Historiae Adversum Paganos

Orosius, Paulus

Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.

Hae sunt insulae ab Hellesponto usque ad oceanum per totum Magnum pelagus constitutae, quae et cultu et memoria magis celebres habentur.

Percensui breuiter ut potui prouincias et insulas orbis uniuersi. nunc locales gentium singularum miserias, sicut ab initio incessabiliter exstiterunt et qualiter quibusque exortae sunt, in quantum suffecero proferam.

Cum post fabricam ornatumque mundi huius homo, quem rectum atque inmaculatum fecerat Deus, ac perinde humanum genus libidinibus deprauatum peccatis obsorduisset, [*]( AVCTORES § 1-3 (§3 ueracisBimi scriptores)] Oenesis 6-8, alii S. S. libri, ecclesiae doctores ) [*]( EXPILATORES 3 insulae-4 constitutae. compilauit Isidorus Orig. 14, 6, 14 6 porcensui — 9 proferam] Et quoniam uninersa terrarum orbis spatia uel insularum descripsimus, nunc ad maiorem demonstrationis structionem, in quantum uigilantia nostra inuestigare potuit, demonstrabo, ex aeterna urbe Roma initium sumens, quae caput est orbis et domina senatus B fol. 258 ) [*]( 1 gallicus (us m ũ corr.) P || meridiae D || et africo] africae 8 || affrico BD *frico (a 8. 8. m. 2) B || mauretanicum] PD mauritAnicum (i prior in ras. ex e 2, A ex i corr.; supra A rasura) B mauritanicum B mauritaniam cui B || pylagus B pelacus D 2 hiberioum] PRDB hybericum B || pylagus B pelacus D om. B || spectant] PBBD; spectat h 8 haec D || nunt P || insolae D || ab om. i || hellis ponto D ellisponto a ellesponto M 4 pylagus B pe∗∗|lagus (eras. haud dubie la) 8 || et conatitutae] de famosis 8 || Qulto (o ex u tn. 1) D || memoria P et memoriamI D || memoria magis] magnitudine B 6 cęlebres o. rae. B 6-9 de B uide supra || insolas D || urbis D || uniuersi (i fan. in ras., ex is ut uid.) P 7 gencium D || singularum] PR1A ł insularum s. s. m. 2 B insularumque (-ae D) BD || misserias B meserias D || si|cut Pl sic| ∗ut P2 8 inicio D II exstiterunt] B et ante ras. B extiterunt PD || et om. B || ante quibusque s. scr. ab hominibus m. 2 R || exorte D 9 sunt om. B || suffecero (, eras.) P sufficero R1B 10 ornatum quae D || huius mundi B 11 atque] et B t adque (t m. 2) P || in macolatum D immaculatum B2 || ac] hac D )

41
continuo iniustam licentiam iusta punitio consecuta est.

sententiam creatoris Dei et iudicis peccanti homini ac terrae propter hominem destinatam semperque dum homines terram habitauerint duraturam omnes inuiti licet aut probamus negando ant confitendo toleramus, obstinatisque mentibus testis sibi infirmitas sua inurit, quibus fideliter scriptura non suaserit.

deinde refuso in omnem terram mari inmissoque diluuio, cum toto orbe contecto unum spatium caeli esset ac pelagi, deletum fuisse uniuersum humanum genus, paucis in arca fidei suae merito ad substituendam originem reseruatis, euidentissime ueracissimi scriptores docent.

fuisse tamen etiam illi contestati sunt, qui praeterita quidem tempora ipsumque auctorem temporum nescientes, tamen ex indicio et coniectura lapidum, quos in remotis montibus conchis et ostreis scabros, saepe etiam cauatos aquis uisere solemus, coniciendo didicerunt.

et [*]( AVCTORES 8 toto-pelagi cf. Ovid. Met. 1, 6. 291; a. a. 2, 467 14 in remotis -15 solemne cf. Ovid. Met. 15, 264, Mela 1, 6, 2 (1, 32 Parthty) cum adnot. Tzschuckii; adde: TertuZlian. Pall. 2, Solin. 9, 8 sq., Euseb. chron. wol. 1 p. 87 Sch. ) [*]( EXPILATORES 7 dilnuio-9 genus compilauit Isidorus Orig. 13, W. 2 13 indicio—15 aolemus compilauit Isidorus Orig. 13, 22, 2 ) [*]( 1 iusta. punitio erasa m ut uid. R || ponicio D || sententia B 3 destinatum P distinatam D distinata B || semper que* (e fin. ex u fort. corr.) R || homines (e m. 1 aut 2 ex i corr.) P 4 habitauerunt B || duratnra BD || neglegendo D 5 confidendo D [| tuleramus B || obstenatisque D || imarmitas B 6 inuret D || fideliter] PR1 fidelis R1BAh fedilis D || scribtura PB || non om. B 4 reffuso B subrefuso subuoe(corr. 2) R || inmisoque B immissoque R2D || deluoio D 8 spacium D || caeli ∗esset P esset caeli B || pylagi B 9 fuise B || genus humanum B || fide1 P 10 substituenda (4 in ras.) P il originem] subolem Bt || euidentissimae D 11 ueracisimi B uiracissime D || scribtores B doctores | scriptores q. (doctores et q. m. 2 Gdd.) B scripturis D || aetiam D 12 eunt (t in ras.) P || preterita D 13 nescientis D || lapidem P in lapidibus ml in paludibus RM1 14 montebus D || conhis P concis AJ || hostreis B ∗ostreis B || scabrue D concretos 3 || sepe B 15 uisere] BBDSt nis∗ere (c eras.) P nidere MLrec. fieri L1 || dedicernnt BD )

42
quamuis huiusmodi adhuc et relatu digna et fide certa proferri a nobis queant, tamen haec ueluti principalia duo de praeuaricatione primi hominis et condemnatione generationis uitaeque eius ac deinde de perditione totius generis humani dicta sufficiant,

tantum ut, si qua gentiles historici de nostris aliquo ordine contigerunt, haec plenius cum ceteris ipso quo incurrerint ordine proferantur.