Historiae Adversum Paganos

hinc Athenienses terrestri proelio uicti, experimenta maris ineunt et nauali certamine congredi parant; quo cognito Gylippus classem instructam a Lacedaemoniis arcessit;

aeque Athenienses in locum amissi ducis Demosthenen et Eurymedonta cum supplemento copiarum mittunt; Peloponnesii quoque cum multarum urbium consensu et decreto ingentia Syracusanis auxilia misere.

ita sub speoie socialis belli domesticos motus exsequuntur, et, quasi placito de Graecia translatum certamen in Siciliam fuerit, sic ex utraque parte summis uiribus dimicatur.

igitur Athenienses prima congressione uincuntur, oastra quoque cum omni pecunia uel publica uel priuata et cum uniuerso instructu diuturnae expeditionis amittunt;

fractis opibus et in angustum redactis, suadet Demosthenes, dum nondum omnino res perditae sint quamlibet uideantur adflictae, domum redeant Siciliaque decedant;

Nicias autem, pudore [*]( AVCTORES § 18-22 Iustin. 4, 5 exceptis § 18 et cum—expeditionis et § 19 fractis—redactis Orosianis ) [*]( 1 sipraedioram R II uaenies B 2 inclinauit L || grecia BD 3 partem D II oportuna (na ex m corr.) P oportuna RD 4 duo.bus (eorr. m. 1) P || uic.tus (m. 1) P II tertio. (o ex eorr., m. 1?) R 5 aotios R* U obaidine L1 8 gillippus D || lachedemoniis PR1 lacedem. R2 II arcessit] LPRD 9 amisi L amissi∗ P II demosthénen\' (? et ! m. 2) L demostenen PR demus thenem D 10 suplemento L || peloponensii PR (fort. pel ex pol al. m. R) peloponensii D 11 ingentia (a in rae. al. m.) R || siracusanis D 12 sub specie] snpeciae D II specUe R 13 exequuntur PR exsecuntur D II placito om. D II grecia RD 14 sicilia D || sie R II de extraque R 17 omittunt D 18 demostenes P demo∗stenes B || nondum] PRD non Lh 19 ui. antur (n in ras.) P || affictae (f prior in ras. R) RD 90 niceas PR )

reparant nauale certamen et mox per inscitiam in angustias Syracusani maris deducti insidiis hostium circumueniuntur: Eurylochus dux primus occiditur, undecim naues incenduntur. Demosthenes et Nicias classem dimittunt quasi tutius terrena expeditione fugituri.

Gylippua autem primum naues eorum relictas centum triginta inuadit, dehinc ipsos fugientes persequi adgressus capit caeditque quam plurimos. Demosthenes dedecus seruitutis uoluntaria morte declinat, Nicias uero indignam turpemque uitam dedecore captiuitatis accumulat.

Igitur Athenienses, biennio apud Siciliam non sine Lacedaemoniorum damno conflictati, aliis domi malis circumueniuntur. Alcibiades enim, dux pridem aduersus Syracusas pronuntiatus, mox ad iudicium pro quadam insimulatione detentus

uoluntario exilio Lacedaemonem se contulit inpulitque Spartanos, ut turbatis Atheniensibus nouo rursus bello insisterent, neque eis respirandi spatium, quin opprimerentur, relaxarent.

cui incepto ita Graecia omnis adstipulata est, quasi ad commune incendium restinguendum bono publico congestis uiribus ac [*](AVCTORES § 1—5 Iustin. 5, 1 § 1-5.7.9 (§4 et copias cf. Iust. 5, 1 § 9; 2 § 10) ) [*]( 1 re∗ditus P reditus D 2 per∗∗scitiam R 3 airacusani D h 4 eurylocbus] R (Iustinus) eurylocus P eurylothus L eurylogus D || undecim in ras. P (xxx Iustinus) 5 demostenes PR || niceas P 7 centum treginta D \' cxxx PR || deinhinc L 8 aggressus (prior g in ras.) R 9 demostenes PB demusthenes D || declinas D 10 niceas PR 11 accumulat] Rb accumlat (u m. 2) L adcumulat P adcomulat D 12 biennio* (una Zitt. erasa) P || Iachedemoniorum PR* lacedem. R2 lacaedaemoniorum D 13 dã∗no (er. p) R || lun circumuentur (iun m. 2) L 14 pridem] primum L || aduersus (sus ndi ex sũ corr.) P || siracusas D || pronunciatus D 45 adi. ciũ P || ? quadam ex quodam m. 1 R || ∗∗simulatione (duae litt. er.) P 16 lacedaemonem] LD lachedemonem P lachedemonem (ch in c corr. m. 2) R || impulitque D 19 grecia B || asstipulata (s pr. m ras. a2. m.) R astipulata D || communem L 20 reatingendum PR* )

Darius etiam rex Persarum , memor paterni auitique in hanc urbem odii, per Tissafernen praefectum Lydiae cum Lacedaemoniis foedus paciscitur eisque sumptus belli et copias pollicetur.

mirum dictu, Atheniensium tantas ea tempestate opes fuisse, ut, cum aduersus eos, hoc est aduersus unam urbem, Graeciae Asiae totiusque Orientis uiribus incursum sit, pugnando saepe nec umquam cedendo consumpti magis uideantur fuisse quam uicti.

principio enim Alcibiades omnes socios deficere ab his ad Lacedaemonios coegit, sed et ab his quoque per inuidiam insidiis adpetitus aufugit et ad Tissafernen in Mediam concessit.

cui statim accommodato ingeno et apti eloquii gratia familiarior factus persuadet, ne Lacedaemonios tam profusis opibus iuuet; eum potius istius certaminis arbitrum spectatoremque fieri debere, integrasque Lydiae uires aduersum uictorem reseruandas.

quamobrem Tissafernes partem classis cum aliquanta manu deduci [*]( AVCTORES § 6-§ 8 Iustin. 5, 1 § 11; 2 § 2.4.5 —11.14 a quo tamen illa § 6 in Mediam et § 7 Lydiae aliena sunt ) [*]( 2 auitique] LP aui∗∗que (er. ti) D au∗ique (er. i aut t) B || hanc P || urbs C eras.) P || tissafernen] PB tissarfernen L tessarfernen D; cf. 3, 1 § 6 sq. 3 lachedemoniis (ch in c corr. m. 2 R) PB || -que (e ex ae) B || snmtuB PD 5 tempeatates L* 6 greoię B || asiae totiusque (e t in ras.) P 7 incursum sit] incorruisait D U umquam LPB umqual D || caedendo B || consumti PD 9 socios (c ex t ?) R || deficere in defecdre mut. m. rec. L II lacedemonios PR || et om. D 10 appetitus D petitus PB || & 8. 8. in B || ad tissarfernen LD atissafernen P ad∗tis | safernen (d ex t al. m., tis uersum exceduwt sed m. 1 sunt) R 11 ∗statim (una litt. erasa) P || accommodatum L2 adcommodato (-uda- D) PBaD 12 aptii (i fin. exptmCta) L abti P1R2 (habiti Portensis; attici coni. Grubits) || elloquii an.jeloquiicorr.ai.m.RI)factis(corr.m,a)PI[persnadet∗∗ne(fuRSae in ∗eloquii corr. al. m. R || factis (corr. m. 2) P || persuadet∗∗ne (fuisse uid. -deatne) P 13 lachedemonios P la∗cedemonns (c al. m. ex ch) B lacedaemonio D II profuissis D || opibus (i in ras.) P 14 spectatoremque] LD spectatorem P1R aspectatorem P7 || fieri (i fin. ex e ?) B II integrasquę (, eras.) P 15 aduersus R2D || tissafernes] PB tiBsarfernes LD 16 aliquantamanu (ntama in ras. et a 8. 8. eraaa) P || lacedaemonam] LD lacedemonam PB (la ex lo uel le ai. m. R), cf. ad J, 2 § 104 )

Apud Athenienses uero cum diu domestica discordia agitaretur, imminente periculo summa imperii ad senatum populi uoluntate transfertur: quippe otio discordiae nutriuntur, at ubi necessitas incubuit, postpositis priuatis causis atque odiis in commune consulitur.