Historiae Adversum Paganos
Orosius, Paulus
Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.
haec habet gentes XLIIII, absque insula Taprobane, quae habet decem ciuitates, et absque reliquis insulis habitabilibus plurimis.
A flumine Indo, quod est ab oriente; usque ad flumen Tigrim, quod est ad occasum, regiones sunt istae: ARACHOSIA PARTHIA ASSVRIA PERSIDA ET MEDIA, situ terrarum montuoso et aspero.
hae a septentrione habent montem Caucasum, a meridie mare Rubrum et sinum Persicum, in medio autem sui flumina praecipua Hydaspem et Arbim. in his sunt gentes XXXII.
sed generaliter Parthia dicitur, quamuis Scripturae Sanctae uniuersam saepe Mediam uocent. [*]( AVOTORES 9 Arbim cf. Partsch p. 16 10 Scripturae S.] Ierem. 51, 28; 1 Mac. 6, 56; 14, 1. 2 ) [*]( EXPILATORES 2 insula — 3 ciuitates] \'insula quae dicitur Taprobane ualde splendidissima, ia qua decem ciuitates fuisse nominatissimas legi, ut testatur mihi Paulus Horosius sapientissimus Orientis perscrutator\' Anon. Rauennas p. 420, 8-12 Parthey 3 decem ciuitates] cf. Iordanis 1 4 A flumine —10 dicitur adhibuit Isidorus Orig. 14, 3, 8 ) [*]( 1 causasum Ra || reliqua pars (pars add. m. 2 in marg.) R reliqua eius 8 || terminatur (eras. n supra a) R terminantur (-atur m. 2; deinde in fine pag. duo uersus uacui relicti sunt, nisi quod secundi principio gent..[es?] erasum est) D terminantur$2 quadragenta\' quatuor D numero XLIIII S || insola D || tapro ba • neque habet D || quae habet—3 plurimis] quae habet [omissis decem ciuitates et absque] reliquis ciuitatibus quae in aliis habitabilibus insulis illic sunt $ 3 decim B || insolis D || quã plurimis R2 4 quod] qui B || usquq P* 5 tygrin B tygrim et caucasum B || quod est ad occasum om. S || ab occasu BD n regionis D || istae om. B || aracosia PD taracosia B aracasia R aracusia LM 6 parthya Bm om. B || asiria D asyria B syria B || media et persida 3 || persida] PRB& (item Dimensuratio prouinc. 2 et Excerpta Barbari p. 187, 3 Schoene) perseda D persis v (persis Orosius, ubi ex alio fonte, 3,2 §11) || montooso] PRB$ montusu D 7 hae* R haec S || septemtrione P\'R\' (sic m ubique B) 8 || habet B 8 meridie (e fin. ex te ut uid corr. m. 3) P meridiae D || uerba et sinum usque. ad § 20 mesopotamia est in ras. m. 1 [fort. potius m. 2 MAV] P 9 sui] sui habet B || praecipua] principalia B || ydaspem PRBD idaspem (-en R) BJ || arbem D3 caruim. B || hiis B || sunt] inhabitant $ 10 trigenta duae D -XXX-IIIante ras. R || parthya B || dicetur D || quantumuis v || scr. s. un.] uniwnae scripturae B || scribturae B 11 sepe B || moediam D || uocant S )
A flumine Tigri usque ad flumen Euphraten MESOPOTAMIA est, incipiens a septentrione inter montem Taurum et Caucasum.
cui ad meridiem succedit Babylonia, deinde Chaldaea, nouissime Arabia Eudaemon, quae inter sinum Persicum et Arabicum angusto terrae tractu orientem uersus extenditur.
in his sunt gentes XXVIII.
A flumine Euphrate, quod est ab oriente, usque ad mare Nostrum, quod est ab occasu, deinde a septentrione id est a ciuitate Dagusa, quae in confinio Cappadociae et Armeniae sita est haud procul a loco ubi Euphrates nascitur, usque ad
Aegyptum et extremum sinum Arabicum, qui ad meridiem longo angustoque sulco saxis insulisque creberrimo a Rubro [*]( EXPIXATORES 1 Mesopotamia - 4 Eudaemon compilauit Isidorus Orig. 14, 3, 13 3 Babylonia, Chaldaea, 11 sinum Arab. hinc ut uid. DicuU 2, 6; 2, 4 4 quae inter — 5 extenditur compiiauit Isidorus Orig. 14, 3, 15 7 A flumine—12 angustoque epitomauit Isidorus Orig. 14, 3, 16 (cui illa 12 longo — creberr. ad Syriam spectare uisa sunt) ) [*]( 1 fiumene D fluuio B || tygrin B tigris sed B add. m. 2 B tigris D tygris B || eufraten PRBD eupraten $ || mesopotania B1 2 septemtrione P1R1BB septemtrionem a 3 cui ad mer. succ.] cuius a . T meridie sequitur 3 || a meridie B || meridiem (i altera corr. ex c, e altera ex ae) P p succidit D || babillonia B babilonia D abaquilone (praecedente uacuo spatio circ. 10 litt. capaci) B || chaldea BD caldea PR1BRL1M hcaldea R2L2 || nouisime B 4 arabi aP || eudemon PRBDB eudaemon est ? eodemon 8 eodemon (on m. prisca) M || pone persicum in mg. et sinū m. 2 sed eras. B || arabicum] PR1 sinum arabicum BDAB 5 agusto Dl angusta R || tracto D tractatu ? tractum M || hiis B || sunt om. » 6 XXVIII] PR uiginti octo D XXUII- B XXXIII B 7 a] item a B || eafrate PBBDS euphraten S || usquę P* 8 occasu (u ut uid. ex ai) P occasu (oc m. 2) R || deinde (corr. m. 2) D || septemtrione PR1 a septemtrione et Euphrate B 9 dagusa] PR dacusa DA decusa B dacus eufrates B || quae] qui B || cappodociae B || et armeniae om. B || arminiae D armin. SR* 10 sita] situs % || aut corr. m. 2 in haud B hant B aut D || eufrates PRBD || usque] quae PBl 11 egyptum D || quij Grubits qui∗∗∗ (er. •ẽ•) Rb qai est PRaBDBv || a meridie B(J) 12 -que] -quae ante ras. PR || ins. - p. 15, 1 mari] inclusus usque ad rubrum mare 8 || -qnę P* II crebrrimo B* )
In capite Syriae CAPPADOCIA est, quae habet ab oriente Armeniam, ab occasu Asiam, ab aquilone Themiscyrios campos et mare Cimmericum, a meridie Taurum montem, cui subiacet Cilicia et Isauria. usque ad Cilicium sinum, qui spectat contra insulam Cyprum.
ASIA REGIO uel, ut proprie dicam, Asia minor absque orientali parte qua ad Cappadociam Syriamque progreditur [*]( EXPILATORES 2 hab.—3 Nab. compilauit Isidorus Orig. 14, 3,17 5 in capite — 9 Cyprum compilauit Isidorus Orig. 14, 3, 37 10 Asia minor—p. 16, 2 mari adhibuit Isidorus Orig. 14, 3, 38 ) [*]( 1 mare D || uciano D || syria (s in ras. m. 2 ex S) R siria D, Syria quae sic h Syria quae in ed. priore ego, servato scil. p. 14,11 est 2 habet autem in ge (ipse 1, ipsa 2 M) prouincias 3 || habens] PBA habet BD hinc sunt (sic) 8 (cf. § 58 et 66) et habet G habetque h || prouincias id est 8 || comagenam 1 conmagenam m 3 phoniciam (o in e, an in oe ?, corr. m. 2) P phaeniciam R phyniciam B phiniciam D phoeniam 8 pheniciam I feniciam LM || palestinam PRBDBJ || saracinis DB sarracenos 3 || nabatheis PRB nabatheis h ina m. 2) D nauatheis 9$nabatheos RM nabat eos 2 4 duodecem D numero xn B 5 m. syn.•ae (sy ae ex corr., fort. m ras., m. 1) P siriae D || cappodocia B || cst] sita 1 est sita LM || que D || armoetiam B% arminiam D 6 ab occasu asiam om. B || occosu D || them. -7 cimm.] mare cimericum pt themiscirios (hemiscirios S imiscirios R) eampos 3 themyscerios B themeslcyrios D ethemyscirios $ 7 cym- mericun B cynmericum ab occasu minoremasiam (minoren s. 8. m. 2 8. XIIII- XV) B || meridiae D || tauram om. 1 8 cylicia B ciliciam BR || hisauria LM || asquae ante ras. P || ad] ad* ex acil statim inter scri- bendum corr. P || cilicium] S cilicinum PR cylicum B celicum D cilicum BLM, issicum v; cf. § 96 || specat (t m. 2) P expectat DLM exspectat e expectant R 9 insulS C euanidum) P insolam DLM insola R || ciprum BLM 10 ud B || propie Pa propriae D, R (a eras.) || asia] PRD2AB om. BDl || orientale D 11 qua] PRBD usque 8 quae h || cappodociam B || siriam que D II greditur Bl procreditur D\' protenditur* B || undiqui Pa )
AEGTPTVS inferior ab oriente habet Syriam Palaestinam, ab occasu Libyam, a septentrione mare Nostrum, a meridie montem. qui appellatur Climax. et Aegyptum superiorem fluuium-
que Nilum, qui de litore incipientis maris Rubri uidetur emergere in loco, qui dicitur Mossylon emporium, deinde diu ad occasum profluens, faciens insulam nomine Meroen in medio sui, nouissime ad septentrionem inflexus, tempestiuis auctus incrementis plana Aegypti rigat.
hunc aliqui auctores ferunt haud procul ab Athlante habere fontem et continuo harenis
mergi, inde interiecto breui spatio uastissimo lacu exundare atque hinc oceano tenus orientem uersus per Aethiopica deserta [*]( AVCTORES § 29—33 cf. Partsch p. 11 sq. ) [*]( EXPILATORES 4 Aegyptus — 5 meridie cf. Isidorus Orig. 14, 3, 27 ) [*]( 4 1 septemtrione PR1B || eozina (a in o corr. m. 1) P eoxino Bl euxeno B casippino B 2 propontede D || adque B adquę (d corr. in t m. 1) P om. B hellesponte P* bellisponto D II ad meridiem] PBA a meridie (-ae D) BD || mare D 3 ibi] PBlDA ubi R2B II olimpus BD olimphus PB 4 imferior B || ab oriente habet] qui (sic) habet ab oriente 8 || ab] hab ante ras. P y siriam D p palestinam PRRBDB 5 lybiam PRB libiam B libeam D II septemtrione PRaВ || nostrum] tyrrenum B II meridiae D 6 elimax PBl ẹ́limax (a 8. 8. fort. m. 1) R2 clymax BA || et om. B|| aegyptus B || superior est qui habet fluuium nylum B 7 nylum Bm 8 qui P || morsilonen porium D mons silonporium B || misolon B* moys. |se. Bm || deinde in ras. m. 1 B 9 occasu P II faciens] PBB facit DB faciensque v II insulam D 10 nouisime B || a septemtrione S septemtrionem PB || imflexus Вm infestus B II actum D actus В 11 plagam (punctum fortuitum esse potest) D || regat D || auctoris D II ferunt om. В 12 haut PB aut R1D || athlante] PRBDB atl. A || habere fontem] monte habere fontem dicunt В II arenis BB, terrae В 13 inmergi B II interiecto (ter in ras. m. 1) D II spacio D II uastissimo] latissimo B II luca D II enundare Bt exundans B 14 adque BD adquę P1 || hinc om. B hinc oceano tenus] in oceanum B || tinus B II aethiopia PaR1 aethyopica Bm • ethiopica D )
quod quidem uerum est esse huiusmodi fluuium magnum, qui tali ortu talique cursu sit et re uera omnia Nili monstra gignat; quem utique prope fontem barbari Dara nominant, ceteri uero accolae Nuhul uocant;