Orosius 3, 11 § 1) || pyri D 7 constituerat (n s. s. m. 2) P 8 ei] et D || celebrare (pr. e in ras.; fort. fuit ae) R 9 quã∗occideretur R 10 quis fluis homini magis esset om. m. 1, in imo mg. add. m. 2 P || obtandus PaRa 11 obtimum PaRa || glorias] L gloriam PRDv 12 regnantes D || corpore L\' 13 subitus∗∗ & (us & in ras.; ante & cernitur st) P || celer (pr. e in ras.; ex ae ?) R || quod (d in ras.) P 14 optigit L l con ikobtegit (i s. s. m. 1, ł con m. 2) P U dis] L diis PB om. D 15 templa et] templas D || subuerteret D 16 celetussimam R )

nam die nuptiarum cum ad ludos magnifice apparatos inter duos Alexandros filium generumque contenderet, a Pausania nobili Macedonum adulescente in angustiis sine custodibus circumuentus occisus est.

Adserant nunc multisque haec uocibus efferant quasi uirorum fortium laudes et facta felicia, quibus amarissimae aliorum calamitates in dulces fabulas cedunt, si tamen numquam. ipsi iniurias, quibus aliquando uexantur, relatu tristiore deplorant.

si uero de propriis querimoniis tantum alios audientes adfici uolunt, quantum ipsi perpetiendo senserunt, prius ipsi non praesentibus praeterita sed gestis gesta conparent et utraque ex auditu uelut alienorum arbitri indicant.