Historiae Adversum Paganos

Orosius, Paulus

Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.

Anno ante urbem conditam MCCC Ninus rex Assyriorum

primus
ut ipsi uolunt propagandae dominationis libidine arma foras extulit cruentamque uitam quinquaginta annis per totam Asiam bellis egit;

a meridie atque a Rubro mari surgens, sub ultimo septentrione Euxinum pontum uastando perdomuit, Scythicamque barbariem, adhuc tunc inbellem et innocentem, torpentem excitare saeuitiam, uires suas nosse, et non lacte [*]( AVCTORES 8 Anno MCCC cf. Euseb. Hier. II p. 11 ed. Schoene || - Ninus—10 extulit lustin. 1, 1 § 4. 7. 8 10 quinquaginta annis item § 5; LII Eus. p. 11, ut Orosius 2, 3 § 2 ignotus (cf. Iustin. 1, 1 et 2, 2; Augustin. Ciu. d. 4, 6) ) [*]( EXPILATOHES 8 ante — MCCC .. Assyriorum .. p. 43, 5 Samiramis compilauit Seuerus chron. p. 452 || 8 Ninus -11 egit adhibuit Isidorus Orig. 18, 1, 1 (cf. Dressel, de Is. font. p. 35) ) [*]( u 1 huiusmodi (di add. m. 2) P || relatam Pa relato D 2 pricipalia (n add. m. 2) P U preuaricationi D 3 condempnatione RB condemnacionis D || generacionis D 4 deinde de] PR deinde BDh || perdicione D || totius om. B tocius D 5 gentilis D || histori∗ci (erasa a ut uid.) R 6 contegerunt D contigerint R\'2Bt || citeris D 8 A(nno) • A(nte) • V(rbem) • C(onditam)] correxi (cf. cap. 8 princ.) ante annos urbis conditae PRBDv || •I• ccc P •I• ccc• R mile (mille margo) tracentos B mille trecentos Dh || asyriorum B assir- R asirioram D 9 ipso Rl || propagendae Bm || dominacionis D 10 extollit D || quinqaagenta BD L P . L R 11 asyam B || meridiae D || adque B || a] ad D 12 septemtentrione P septemtrione R || euxenum B 13 soythicamque (e\' ex ę corr.) P scithicamque Bm scythiamque Bt || barhariam B || imbellem R* 14 tnrpeutem t D || excitare] ezcitata Bm || saeuitiarb] BP2 seniciam (c euanida) D saeuitiae (sęu- R) P1R sed in saenitia corr. m. 1 P || uiris D || lactS ante ras. R; cf. Grubitz p. 14 )

43
iam pecudum sed sanguinem hominum bibere, ad postremum uincere dum uincitur edocuit.

nouissime Zoroastrem Bactrianorum regem eundemque magicae ut ferunt artis repertorem pugna oppressum interfecit. post ipse, dum deficientem a se oppugnat urbem, sagitta ictus interiit.

huic mortuo Samiramis uxor successit, uirum animo, habitu filium gerens, auidosque iam usu sanguinis populos, per duos et quadraginta annos caedibus gentium exercuit.

non contenta terminis mulier, quos a uiro suo tunc solo bellatore in quinquaginta annis adquisitos susceperat, Aethiopiam bello pressam, sanguine interlitam, imperio adiecit. Indis quoque bellum intulit, quo praeter illam et Alexandrum Magnum nullus intrauit.

quod eo tempore ideo crudelius grauiusque erat quam nunc est, persequi et trucidare populos in pace uiuentes, quia tunc apud illos nec foris erant ulla incendia bellorum, nec domi tanta exercitia [*]( AYCTORES § 3 Iustin. 1,1 § 9 a quo tamen aliena sunt illa dum -ictus, cf. Ruehi, Jahrb. f. Philol. Suppl. 6 p. 158 §4.5 Iustin. 1, 1 § 10; 2 § 1-3.10. 8.9 || XLII cf. Eus. 11 et Oros. 2, 3 ) [*]( 1 peccu∗dum P pecodum BD || sanguinem] PR sanguine ABDv ||. bibere] PR uiuere BDv quiuere A 2 uincitur] v uincit∗∗ P nincit ABD ui∗cit R || docuit B || nouisime B || ioroastrem P z∗oro astrem (er. i ?) R 3 ∗regem R || ad uers. eumdemque-repertorem udscr. p omisso hoc * signo in contextu; uoluisse uid. reppertorem) Bm || cumdemque B || magi.cae (8 eras.) P || ut ferunt] offerunt D 4 ob- praesum B || difflcientem B 5 2oppugnatbem Rl oppugnat.urbem R* (deinde ur in or ai. m. mut.) || urbem] orbem P2 || aagita P1R1 sagitae paRI || ictu* erasa s P ∗ictu∗ in fine crasa s R || eamiramie] R2D samerames B semiramis PR1A 6 succesit B || fllium] BDAv feminun PR (e ex q R); cave lamina corrigaa || gerans P 7 po- T. pulus D, R1 (corr. m. 1) || duos et quadragenta D duos et XL BRb duo et IL PRa 8 terminis) certe hiie B 9 in om. Ah || L PRB || adquissitos B adquesitus D 10 susciperat D || aethyopiam B [j pressam] PRaD praeeam B obpressam (ob 1 P, deinde in op mut. ead. m.) B oppressam v 11 in tullit D || quoa (corr. m. 1 ut uid.) PR quos BD || preter D 13 crudilius D || grauiusquę D 14 trutidare P n populus D || uiuentis D 15 ezercicia D)

44
cupiditatum.

haec, libidine ardens, sanguinem sitiens, inter incessabilia et stupra et homicidia, cum omnes quos regie arcessitos, meretricie habitos, concubitu oblectasset occideret, tandem filio flagitiose concepto impie exposito inceste cognito priuatam ignominiam publico scelere obtexit.

praecepit enim, ut inter parentes ac filios nulla delata reuerentia naturae de coniugiis adpetendis ut cuique libitum esset liberum fieret.

Anno ante urbem conditam MCLX confinem Arabiae regionem quae tunc Pentapolis uocabatur arsisse penitus igne caelesti inter alios etiam Cornelius Tacitus refert, qui sic ait:

Haud procul inde campi, quos ferunt olim uberes magnisque urbibus habitatos fulminum iactu arsisse; [*]( AVCTORES § 7.8 ignotus (§ 7 occideret: cf. Africamus p. 160, 3 sq. Routh; inceste cognito: uide Iustin. 1, 2, 10; cf. Pauly, Realencycl. SEMIRAMIS p. 966 init.) 8 confinem Arab. reg. Tacitus hist. 5,6 9 Peutapolis Sapient. 10, 6 10 Cornelias Tacitus] hist. 5, 7 ) [*]( EXPILATOEES 8 ante— MCLX .. 9 arsisse.. p. 46, 1 Sodoma compilauit Seuerus chron. p. 452 11 olim uberes, 46, 5 igne caelesti, 7 exustis, 8 peccatorum noxa, 12 in conf. — Pal., 13 quinque ciu., 46, 11 aeterna, 13 cineris adhibuit Isidorus Orig. 14, 3, 24 ) [*]( 1 capeditAtum D || sauguinẽq. | (q. in fine pag. al. m. add.) R || siciens D || inter incessabilia] inter conuiuia incessabilia (in s. s. m. 1e) G q. e. mera interpolatio 2 et stapra] B et strupa D ∗∗stupra sed non et eraso P stupra R || omicidia D || regiae (a erasaP) PRB 8 arceeitos B arcesitus D || meretriciae PBBD || habetus D || concupitu PB1 || oblectasait D 4 ltandem (t al. m. add. ?) R || filios B || fiagiciose D || conceptos B || impiae sed a erasa PB || expositos B || incesto R\'B || cognit∗o (erasa i) P 5 ∗∗priuatam (erasae pp) P || publeco D || praecipit D 6 filius D || dilata B 7 coNiugiis (N al.; o al. ex ũ) R || appetendis PB apedendis D || cuique] B\'BDh cui PB1 || libetum D || fierit D 8 a. a. u. c.] correxi ante annos urbis conditae (conditi D) PBBDv || m CLX B •I• CLX P I OLX. R mille centum sexagenta D 9 que D || pentabolis D || uocabatur (o in ras. ex a corr.) P || arsisse penitus (sse p in ras. aZ. m.) R || paenitus PB II igni B || caeleste D 10 alius D || reffert B || aic] sit D || haut PBD Aut R1 11 ad uers. olim-12 fnl adscr. h. (ad uberes pertinens?) Bm || uberis D 12 urbibus] PR\'B urbebus D uiribus P1R1 || habitos B habetatos D || ictu B et post ras. P )

45
sed manere uestigia, terramque ipsam, specie solidam, uim frugiferam perdidisse.

et cum hoc loco nihil de incensis propter peccata hominum ciuitatibus quasi ignarus expresserit, paulo post uelut oblitus consilii subicit et dicit:

Ego sicut inclitas quondam urbes igne caelesti flagrasse concesserim, ita halitu lacus infici terram et corrumpi reor.

quo dicto inuitus licet de exustis urbibus, quae procul dubio peccatorum noxa conflagrauerunt, et scisse se et concessisse confessus palam prodidit non sibi cognitionis fidem defuisse sed exprimendae fidei uoluntatem. quod nunc a me plenius proferetur.

In confinio Arabiae et Palaestinae, qua dimissi altrinsecus montes subiectis campis excipiuntur, quinque ciuitates fuere [*]( AVCTORES § 6-10 Genesis (18.) 19 et ignotus ) [*]( 1 sed (d ex t corr.) P et Taciti codex || specię Pa ∗∗speci∗e ή| pone i erasa a; fi m. 2 add. R speciae D || solidi C fort. ex corr. add.) PR soledam D 2 frugiaferam Bl fructiferam Bm || perdedisse D 3 quasi (i m. 2 add.) R 4 expraeserit B || uelad B || consilii∗ (s ut vide er.) B consiliae D || subicit] D citsubie∗∗∗ (cit m. 2) P subiecit (corr. 2) B subiecit B 5 inclitas (cl ab al. m. retractatae ut a d clarius distinguerentur; in marg. f incensas m. 2) R inditas PBDA indicas Taciti codex || condam D || urbis D || igni B || celeste D 6 concez serim P concesserem D consenserim B || alitus B || infici prima i in ras. P imfici B 7 corumpereor P || inuitus licet tus licet in ras.) P || exusti∗s P 8 conflagrauerant B 9 scisse se et concessisse] scissepe et D scisse B || confessus] confusus D conr fesaum B || prudidit (tertia littera periit lacuna; fuisse u uid.) D 10 non] et non B || cog∗∗∗nitionis (g in ras.) P cognicionis D || 8& P1 se (com. cum sqq.) B* || experimendae B pnmendae (corr. m. 2) P expri deprimendę (eras. i et 8. s. 0 2, deinde 8. 8. expri; ę 2 ex e) R 11 a me nunc BDh || proferitur D 12 palestinae PBBD || quo B || dimissi] Av dimisi# (in fine s erasa) P dimissis BB (s fin. in ras. al. m. in B) demissea D || altrissecua B 13 montes] PR1Av montibus R2B montebus D || subiectis campis R || •u• B || ciuitatis D )

46
Sodoma Gomorra Adama Seboim et Segor.