Divinarum Institutionum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part I. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1890.

quod planius argumentum proferri potest et mundum hominis et hominem sua causa deum fecisse, quam quod ex omnibus animantibus solus ita formatus est, ut oculi eius ad caelum directi, facies ad deum spectans, uultus cum suo parente communis sit uideaturque hominem deus quasi porrecta manu adleuatum ex humo ad contemplationem sui excitasse?

quid ergo inquit deo cultus hominis confert beato et nulla re indigenti? uel si tantum honoris homini habuit, ut ipsius causa mundum fabricaret, ut instrueret eum sapientia, ut dominum uiuentium faceret eumque diligeret tamquam filium, cur mortalem fragilemque constituit? cur omnibus malis quem diligebat obiecit, cum oporteret et beatum esse hominem tamquam coniunctum ac proximum deo et perpetuum, sicut est ipse, ad quem colendum et contemplandum figuratus est?

quamquam haec fere in prioribus libris sparsim docuimus, tamen quoniam: proprie id materia nunc exigit, qua de uita beata disserere propositum est, explicanda sunt ista diligentius et plenius, ut dispositio dei et opus uoluntasque noscatur.

cum posset semper spiritibus suis immortalibus innumerabiles animas procreare, sicut angelos genuit, [*](EPITOME 24-599,2] c. 64,4 (ut cura hominis — mundo). ) [*](AUCTOBES § 7] Epicur. frg. 371 (pag. 250, 14). ) [*](BHS(ab 8)P] 1 colatis/enim (interpvmction. er. et w add. m. 2) P 2 *is (ante enim), h er., B qui intellegit colit haec B omnium rerum P 3 uerum om. P 4 inceptione perfectione om. P 8 u cum suo parente denuo incipit cod. S (fol. 160a) 9 uideaturque] ut uideatur H O 12 nulla re] nulla (corr. m. 3) P 14 faceret eumque] faceret ut (s. I. m. 3) eum P 15 tamquam (t ex i m. 2) P 17 oportebat H 19 7 (i. e. et) inseruit Slf 20 quawquam Ps libris om. H 21 docuimus] discussimus Heumanmis, sed cf. pag. 602, § 1 docuerim 22 quam (exp. m. 2) P, quia edd.; an (in) qua ? cr. pag. 585,26 prorpo\'situm P2 24 semper] semel HeumannttS, recte? )

598

quibus inmortalitas sine ullo malorum periculo ac metu constat, excogitauit tamen inenarrabile opus, quemadmodum infinitam multitudinem crearet animarum, quas primo fragilibus et inbecillis corporibus inligatas constitueret inter bonum malumque medias, ut constantibus ex utrisque natura uirtutem proponeret, ne immortalitatem delicate adsequerentur ac molliter, sed ad illut aeternae uitae ineloquibile praemium cum summa difficultate ac magnis laboribus peruenirent.

ergo ut eas grauibus et uexabilibus membris indueret, quoniam consistere in medio inani non poterant ponderibus et grauitate corporis deorsum premente, sedem illis ac domicilium primo condendum esse decreuit.

itaque lneflabili uirtute ac potentia praeclara mundi opera molitus est: suspensis in altitudinem leuibus elementis et grauibus in ima depressis et caelestia : firmauit et terrena constituit.