Historiae Adversum Paganos

MARE CASPIVM sub Aquilonis plaga ab oceano oritur, cuius utraque circa oceanum litora et loca deserta incultaque habentur. inde meridiem uersus per longas angustias tenditur, donec per magna spatia dilatatum Caucasi montis radicibus terminetur.

itaque a mari Caspio quod est ad orientem, per oram oceani septentrionalis usque ad Tanaim fluuium et Maeotidas paludes quae sunt ad occasum, per litus Cimmerici maris quod est ab Africo, usque ad caput et portas Caucasi quae [*]( AVCTORES § 48 cf. MueUenhoff, Weltkarte p. 46, deutsche Alt. 1 p. 321 ) [*]( EXPILATORES 9 deserta incultaque, 12 ad orientem — 13 Maeotidas palades adsciuit Isidorus Orig. 14, 3, 34 ) [*]( 1 imauo] PBDA imaui B || orientes D II quo R2 2 ocianus D || sericus] PRDRM1 siricus LM2 styricus B y teditur P II promunturium] D promuntorium PB promontoriam BA || boreum fiumen B 3 scyticũ mari em. 2 ut uid. [m. 1 MAY]) P acyticum mare (e ex i corr. 2) B II septdtrione PB (duob. uocc. fere ubique P) 4 ab occasu] ad occasum RM usque (aic) ad occasum (usque deZ. m. cmt.) 8 5 extensum B || caucasi iugum] occasi M1 causasi B* II est 8. 8. B* || a meridie 3 II meridiS (5 mutat. in em) P mindiad D II nohyrcarum (a corr. ex e) P hircano D 6 scytarum B scytorum P II XLII] PRA quadragenta ■ tres D XLIIII • B II propter — 7 oberrantes] propter terrarum infecunditatem (-te A) late uagantes (uac- R) 3 7 deffusionem B 8 plagam D || ociano D II oretur D 9 utraque (ra 1 n in ras.) P 10 meridem P 11 spacia D || cacasi P II montes D 12 a om. B || mare PR 13 ora B II septemtrionalis B II meotidas PBBDA meotides LM (item 14, 4, 3) miotidas R (item 14, 4, 3) ▼ 14 qae P que D II cymmerici B cimmirici D 15 africo B (sed prior f eras.), B || ad caput] haec et seqq. exhibet 8 )

sed generaliter regio proxima Albania, ulterior sub mari et monte Caspio Amazonum nominatur.

Expliciti sunt quam breuissime fines Asiae. nunc EUROPAM in quantum cognitioni hominis conceditur stilo peruagabor.

Incipit a montibus Riphaeis ac flumine Tanai Maeotidisque paludibus quae sunt ad orientem, per litus septentrionalis oceani usque ad Galliam Belgicam et flumen Rhenum quod est ab occasu descendens,

deinde usque ad Danuuium quem et Histrum uocant, qui est a meridie et ad orientem directus Ponto accipitur ab oriente Alania est,

in medio Dacia ubi et [*]( EXPILATORES 6 a ... flumine — 9 occasu] inde Isidorus Orig. 14, 4, 2 excerpsit haec: incipit a flumine Tanai, descendens ab occasu (sic) per septentrionalem oceanum 11 Alania — p. 22, 2 tenent adhtbuit Isidorus Orig. 14, 4, 3 ) [*]( 1 ad meridiem] a meridie (-diae D) BDS || sunt] inhabitant B || triginta quattuor A tregentaIIII quae (corr. m. 1) D XXXII • B || regio] in regione 8 2 albania] albani morantur 8 || ulterior sub mari- 4 asiae] In ulteriore circa mare et montem caspium asiae partis orientu (proxima pag. i. e. f. 1sh uacua est relicta) 8 || ante ulterior interpunxit Biese (item M), post ult. edd. || amatzonum B 4 explicati (ExpL A) B1A Explecati D || quem D || finis D || eoropam D Õ cogni. cione D condicioni 8 || bominu - in hominis corr. m. ut uid. 1 P humanae B || conciditur D || gtilo peru.] indicabo in qua nobilis italia reputatur 8 || stylo B || peruaoabor D || in marg. EVROPAE REGIONES R GENTES B 6 Incipit] addidi B et 3 secutus: Orosii librarii lemmatis esse rati omiserunt; Incipit a montibus (supra Incipit m. 2 scr.: europa) 8; de 3 uide supra; cum praecedd. coniungunt PB II montebus D U ripheis PRASB rifeis B . ipheie D || ac] a 8 || tanaim Pi tanais B tanai 3 II meotidisque BD, R (sed e (in. in ras. in qua 4 « fuit fort. ae) meotiisque (d m. 2) P meotiique (s m. 1) A meotisque B 7 quae] q: D || ad om. D || littus B || septemtrionalia P (is ex es corr. m. 1), RB 8 oceaniusq: (in ex us corr. m. 1) D || ad] in 8 || galleam D supra galliam scr. m. 2: inclusiue 8 || belgecam B || rhynum B 9 descendens] addidi ex Isidoro || deinde P || danuuium] DA danuium B danubium PB 10 histrum] PBD hystrum B || ad meridiae D || et ad oriente D; et om. h 11 ponto ace.] Sic ut ponto snscipiatur 8 || accipitur] PBD aocepitur B excipitur A || ab] hinc ab 8 || halania D || datia 8. )

Nunc quidquid Danuuius a barbarico ad mare Nostrum secludit expediam.

MOESIA ab oriente habet ostia fluminis Danuuii, ab euro Thraciam, a meridie Macedoniam, ab Africo Dalmatiam, ab occasu Histriam, a circio Pannoniam, a septentrione Danuuium.

THRACIA habet ab oriente Propontidis sinum et ciuitatem Constantinopolim quae Byzantium prius dicta est, a septentrione partem Dalmatiae et sinum Euxini ponti, ab occasu et Africo Macedoniam, a meridie Aegaeum mare. [*]( AVCTORES 1 ubi—2 tenent cf. Tacitus Germ. 38 \' (Suebi) maiorem .. Germauiae partem obtinent\' ) [*]( EXPILATORES 3 Danuuius — 7 Histriam excerpsit Isidorus Orig. 14, 4, 5 8 Thracia -11 Aegaeum mare adhibuit Isidorus Orig. 14, 4, 6 ) [*]( 1 *gothia (e eras. ?) R hgotia B gotia 3® || 1germina corr. 2 ex ?germinia. R || est om. B || suebi] ante ras. M sueui ARLMb suęni P suaeui R sueaui B su∗∗∗ (eui uel em eras.) D (alibi plerumque suebi PRD) 2 gentes sunt B || quinquaginta (-genta D) quattaor DA 3 quidquid] A quicquid PRBD || a barbarico danubii B || danuuius] DAR (sic ubique R) 2 danuius B danubius PRSR in mg. sup. danubius dounoylbe s. XIII—XIIII R || ad] usque ad 8 4 secludit] interrumpit B 5 mysia PA misia R1I mesia R2 || hostia B || fiumen B || dauuuii] DAWt danui B danubii PR danubium B danuuius R || eoro D e 6 ∗∗∗|thraciam (eras. tra) A trahiam P trachiam R traciam B trac. 3 || a om. D || meridiae D || macheedoniam (a altera erasa) P machedoniam R\' macedonia D || affrico B || dalmacia D delmatiam A (sed I 56 dalm.) 7 histriam] PRAB hystriam B historia D histr. R istr. LM || cirtio R || ad pannoniam s. a. ·1· YngariS manus saec. XIII—XIIII R || a om. D || septemtrione PRB || danuium B danubium PRB 8 trachia PR tracia AB trac. I II propontedis D 9 constantinnpulim (n posterior in o corr. a 1 aut 2 m.) P constantunopolim (i er.) R constantini Bb || byzãtiũ (aD tn. 2) P bizantium B p est] est quae et antus [ef. Riese, Hermes XII 144] B || septemtrione PRB 10 partem dalmatiae] dalmatiam B || dalmaciae D net] habet B || euzeni B || ponte D || et om. B 11 affrico BD || machedoniam PRb a meridie — p. 23, 1 mare om. B || merediae D -dię a. ras. R || egeo (egio L2) mari adheret (adherit R aderit M1) 3 || aegeum PRBDA )

MACEDONIA habet ab oriente Aegaeum mare, a borea Thraciam, ab euro Euboeam et Macedonicum sinum, a meridie Achaiam, a fauonio montes Acrocerauniae in angustiis Hadriatici sinus, qui montes sunt contra Apuliam atque Brundisium, ab occasu Dalmatiam, a circio Dardaniam, a septentrione Moesiam.

ACHAIA undique propemodum cincta est mari; nam ab oriente habet Myrtoum mare, ab euro mare Creticum, a meridie Ionium mare, ab Africo et occasu Cephaleniam et Cassiopam insulas, a septentrione sinum Corinthium, ab aquilone angustum terrae dorsum, quo Macedoniae coniungitur uel potius Atticae; qui locus Isthmos uocatur, ubi est Corinthus, habens in Attica ad boream non longe Athenas ciuitatem. [*]( ( EXPILATORES 1 Macedonia — 5 Moesiam adhibuit Isidorus Orig. 14, 4, 13 6 Achaia — 11 Gorinthus compilauit Isidorus Orig. 14, 4,14 ) [*]( 1 machedonia (5 R) PR || confinis..aegeo (egeo RL) mari 3 || aegeum P (sie ubique), RBDA || thraciam] A thraceam D tra*chiam (fort. h incohata erasa) P trachiam R traciam B 2 euuoam B I) machedonicam (e ex ę R) PR || meridiae D 3 achaim (ai in ras. m. 2, a s. s. m. 2) P achaiam et aegeum mare B || a fauonio (a f in ras. m. 2) P a faaonio (a ex b eorr. 2) R a fabonio B p acrocerauniae] BD acroeheranniae PBA acroceraonios 8 acrocerannios v || agustiis P || hadria- tici] B h etiadrici (h m. 1, ati m. 2) P hadriaticu (s eras. ?) R atriatici D 4 snnt] sitiMst (sicnt at m. 1, dittographia natum) R2 || aboliam D || adque P1R1B || brnndissium PA brudissiũ (n m. 1, i m. 2) R bryndisium habet B 5 dalmaciae D delmatiam A || eir..tio R || septemtrione PRB II moesiam in ras. P othesiam B mis. 3 6 aachai P acha·ιa R Achaiã D || undi*que (una litt. eras., texi corr.) P . 7 myrteo mari R mirteum mare LM || myrtoum] A myrthoum (0 in e corr. m. 2 R) PR myrteam BD mortuum B II ereticum] grecum LM greco R || ad meridiae D 8 ionium mare] ionium Ham S) B I II affrico B || cephal. et om. 3 || cefalliniam PR habet coephaliam B II casiopam B cassiopiam 9 cassiopas 3 9 a s. s. m. 1 D II septemtrione (-em P\') P2RB || corintom B corinthum B || angustQ (tii in ras.) R 10 quo] qui Rb quod 8 || machedoniae P machędonię R || pucins D 11 isthmos] BA isthemos PR isthomos D istmos B || chorinthus B || habens] hinc sunt (cf. § 24 sub finem) 9 || attieam B attico $ 12 boreum D || athenas ciuitates 8 )

DALMATIA habet ab oriente Macedoniam, ab aquilone Dardaniam, a septentrione Moesiam, ab occasu Histriam et sinum Liburnicum et insulas Liburnicas, a meridie Hadriaticum sinum.

PANNONIA NOBICVS ET RAETIA habent ab oriente Moesiam, a meridie Histriam, ab Africo Alpes Poeninas, ab occasu Galliam Belgicam, a circio Danuuii fontem et limitem qui Germaniam a Gallia inter Danuuium Galliamque secernit, a septentrione Danuuium et Germaniam.

ITALIAE SITVS a circio in eurum tenditur, habens ab Africo Tyrrhenum mare, a borea Hadriaticum sinum; cuius ea pars. qua continenti terrae communis et contigua est, Alpium [*]( EXPILATORES 1 Dalmatia-4 sinum adhibuit Isidorus Orig. 14, 4, 8 5 Pannonia — 8 secernit compilauit Isidorus Orig. 14, 4,16 10 Italiae — p. 25, 1 obstruitur adhibuit Isidorus Orig. 14, 4, 18 ) [*]( s 1 Delmatia A dalmacia D II mahedoniam (sic e 8. a.) P machedoniam B 2 aeptemtrione PBS || moesiam] est an 8 mis. RM (8 non inspectus) || histriam] PBBDA9 istr. M austr. a (non inspectus 8) 8 insulaB libur∗nicas (o eras.) P insulas xz liburnicas B II liburnicũ 8 || meridiae D II hadriaticum] PRB (ũ in ras., ex a ut uid. P) hatriaticum D adriaticam 8 atriat. 2 5 pannoniae 8 || rqtia A retia PBB3 ritia D retiae 8 || habet 8 || ab orientẽ̴̴cesiã D II misiam 3 6 a meridie] ab enro I meridiae (sic ae ubique) D || histriam] PRBDABR II affrico B II alpis DR || poeninas] PBBDA (i in ros. P) appenninas 8 apinninas a appenninos m 7 galieam D II bellicam D II cirtio B || septentrione 3 || frontem danubii 8 II danuuii] DAR danui B dannbii PRLM (ex dami bii m. ut uid. 2 P) II et] uel 3 || qui germ. — 8 secernit] qui inter gallias et germaniam a dannbio dirimit B sa gallis inter danuuium om. 3 || a om. D gallia] galleam D II danunium] DA dannium B danubium PRB II galliamqu∗e (a eras.) P galleamquae D 9 septemtrione P (ê), B (m in n ras. mut.), B || danuuium] DA danuium B dannbium PB habet danubfum 8 10 situs] nenerabilis et siugnlaris situi 8 || a circio in enrum] a circione. urum D || cirtio B || tenditur om. B extenditur 3 II habens] habet 8 || affrico B 11 tyrrenum PRDB (tyrreno M tyrrenum R tirreno 2 casu abl.) || hadriaticum] PbBB hatriaticum PaD atriatic. R II sinum] mare in sinu 8 || ea para qua cont. terrae comm. et] continentia terrae 8 12 qua] quae AG Port. Z Grubite || contenenti B* || alpium] nbi al. pium 8 )

quae a Gallico mari super Ligusticum sinum exsurgentes, primum Narbonensium fines; deinde Galliam Raetiamque secludunt, donec in sinu Liburnico defigantur.

GALLIA BELGICA habet ob oriente limitem fluminis Rheni et Germaniam, ab euro Alpes Poeninas, a meridie prouinciam. Narbonensem, ab occasu prouinciam Lugdunensem, a circio oceanum Britannicum, a septentrione Britanniam insulam.