Historiae Adversum Paganos

Orosius, Paulus

Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.

ultimus autem finis eius est mons Athlans et insulae quas Fortunatas uocant.

Et quia breuiter generales tripertiti orbis diuisiones dedi, [*]( EXPILATOHES 1 Africae — Aegypti compilauit Isidorus Orig. 14, 5,3 6 missa-7 oceanum adhibuit Isidorus Orig. 14, 5, 3 9 ultimus -Athlans adhibuit Isidorus Orig. 14, 5, 3 11 et quia—p. 12, 2 curabo] Bieniter trium inter se partium diuisiones diximus. Sed ne quid ad plenissimam instructionem desit, ipsarum quoque partium regiones situs et prouincianim terminos demonstrabo, ut absque fastidio uninersa lector agnuscat (sic), uel numerum gentium commanentium. Incipit situs Asiae proninciae cum limitibus et populis suis B ) [*]( 1 affricae B II aegypti. urbis (i et u m. 2 in ras.) quae (a eras.) Px urbisque] urbis B 2 parethonio] R\'DA paretjhonio P\' pare* Ithonio (ste saepe) P h*parethonio (ante p eras. f itemque ante a. scriptam h) R2 puethonium B partheno 8; fort. paraetonion scripsit; paraetonium v || hoc mare BDB 3 -que] ex quae corr. P || Inde R2; unde et in marg. U, littera cui corrigendae adscripta sit non indicata B 4 per] et per D II quae] q: D II acole R1, om. B || catabathmon] R1BDB (catabath mon Bl) cathabathmon PR\' || haut PR∗BD iam B p a castris (a c m. 2 in ras.) P 5 alexandri (exandri in ras.) P || et] ei B || chalearzum] PRBD chalearaum A galearum$caleartium h (Κλέαρτος Ptol. 4, 5, 20) 6 superiorum (um in es m. 1) B || finis (corr. m. 2) D || abaaitarum R2 auasitor (sic) B || missam (s altera e corr.) B || tranauersum (transu in ras.) P \' 7 se thiopica P aethyopica Bm aethiopia 8 || oc∗eanum (er. a) R || terminus africae ipse est qui et europae B 8 affricae B || idem] PRBD 9 freti om. B ad freti adscripsit ti clarius ut uidetur has litteras indicaturus Bm || mons (? erasa, ns ex corr. m. 2) P || athlans] P, R (sed n eras.), BB athans D\' atlans A 10 insulas PR1 II quas (a ex o corr. m. 2) R || furtunatas BD2B furtunatus D\' 11 et quia—p. 12, 2 cumbo] de B - supra || generalis breuiter (transposuit m. 2) D II diuisionis D\' )

12
ipsarum quoque partium regiones, sicut pollicitus sum, significare curabo.

ASIA ad mediam frontem orientis habet in oceano Eoo ostia fluminis Gangis, a sinistra promunturium Caligardamana, cui subiacet ad Eurum insula Taprobane, ex qua oceanus Indicus uocari incipit;

a dextra habet Imaui montis — ubi Caucasus deficit — promunturium Samarae, cui ad aquilonem subiacent ostia fluminis Ottorogorrae, ex quo oceanus Sericus appellatur.

In his finibus INDIA est, quae habet ab occidente flumen Indum, quod Rubro mari accipitur, a septentrione montem [*]( EXPILATORES 9 India - p. 13, 3plurimis adhibuit Isidorus Orig. 14, 3, 5 10 Indom — accipitur] \'Indus, qui, ut dicit Paulus Orosius, in mare Rubrum ingroditur\' Anon. Rauennas p. 50, 16 Parthey ) [*]( 1 quoqute (a eras.) P || parcium Dx || regionis D1 || pullicitus D 3 a media fronte B || **ad (a in ras.; fuit fort. magna A) B || fronte morientis R1 (-5 *or- R\') || orientie habet] in oriente h*bet (a supra ras. 1; s. s. respiciendo ad occidentem 2) C || **eoo B eo D1 || hoatia BB 4 ganges PBl gangis R\' gantis B || a sinistro PB a sinestra B || promunturium] A promuntorium PD promuntorium (u prior in o corr. sed mox radendo restituta; item 614; ct m. 2) B promontorium BB || caligardamana] PRBmD1 caligardamina Bt caligardãnaũ D\' caligardi B 5 subiacit D || qua] quo B || indns oceanus B 6 uocitari B || incepit D || dextram D || imaai] PBlB timaui R2D (Timaui fluuii fort. memores ex Vergilio) timani B, Imai- v; cf. Lassen, ind. Alt. 1, 17 || montis] PRBtD, montes Bmv, montis iugum B 7 difficit B defecit D || promunturium] PBl promuncturium (u prior ut supra u. 4) B* promontorium BA promenturium (o pro e 2) D ad promontorium B || samare P1 samar*ae (i eras.) B samara P2BDB samaram v || cui ad aq. subi.] quod aquiloni subiacet ad B || cui ana I quilonS (corr. m. 2, fort. - quoque m. 2) D || aquilonem] i add. m. 2 in P 8 hostia B || ottorogorrae] P1 (-»), B1 (ę), Bt ottorogurrae Bm D1 ottorogorsle P\' ottorogorsQ (uel oct-) R1 octorogorrae D\' octocordis 8; cf. Lassen, indo Alt. 1, 511. 846, Miillenhoff, Weltkarte p. 15, Bohde, Gnech. Roman p. 218 || syricus BD || appellantur Bl 9 hiis B || india] prouincia india B || quae] que D || ab occidente] ab oriente 8 10 robrum D || mari∗ (er. a) B || excipitur v y septemtrione (m in n radendo corr., itemque § 18 et 20 PB) PRB || monte D )

13
Caucasum; reliqua ut dixi Eoo et Indico oceano terminatur.

haec habet gentes XLIIII, absque insula Taprobane, quae habet decem ciuitates, et absque reliquis insulis habitabilibus plurimis.

A flumine Indo, quod est ab oriente; usque ad flumen Tigrim, quod est ad occasum, regiones sunt istae: ARACHOSIA PARTHIA ASSVRIA PERSIDA ET MEDIA, situ terrarum montuoso et aspero.

hae a septentrione habent montem Caucasum, a meridie mare Rubrum et sinum Persicum, in medio autem sui flumina praecipua Hydaspem et Arbim. in his sunt gentes XXXII.

sed generaliter Parthia dicitur, quamuis Scripturae Sanctae uniuersam saepe Mediam uocent. [*]( AVOTORES 9 Arbim cf. Partsch p. 16 10 Scripturae S.] Ierem. 51, 28; 1 Mac. 6, 56; 14, 1. 2 ) [*]( EXPILATORES 2 insula — 3 ciuitates] \'insula quae dicitur Taprobane ualde splendidissima, ia qua decem ciuitates fuisse nominatissimas legi, ut testatur mihi Paulus Horosius sapientissimus Orientis perscrutator\' Anon. Rauennas p. 420, 8-12 Parthey 3 decem ciuitates] cf. Iordanis 1 4 A flumine —10 dicitur adhibuit Isidorus Orig. 14, 3, 8 ) [*]( 1 causasum Ra || reliqua pars (pars add. m. 2 in marg.) R reliqua eius 8 || terminatur (eras. n supra a) R terminantur (-atur m. 2; deinde in fine pag. duo uersus uacui relicti sunt, nisi quod secundi principio gent..[es?] erasum est) D terminantur$2 quadragenta\' quatuor D numero XLIIII S || insola D || tapro ba • neque habet D || quae habet—3 plurimis] quae habet [omissis decem ciuitates et absque] reliquis ciuitatibus quae in aliis habitabilibus insulis illic sunt $ 3 decim B || insolis D || quã plurimis R2 4 quod] qui B || usquq P* 5 tygrin B tygrim et caucasum B || quod est ad occasum om. S || ab occasu BD n regionis D || istae om. B || aracosia PD taracosia B aracasia R aracusia LM 6 parthya Bm om. B || asiria D asyria B syria B || media et persida 3 || persida] PRB& (item Dimensuratio prouinc. 2 et Excerpta Barbari p. 187, 3 Schoene) perseda D persis v (persis Orosius, ubi ex alio fonte, 3,2 §11) || montooso] PRB$ montusu D 7 hae* R haec S || septemtrione P\'R\' (sic m ubique B) 8 || habet B 8 meridie (e fin. ex te ut uid corr. m. 3) P meridiae D || uerba et sinum usque. ad § 20 mesopotamia est in ras. m. 1 [fort. potius m. 2 MAV] P 9 sui] sui habet B || praecipua] principalia B || ydaspem PRBD idaspem (-en R) BJ || arbem D3 caruim. B || hiis B || sunt] inhabitant $ 10 trigenta duae D -XXX-IIIante ras. R || parthya B || dicetur D || quantumuis v || scr. s. un.] uniwnae scripturae B || scribturae B 11 sepe B || moediam D || uocant S )

14

A flumine Tigri usque ad flumen Euphraten MESOPOTAMIA est, incipiens a septentrione inter montem Taurum et Caucasum.

cui ad meridiem succedit Babylonia, deinde Chaldaea, nouissime Arabia Eudaemon, quae inter sinum Persicum et Arabicum angusto terrae tractu orientem uersus extenditur.