Divinarum Institutionum

quicumque crediderint atque accesserint ei, signabuntur ab eo tamquam pecudes, qui autem recusauerint notam eius, aut in montes fugient aut conprehensi exquisitis cruciatibus necabuntur.

idem iustos homines obuoluet libris prophetarum atque ita cremabit. et dabitur ei desolare orbem terrae mensibus quadraginta duobus.

id erit tempus quo iustitia proicietur et innocentia odio erit, quo mali bonos hostiliter praedabuntur. non lex aut ordo aut militiae disciplina seruabitur, non canos quisquam reuerebitur, non officium pietatis adgnoscet, non sexus aut infantiae miserebitur: confundentur omnia et miscebuntur contra fas, contra iura naturae. ita quasi uno com- munique latrocinio terra uniuersa uastabitur.

cum naec iacta [*](EPITOME 13-15] c. 66, 8 tunc - persequetur. 21-640, 9] c. 66, 9 s. ) [*](AUCTORES 8 s.] cf. Matth. 24, 21. § 9] cf. \'Hippolyt.\' ibid. c. 7: sto πάντες zw tofto θελήματι ὲμπεριπατήσουσι — πρεσβυτέρου πολιὰν ούδείς αίδε- σθήσεται xat νεωυέρου xiXXof οὐϰδεìς οίϰτειρήσεται xtX. § 10 s.] cf. \'Hippolyt\'. ibid. c. 32. ) [*](BHSPj 1 tweterrimus B3 et ipse] sc. propheta propheta (y m. 3) P et om. S 2 uocari BP post deum add. et edd. saeculi B*, secolrque1 B3, caeli P; cf. Epit. 66, 8 3 pr. et om. H alt. et] ac SP 4 hom*nes (i er.) sic P 5 e caelo H post imaginem fort. quam posuerit uel simile excidit, cf. Epit. 66, 8 G uerbo sub H 7 eruCre1 B2, euertere H 8 praesura HPac 9 a principio] ab initio H 10 atque accesserint om. H 11 nota H 13 obuoluet e̤t̤ (puncta sub et erasa) P libris (sic corr. m. 3) P 14 ita om. P cremauit B1, corr. B* 15 erit id*** (erit er.) H 17 malitiae H 18 pietatis B1, ipietatis P 19 confundebuntur S omnia om. P 21 uniuersaque H facta erunt] factae sunt H, ita erunt P )

illi uero ubi se clausos undique atque obsessos uiderint, exclamabunt ad deum uoce magna et auxilium caeleste inplorabunt, et exaudiet eos deus et mittet regem magnum de caelo, qui eos eripiat ac liberet omnesque inpios ferro ignique disperdat.

Haec ita futura esse cum prophetae omnes ex dei 10 spiritu tum etiam uates ex instinctu daemonum cecinerunt.

Hystaspes enim, quem superius nominaui, descripta iniquitate saeculi huius extremi pios ac fideles a nocentibus segregatos ait cum fletu et gemitu extenturos esse ad caelum manus et inploraturos fidem Iouis: Iouem respecturum ad terram et auditurum uoces hominum atque inpios extincturum. quae omnia uera sunt praeter unum, quod Iouem dixit illa facturum quae deus faciet.

sed et illut non sine daemonum fraude subtractum, missuiri a patre tunc filium dei, qui deletis omnibus malis pios liberet. quod Hermes tamen non dissimulauit. in eo enim libro qui λόγος τέλειος inscribitur, post enumerationem malorum de quibus diximus [*](EPITOME 10 s.] c. GG, 1; 68, 1. 12 Hystaspes] c. 68, 1. 20 Hermes] c. 68, 1; cf. c. 66, 6. ) [*](AUCTORES 2 (solitudines). 4 (montemjj ct. iiebr. 11, 3»; Matth. 24, 16 (Apocal. 6, 15 ?). 7 s.] cf. ad c. 19. 12 Hystaspes-nominauij cf. supra ad c. 15, 19. ) [*](BHSPJ 1 tunc HS se***gregabunt (con er.) H 2 inpius rex edd., sed cf. c. 19, 5; Epit. 66, 8 inflammabitur H 3 amotis H 5 atque obsessos undique B, undique atque obsessos om. H 6 dm ras. ex dnni P 7 de] a B 8 eos om. P ferro* (o er.) P 11 tunc H ins ex instinctu] instinctu* (m er.) H, extinctu (corr. m. 3) P daemon∗um a \' (i er.) H 12 hydaspes S, hystaspes (corr. m. 3) P 13 extremi \'om. P v arcl P3f segregatos] se gratos B 15 ilploraturos B, imploratos (a i. e. ur in ras. tit. 2) S respecturu (~ m. 3) B 18 efecit ut uid. 1, ∗fąciet P3 19 subtractum est BP missurilri B, missum iri cett.; cf. ad pag. 23, 4 21 dissimilauit par Xoyos τέλειος edd. conl. IV 6, 4, TGAIOC B, te AGIOC H, TЄΑΟΓΟC telius S, telios P 22 enumerationCm1 B3 )

ἐπὰν δὴ ταῦτα γένηται, ὦ Ἀσκλήπιε. τότε ὁ κύριος καὶ πατὴρ καὶ θεὸς καὶ τοῦ πρώτου καὶ ἑνὸς θεοῦ δημιουργὸς ἐπιβλέψας τοῖς γενομένοις καὶ τὴν ἑαυτοῦ βούλησιν τοῦτ\' ἔστιν τὸ ἀγαθὸν ἀντερείσας τῆ ἀταξίᾳ καὶ ἀνακαλεσάμενος τὴν πλάνην καὶ τὴν κακίαν ἐκκαθαρας [*](AUCTORES 1] pag. 51a Patricius; cf. Ps.-Apulei. Asclep. c. 26 (pag. 48, 24 Goldb.): cum haec cuncta contigerint, o Asclepi, tunc ille dominus et pater deus primipoteus et unius gubernator dei intuens in mores factaque [uoluntaria, del. Bernui/sius], uoluntate sua, quae est dei benignitas, uitiis resistens et corruptelae omnium, errorem reuocans, malignitatem omnem uel inluuione diluens uel igne consumens uel morbis pestilentibus iisque per diuersa loca dispersis finiens, ad antiquam faciem mundum reuocabit. ) [*](EXPILATORES 1] Sedulius (cf. Montefalconium, palaeograph. graec. pag. 247). ) [*](BHSPj 1 ad loco Hermetis cf. Bernaysium, opusc. I 334 ὲπὰν— \'Ασϰληπιέ] ЄΙΤΑΝΔЄΤΑΥΓΑΓЄNЄTЄΩΑC KAIIIIIC B, om. H, ЄΠΑΝΑΙΙΤΑΥΓΑ TGNTAI ΩΑCΚΑΙΙΙΠΙЄ S, ЄΠΑΝΔΗΤΑΥ TAHINftAI ΩΑCΚΑΗΠΙЄ P, CnAS ΔЄΤΑΥΓΑΓЄΝΗΤΑΥΩΑCΚΑΠΙΠЄ Sedulius post rauxa add. wsc edd. 1-3 τότε—δημιουργός] TOTЄΩΚΥΡΙΟCΚΑΙΠΑΤΗΡΚΑΙΘΟCΚΑΙΤΟΥΠ POTOV- KAIЄNNOCΘЄΟΥΑΗΜΙΟΥΡΓΟC B, 0 syrios cepar cetheos cetu protu caenostheu. demiurgos (initio ToTe om.) H, TOTCOKCKAI ΠΑΤΗΡΗΧΙΘЄOCKAI ΤΟΥΠΡΩΓΥΚΑΙЄNOCΘΥ ΔΡΜΙΟΥΡΓΟC S, ΤΩΘΗΟΚΩΚΑΙ nAOHPKAV ΘΗC- KAI TUf* (P er.) PQTOV KAIHNOCΘΥ AHMIQVPTQC P, TOTCOKVPIOC KAinATHP ΚΑΙΘЄOCΚΑΙΤΟΥΠΡΩΤΟΥΚΑΙЄNOCΘЄΥΔΗΜΙΟΥΡΓΟC Sedulius 2 XOJ πρώτον ϰαì ένός] TOU πρωτογενούς Dauisius ad Epit. c. LXXIII adn. 6 (pag. 243), sed cf. Ps.-Apul. deus primipotens et unius gubernator dei et Bernaysii ibid. adnot. ad uers.68 3 ὲπιβλέψας — βούλησιν] CIII- BAC\'YAC TOICΓЄNOMЄΝΟΥCΚΑΙΓЄNЄΑΥΤΟΥΒΟΥΑΗCIN B, epiblepstoes ginomenes ceten erutu bulesin H, ЄIIIBAЄΨΑC TOlCT€INO MЄNOICKAI THNЄΑΥΓΟΥ BOVAHCIN S, ЄIIIBAЄΨΑC TQICrillNQ ΜΗΝΩΙCKAI ΘΗΝΙΙ- ΑΥΘΩΥ BQVAIICVN P, ЄIIIBAЄΨΑCTOIC ΙΥΙΝΟΜЄNOICKAITЄNЄΑΥΤΟΥ- BOVAHCIN Sedulius, 4 τούτ\' — άταξία] ΤΟΥΓЄTIN TOArAeONANT£PI- CACTII ATAEIA B, tutes tinto agathon antherisas teataxia H, TOfTCCTIN ΤΟΑΤΑΘΟΝΑΝΤЄPЄICAC THTAEIA S, eareHCTIN TOAeAeON ANeIlPIII- CAC THATAZIAI P, ∗∗∗∗ΤΟΥΤЄCΤΙΝΤΟΝΑΓΑΘΩΝ ANTCPICACTHATAEIA Sedulius TOUT1 ξστιν TO ayaOov glossema uidetur Struuio, opusc. I 157, interpretationem lat. in cod. Regiomontano desideranti, sed est interpretatio in BP 4. 5 ϰαί — έϰϰαθάρας] KAIANAKAAЄCAMЄ NOCΘΠΑΑΝΙΙΝΚΑΙ TЄNKA KЄIANЄΚΚΑΘΡΑC B, caeana calesamene nosten osten planen ceten sasian ecatharas H, KAIANAKAI ANKAACIAMNOCTHN HAANIINKAITINKA- KIAN ЄΚΚΑΘΑΡΑC S, KAI ANAKAAIICA MHNQC 0HN HAANHNKAV ellN-) [*]( IVllII. tact. 1. ) [*]( 41 )

642

πὴ μὲν ὕδατι πολλῷ κατακλύσας, πὴ δὲ πυρὶ ὀξυτάτῳ διακαύσας, ἑνίοτε δὲ πολέμοις καὶ λοιμοῖς ἐκπαίσας, ἤγαγεν ἐπὶ τὸ ἀρχαῖον καὶ ἀποκατέστησεν τὸν ἑαυτοῦ κόσμον.

Sibyllae quoque non aliter fore ostendunt quam ut dei filius a summo patre mittatur, qui et iustos liberet de manibus inpiorum et iniustos cum tyrannis saeuientibus deleat.

e quibus una sic tradit: [*](EPITOME 3 Sibyllae] c. 68, 1. ) [*]( KAKIAN CKKAHAPAC P, KAI ANAKAAIICAMЄNOCTЄΝΠΑΑΝΗΝΚΑΙΤΗΝΚΑ- KIANЄΚΚΑΘΑΡΑC Sedulius ὲϰϰαθήρας Bernaystus ) [*](BHSPJ 1 TO) μὲν — ϰαταϰλύσας] flHMGN ΥΔΑΤΙΠΟΑΑΟΚΑΤΑΥCAC B, pemen . hydati pillo cataclyesas H, nH (in mg. m. 1 ?) MGNVAATI HO MQKTA KAICAC S, THMHNHAATl ΠΩΑΑΩΚΑΤΑ, om. -xXuoa;, sed spaito relicto P, IIHMЄNlΔΑΤЄΙΠΟΑΑΩΤΑΚΑΙCAC Sedulius; xataxXuaa; Patricius, cf. cod. H et Sedul., ϰαταλύσας edd., sed cf. Ps.-Apul. inluuione diluens et interpretat. lat. in B et ap. Sedul. nrj δὲ — διαϰαύσα;] ΙΙΗΔC ΠΟΥΡΙΟΞΥΓΑΤΩΔЄΙΑΚΑΥCAC B, pedepyri oxiotato diacausas pyri H, THA€ ΠΥΡΙΟΞΥΓΑΤΩ AlAKArCAC S, nrPPQSlTATQ AIAKATCAC, om. πὴ 81, sed spatio relicto P, ΠΗΔЄΗΥΡЄΥΟΞΙΤΑΔΙΑΚΑΥCAC Sedulius 2 ὲνίοτε — ὲϰπαίσας] ЄNIOTЄΔΠΟΑЄMOI CKAIAOIMOIC GKITGCAC B, aniote depolomoes . caelimoes ecpesas H, GN lOTЄAЄΠΟΑЄ MOICKAIAOI MOICGKHA- CAC S, HN ΠЄΔЄΙΙΩΑΗ MQIC (om. ϰαì λοιμοίς) HKnCAC P, ЄNIOTЄΔЄ nO- ACMOICKAIAOIMOIC GKnHCAC Sedulius; ὲϰπαίσας edd. quidam et Struuius, ὲϰπιέσας alii edd.et Bernaysius, sed cf. interpretat. lat. in B malitia- percussa ή̀γαγεν — ϰόσμον] HT ΑΓЄNЄΠΙΤΟΑΡΧЄΩΝΚΑΙΑΠЄKATHCTHCЄNTONЄΑΥΤΟΥ KOCMON B, egagenepito archeon. ea poca testesentoneatu cosmo H, HTATЄNЄIII ΤΟΑΡΧΑΙΟΝΚΑΙΑΠΚΑ TЄCTHCЄNTONЄΑΥΤΟΥCOCMOC S, HrArGNHIII TUAPXAIQN KAIAIIQKA THCΘΗCΗΝΤΩ ЄΑΥΤΩΥCΩC MQN P, ЄΓΑΓЄNЄΙΙΙΤΟΑΡΧΑΙΟΝΚΑΙΑΠΚΑΤЄCTHCЄN TON ЄΑΥΓΟΥ KOCMON Sedulius interpretatio lat. in B (in mg. m. 1) et P haec cum igitur haec fuerint, 0 asclepi, tunc (o-tunc om., sed spatio relicto P) dominus et pater et deus et primi et unius dei creator inspectis his quae fient et sua uoluntate (uolumptate B) id est, bono opposito temeritati et reuocato errore et malitia expurgata (cetera desunt in P) et tam aqua nimia deluta quam igni rapido exusta. plerumque autem bellis et pestibus percussa ad- II duxit ad pristinum et restituit suum mundum, ap. Sedulium haec cum autem haec facta fuerint, aesculapii, tunc dominus et pater et deus primique atque solius dei creator respiciens facta et suam uoluntatem id est, bonitatem opponens disturbationi et reuocans errorem atque malitiam purgans alicubi quidem aqua multa deluous, alicubi autem igni uelocissi-\' mo exurens, interdum autem bellis ac pestibus excutiens reduxerit ad anti-i quum et restituet suum mundum 3 sibellae H 4 fore B7 j )

1. ἥξει καὶ μακάρων ἐθέλων πόλιν ἐξαλαπάξαι
.
2. καί κέν τις θεόθεν βασιλεὺς πεμφθεὶς ἐπὶ τοῦτον
3. πάντας ὀλεῖ βασιλεῖς μεγάλους καὶ φῶτας ἀρίστους;
4. εἰθ᾽ οὕτως κρίσις ἔσται ὑπ᾽ ἀφθίτου ἀνθρώποισιν
.