Historiae Adversum Paganos

cuius regnum continuo Romulus parricidio imbuit, parique successu crudelitatis sine more raptas Sabinas, inprobis nuptiis confoederatas maritorum et parentum cruore dotauit.

itaque Romulus, interfecto primum auo Numitore dehinc Remo fratre, arripuit imperium Vrbemque constituit; regnum aui, muros fratris, templum soceri sanguine dedicauit; sceleratorum manum promissa inpunitate collegit.

primus illi campus ad bellum forum Vrbis fuit, mixta simul externa ciuiliaque bella numquam defutura significans.

Sabinorum, quos foedere [*]( AVCTORES § 1 anno—CCCCXIIIignotus; cf. Eus. 835, Eutrop. 1,1, Oros. 1,17 || Olympiade.. sexta .. Roma.. condita est item Eus. 1264 || 2 quae— 3 solet Eus. 1241 y (ubi habes etiam quattuor annis in medio expletis) || § 2 cf. Augustin. C. D. 3, 6 || 6 sine—Sabinas vergil. Aen. 3, 6 || raptas Sab. cf. Eus. 1268 || 7 ctuore dotauit cf. Vergil. Aen. 7,318, Iustin. 1,7 § 19 || 8 Numitore (!) cf. Liu. 1,5 || 8 Remo cf. Eus. 1266 cod. Fux. || 10 mnros fratris cf. Liu. 1, 7 §2 || templum-dedicauit (!) cf. Liu. 1,10 et 11 || seeler. manum cf. Liu. 1, 8 || g 5 foedere cf. Liu. 1, 9 § 13 || ludis cf. Liu. 1, 9 § 6. ) [*]( EXPILATORES 1 numerum ex Orosio sumpsit Paulus p. 4, 25 (Orosio laudato) et p. 2, 11 Eyssenhardt [I 1 Olymp. — 3 solet haec quogue forE. praeter Hieronymum adhibuit Isidorus Orig. 6, 37, 1 ) [*]( 1 °uersionem (litt. maiusc. rubris praeter e s. scnptam) P || * cccc mo ‧ quarto decimo L quatringentisemo quarto D CCCCIIII et p. 2 et p. 4 || olympiadae PRD 2 quinta Ll quinto P* || demum] decimum D || annum D || IIII B || in] & D 3 aput Pa || helidem PBBD || greciae RBD 4 etalia BD (ante t parua ras. fort. inter punctionis in D) || a om. LBD s. lin. add. m. 1 P || remo] remulo L 5 parricida B || imbuit] LPRD inbuit B 6 mora PR || sabinas mulieres Rb 7 crudrum D 8 romolus D || remo] rem D 10 scelerataram manuum B* 11 promisa Bm praemisa Bt || impunitate L || colligit B 13 quas PH\' )

ducem eorum Titum Tatium, senem honestis pietatis causis insistentem, diu armis propulsatum, mox, ut in societatem regni adsumpsit, occidit.

cum Veientibus proelium adhuc paruo nomine, iam magnis uiribus, agitatum. Caeninensium captum ac dirutum oppidum.

adsumptis semel armis numquam quies, quippe quibus egestas turpis atque obscena fames domi timerentur, si umquam paci adquieuissent. iam hinc incessabilia certamina et iuxta quantitatem uirium semper grauia quam breuissime strinxerim:

Tnllum Hostilium militaris rei institutorem fiducia bene exercitae iuuentutis Albanis intulisse bellum et diu altrinsecus spe incerta, certa clade, tandem pessimos exitus et dubios euentus conpendiosa tergeminorum congressione finisse:

rursus pace disrupta Mettum Fufetium [*]( AVCTORES § 6 cf. Liu. 1, 10 || § 7 (-agitatum) cf. Liu. 1, 15 || Caeninensium—oppidum Florus 1, 1 § 11 || § 8 egestas turpis Vergil. A. 6, 276 || obscena fames Verg. A. 3, 867 || § 9 et 10 Florus 1, 3 § 1-4 et § 6-8 ) [*]( 1 pellexerat (x in ras:) P || f∗eminas R || Post feminas interpungunt PB II praeeumsit D || nefariae LP 2 deffendit B || tytum B || ta tucium D || honestis B 3 piaetatis Pa pietatisq; R2 || propulae satum (n et e m. 2) L || moz**ut (raswra non esse uid. m. 1) B 4 adsumsit PD assumpsit (s pr. in ras.) B || ueientibus (i pr. in ras.) D B uegentibus PD uehientibua B || proilium D 5 eaecinensium P cencinensium (re supra ne scr. sed eras.) B cininensium B 6 assumptis (s pr. in ras.) R adsumtis D 7 egesta * (s m. 2) L aegestas BD || adque P*B || obscena] LBBD obscaena P 8 famis LBD || timerent PR || paci] FRbBDv, cf. 3,1 § 25 pacis L pace R* 9 adqueuiasent B 10 grauia] grama D || strinczerim B Pstrin∗xerim (er. c) R || ostilium B 11 Institutorum L || exercite D exercitatae BB ezercitate P || inuentatis D 12 in incerta PaRb || certa] incerta B om. D 13 pessimi P1R (corr. in pessim osm. 2 P) || exitos L || dubios (o ex u corr.) PB || compendiosa R2. 14 dir|rupts tam et tum D || dinipta v || metum L mettum ita metium corr. P metam in metium corr. B et cum B || fufetium] LBb fafeoium D fufesium PR* sufetium B )

Fidenate bello, meditata etiam proditione suspensum, curribus in diuersa raptantibus duplicis animi noxam poena diuisi corporis expendisse:

Latinos Anco Marcio duce saepe congressos, aliquando superatos: Tarquinium Priscum omnes finitimos et potentes tunc Tusciae duodecim populos innumeris concidisse conflictibus: Veientes Seruio Tullio insistente uiotos fuisse nec domitos:

Tarquinii Superbi regnum occisi soceri scelere adsumptum, habita in ciues crudelitate detentum, flagitio adulteratae Lucretiae amissum, et inter domestica uitia uirtutesque forinsecus emicantes, id est oppida ualida in Latio per eum capta Ardeam Oricolum Suessam Pometiamque et quidquid in Gabios uel fraude propria uel poena filii uel Romanis uiribus perpetrauit.