Divinarum Institutionum

Nunc de sacrificio ipso pauca dicamus. ebur inquit Plato non castum donum deo. quid ergo? picta scilicet et texta pretiosa? immo uero non castum donum deo quidquid corrumpi, quidquid subripi potest.

sed sicut hoc uidit, non oportere uiuenti offerri aliquid quod sit ex mortuo corpore, cur illud non uidit, non debere incorporali corporale munus offerri?

quanto melius et uerius Seneca uultisne uos inquit deum cogitare magnum et placidum et maiestate leni uerendum, amicum et semper in proximo, non [*](EPITOME 15—578, 21] c. 61,10 ut templum—inlustrat. c. 25] cf. c. 53. ) [*](AUCTORES 3 aram — maxima est] cf. Verg. Aen. Vili 271 s. 6] ex libr. inc. frg. 13; sed cfr. de legg. 16, 18; II 4, 8 s.; Philipp. XI 12,28. 15] Legg. XII pag. 956 A; Cic. de legg. II 18,45. 21] frg. 123. ) [*](RHPVJ 1 februis R, recepi conl. Ouid. Fast. II 25 s., fibris HP2 edd., febris Pl V 2 caspitibus R, caespitibus P his HPV 4 et om. R a 5 imponitur P2, fort. recte corr. 7 semperq; H 9 sanctissime RPV, scanctissime H certissime RHPV iustitiae H 10 paucequidem H, paucwequidem P 13 inter ex et fonte eras. ponere P 14 minauit V 15 dicseinus (e ex a m. 2) P 18 subripi (pr. i ras. ex u) H sed om. H 19 offerri H, offerre RP (sed alt. e ex o P2) V 20 corporralle P1 mui nus] aliquid R offerre P 21 et om. V an uultis ? cf. Gronouium jn ad Senec. epist. 58,24, Thilo 22 ma*um (1 er., corr. m. 2) V uetoCrandum (ne m. 2, a ex e m. 3 ?) P ) [*]( XVIIII Lact. 1. ) [*]( 37 )

uestes igitur et gemmas et cetera quae habentur in pretio si quis putat deo cara, is plane quid sit deus nescit: cui putat uoluptati esse eas res quas etiam homo si contempserit, iure laudabitur.

quid ergo castum, quid deo dignum nisi quod ipse in illa diuina lege sua poposcit? duo sunt quae offerri debeant, donum et sacrificium, donum in perpetuum, sacrificium ad tempus.

uerum apud istos, qui nullo modo rationem diuinitatis intellegunt, donum est quidquid auro argentoque fabricatur, item quidquid purpura et serico texitur, sacrificiumque uictima et quaecumque in ara cremantur.

sed utroque non utitur deus, quia et ipse incorruptus est et illud totum corruptibile. itaque deo utrumque incorporale offerendum est, quo utitur. donum est integritas animi, sacrificium laus et hymnus; si enim deus non uidetur, ergo his rebus coli debet quae non uidentur. nulla igitur alia religio uera est nisi quae uirtute et iustitia constat.

quomodo autem deus iustitia hominis utatur, intellectu facile est. si enim iustus fuerit homo, accepta immortalitate in aeternum deo seruiet.

omnes autem non nisi ad iustitiam nasci cum philosophi ueteres tum etiam Cicero suspicatur. disserens enim de legibus sed omnium inquit quae in hominum doctorum disputatione uersantur, nihil [*](EPITOME 21—579, 3] c. 29, 1 s. 7 (si — hominem). ) [*](AUCTOBES 25] de legg. I 10, 28. ) [*](R(—7)HPV] 1 nec] et edd. uix colendus scribendum, ut signum interrog. ponatur post proximo, deleatur post proposito quse ex qua P3 A trucidaticue1 P 4 extruendi P 7 res eas R a res eas statim in eodem uersu ad uera subuertunt VII 7, 3 transilit cod. R 8 sic H laudare H 11 in om. P tem**pus (o et litt. incerta er.) P 12 apu\'d PJ 14 sacrificiumq; H, sacrificium est PV 16 est om. H Hcorruptibile (in er.) P 17 an utatur ? 18 enim] ergo H 19 an iis ? debet (alt. e ex i m. 3) P 20 et] ac PV 26 homintum (corr. m. 3) P, ominum (sic) ex omnium ut uid. V disputationem H. )

hoc autem duplex sacrificii genus quam sit uerissimum, Trismegistus Hermes idoneus testis est, qui nobiscum, id est cum prophetis quos sequimur, tam re quam uerbis congruit. de iustitia sic locutus est: hoc uerbum, o fili, adora et cole. cultus autem dei unus est malum non esse.

item in illo sermone perfecto, cum exaudisset Asclepium quaerentem a filio suo utrum placeret patri eius proferri tus et alios odores ad sacrificium dei, exclamauit: bene, bene ominare, o Asclepi. est enim maxima inpietas tale quid de uno illo ac singulari bono in animum inducere. haec et his similia huic non conueniunt: omnium enim quaecumque sunt plenus est et omnium minime indigens. nos uero gratias agentes adoremus: huius enim sacrificium sola benedictio est. et recte.