Divinarum Institutionum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part I. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1890.

ergo in dei agnitione [*]( 23 in tertio] c. 12. ) [*](EPITOME 15-18] cf. c. 29, 7. 25-514, 5] c. 54, 4. ) [*](B(G)RHPV] 1 gratiae H ruirtusl B3 attigerit R 2 uelle* (t er.) B 3 quae] q. BI, corr. B1 4 hinc fere incepit codicis G pag. 130 (32), in qua nihil legi poterat 5 eteris sic R sibire pI, corr. P2 6 dicunt H rnilmirum B2\' 8 augere R 9 ardltributa B3 10 ingratia ut (—^ m.3) P ralut B1 11 *ut (a er.) B 13 nullam spem maiorem B proposita] proposita ita R iis R, his cett. 14 laboris B 15 ut om. R iis R, 9 his celt. ducitur H capissenda H 16 constat. H, constat V 17 quos] quae B praferre Pl, corr. P3 18 praeclarum PV 19 post bono 3 ud 4 litt. eras. B 20 aceruitatem B1 (corr. B1) H 21 si] quia H 23 uera R 24 docui] docui libro H qui H 25 deus (u ras. ex o) B [p]posuit P1 agnitione (a in ras. ex 2 litt. et pr. i in ras. m. 2) B, agnitiornel P1 ) [*]( XVIIII. Lact. 1. ) [*](33 )

514
et cultu rerum summa uersatur: in hoc est spes omnis ac salus hominis, hic est sapientiae gradus primus, ut sciamus qui sit nobis uerus pater eumque solum pietate debita prosequamur, huic pareamus, huic deuotissime seruiamus, in eo promerendo actus omnis et cura et opera collocetur.

Dixi quid debeatur deo: dicam nunc quid homini tribuendum sit; quamquam id ipsum quod homini tribueris, deo tribuitur, quia homo dei simulacrum est.

sed tamen primum iustitiae officium est coniungi cum deo, secundum, cum homine. set illut primum religio dicitur, hoc secundum misericordia uel humanitas nominatur. quae uirtus propria est iustorum et cultorum dei, quod ea sola uitae communis continet rationem.

deus enim qui ceteris animalibus sapientiam non dedit, naturalibus ea munimentis ab incursu et periculo tutiora generauit, hominem uero quia nudum fragilemque formauit, ut eum sapientia potius instrueret, dedit ei praeter cetera hunc pietatis adfectum, ut homo hominem tueatur diligat foueat contraque omnia pericula et accipiat et praestet auxilium.

summum igitur inter se hominum uinculum est humanitas: quod qui diruperit, nefarius et parricida existimandus est. nam si ab uno homine quem deus finxit omnes orimur, certe consanguinei sumus et ideo maximum scelus putandum est odisse [*](EPITOME 6-SJ c. 55, 2. 8 s.] c. 55, 1 (legemque — copulat). 10 religio] c. 55, 1. 11-20] c. 60, 1 s.; 33, 8. 20-515, 5] c. 60, 3. ) [*](AUCTORES 21 s. (collsallguinei). 515, 4 s.] cf. Orac. Sibyll. VIII 481-485 (auvataot). ) [*](B(G)RHPV] 1 omnis om. R *ac* ex haec B 2 est om. H hinc fere incepit codicis G pag. 131 (129), in qua nihil legi poterat ut sciamus in mg. add. P1 3 qui C, quis edd., sed cf. pag. 192, 10 quod — bonum 4 huic deuotissime seruiamus om. B 5 promendi Bl, corr. B3 6 diri. (t er.) B 7 quam H, quarnlquam P3 tribuerit Bx, corr. B* tribuer[is]dõ∗ ex tribuendos V deuspertr[e]buitur Bl, deo∗∗∗∗tribuatur B1 10 misericordiam P1, m del. P* 11 ret cultorum1 B3 12 ratione (~ m. 2 utl 3) P 13 quia R 14 eam R ob incursus et pericula H generabit. Bl, corr. B1 17 afectum B contra P1 (contra[q:] P7) V 19 humanitatis HVae 20 inruperit B, disruperit (s ras. ex r) R existimandu Bl, corr. B3 21 huno V deos B\', corr. B3 oriuntur B, oriemur H consanguinei (0 ex u m. 3) P 22 ab Est odi[s](se) incipit codicis G pag. 132 (130) paene tota lecta )

515
hominem uel nocentem.

propterea deus praecepit inimicitias per nos numquam faciendas, semper esse tollendas, scilicet ut eos qui sint nobis inimici necessitudinis admonitos mitigemus.

item si ab uno deo mspirati omnes et animati sumus, quid aliut quam fratres sumus, et quidem coniunctiores, quod animis, quam qui corporibus ?

itaque non errat Lucretius, cum dicit:

  1. denique caelesti sumus omnes semine oriundi,
  2. omnibus ille idem pater est
    3. .