Divinarum Institutionum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part I. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1890.

Figmenta haec esse poetarum quidam putant ignorantes unde illa poetae acceperint, ac negant haec fieri posse: nec mirum est ita illis uideri.

aliter enim quam res habet traditur a poetis: qui licet sint multo antiquiores quam historici et oratores et cetera genera scriptorum, tamen quia mysterium diuini sacramenti nesciebant et ad eos mentio resurrectionis futurae obscuro rumore peruenerat, eam uero temere ac leuiter auditam in modum commenticiae fabulae prodiderunt.

et [*](AUCTORES 3-9] cf. Orac. Sibyll. II 253-255; VIII 410 s. ) [*](BHSP] 1 uirescentium S; recresceutium Pacianus adureat P1, alt. a del. ln tantu (~ m. 2) B sensum H 2 deus om. S etiam] et S, et in P 3 exanimauit ut uicl. Bx, in ms. corr. B2 tunc B, tu* P 4 restringentur B comburentur SP; cf. ad conburet pag. 638, 12 6 sentieWt B2 habent. B2 in se aliquid B 7 uis] uirtus S 8 **noxius (in er.) B qui BHS accipit BH 9 obtemperet (op- S) SP 10 animam H omnes] nam omnes P 11 destinentur H 12 tunc B 13 hii SP°r 14 detecta om. H 18 acciperint H nercl B1 19 res se habet edd. traditur1 P2 20 qui] qui sit H sirnlt B2 multo bis, pro expunct., B stovici B2 22 et om. B moutiores surrectiores H 23 obsculorum more H eam (a in ras. ex u ? m. 2) B )

653
tamen idem testati sunt non auctorem se certum, sed opinionem sequi, ut Maro qui ait:
  1. sit mihi fas audita loqui
    2. .

quamuis igitur ueritatis arcana in parte corruperint, tamen ipsa res eo uerior inuenitur, quod cum prophetis in parte consentiunt: quod nobis ad probationem rei satis est.

errori tamen eorum subest ratio non nulla. nam cum prophetae adsiduis contionibus praedicarent iudicaturum esse de mortuis filium dei et haec adnuntiatio non lateret, quoniam rectorem caeli deum non alium putabant esse quam Iouem, iudicare aput inferos Iouis filium tradiderunt, sed tamen non Apollinem aut Liberum aut Mercurium, qui caelestes putantur, sed eum, qui et mortalis fuerit et iustus, uel Minoem uel Aeacum uel Rhadamanthum.

corruperunt igitur poetica licentia quod acceperant, uel opinio ueritatem per diuersa ora sermonesque uarios dissipatam mutauit.

nam quod peractis ad inferos mille annis rursus ad uitam restitui cecinerunt, Marone ita dicente:

  1. has omnis, ubi mille rotam uoluere per annos,
  2. Lethaeum ad fluuium deus euocat agmine magno,
  3. scilicet inmemores supera ut conuexa reuisant
  4. rursus et incipiant in corpora uelle reuerti,
[*](AUCTORES 3] Aen. VI 266. 19 ss.] ibid. VI 748 ss. ) [*](BHSP( -3)] 1 se] se* (d er.) P wet B2 2 qui om. S 3 qui (sed del. m. 3) loqui P post loqui statim ad ergo semel fieri (pag. 655,4) transilit P 4 corru*perirn\'t (m er., n m. 2) H 5 uerius B quod (d in ras. ex in ? m. 2) B, quo H 7 eorum] forum H Taam1 B2 8 tfe1 B 9 non om. H 10 dominum B; deum male omittunt edd. 12 aut (ante Liberum) ras. ex apud H qui* (a er.) H sed] et H 13 iniustus H minoen S *eacum (a er.) B, eacum H 14 radamauthum B, rhadamantum HS poeta S acceperunt H 15 uel] uel quod H opinio ueritatem om. S ueritatis H ora om. H 16 dissipatam Heumamvus, dissipata C; cf. II 10,6 17 annis (i in ras. ex o ? m. 2) B rursum B 19 omnis B cum codd. Vergil., omnes H, enim omnes S ubi] ide S annos\' (\' est distinctio) B 20 letheum BS, laetheum II magno\' B 21 super I aut Bt, supera ,*ut B1 reuixent H 22 uelle om. S reuertere S )
654

haec eos ratio fefellit, quod resurgent defuncti non post mille annos mortis suae, sed ut restituti rursus in uitam mille annis cum deo regnent. deus enim ueniet, ut orbe hoc ab omni labe purgato rediuiuas iustorum animas corporibus innouatis ad sempiternam beatitudinem suscitet.