Divinarum Institutionum

denique ob uirtutem ac fidem, quam deo eihibuit in terra, datum est ei regnum et honor et imperium et omnes populi tribus linguae seruiunt ei, et potestas eius aeterna, quae numquam transibit, et regnum eius non corrumpetur.

quod quidem duobus modis intellegitur, quia et nunc habet perpetuam potestatem, cum omnes gentes et omnes linguae nomen eius uenerantur, maiestatem confitentur, doctrinam secuntur, uirtutem imitantur, habet imperium atque honorem, cum omnes tribus terrae praeceptis eius obtemperant,

et idem postea, cum rursus aduenerit in claritate ac potestate, [*](EPITOME 11—316,1] c. 43, 1. ) [*](AUCTORES 3-0] cf. pag. 312, 12. 3. ) [*](cuius etiam plurimae illae uidentur esse interpolationes, quas, ubi G deest, B solus habet, inlatum esse existimo e cognitione interpretationis illius, qualis est ap. Tichon. regul. I, Patrolog. tom. XVIII pag. 17 B Migne (cf. Sabaterium II 592) et dabo tibi thesauros absconditos et iuuisibiles aperiam tibi (cf. similem ap. Tertull. adu. Marc. IV 25, II p. 226; V 14, pag. 317), quae proxime accedit ad graecam LXX xat owow aoi Orjoaupou; οτεινούϕους ἀποϰρύϕους, aoparou; (aop. om. cod. Alex.) ἀνοίξω aOt; cf. mox ad dominus deus et tuum adnotata. ) [*](B(G)RHSPVJ 1 post ego hoc sum SP, Tichonius l. c., edd., repugnante interpret. LXX, etiam apud Vigil. Taps. de trinit. lib. V pag. 243 ed. Aufflet. (1664) et in Vulg. sum om. dominus deus RHSPV Vigi- lius l. c., dominus deus tuus B, idem fuisse in G uestigia et spatia indicant; LXX ὅτι iyw ϰύριος o θεός aou, sed aov om. cod. Alex. Vatic. Sinait., id quod maxime auget suspicionem interpolationis; pariter in ego autem unus B contra codicem Alex. autem addidit infra c. 18, 27; cf. modo ad inuisibiles adnotata; ap. Tichon. I. c. dominus cum Vulg. quo H tuum RSPV, tuum deus israhel B, tum (sic) deus [is](rahel) G, tuum rdeus\' (s. I. m. 2) israhel H, deus Israhel add. etiam Tichonius l. c., Vigilius l. c., Vulg., LXX o xaXwv xb ovoūa aou o (o om. cod. Alex.) θεὸς \'Ισραήλ, ted cf. p. 314, 12 ad inuisibiles et modo ad dominus deus adnotata ad loco Isaiae cf. Roenschium pag. 552 2 ac] et H deo om. S exibuit Bl (corr. B3) P in] de V terrft ( er.) B, terram H 3 inperium G 4 post tribus s. I. et R1 seruient HSV edd., ex pag. 312, 14 5 et ovi. H in et regnu desinit codicis G pag. 80 (36) & quia & V 7 cum om. V 8 omnes (ante linguae), e ex i m. 3 P maiestate H 9 sequuntur HSP im(itan)tur B1, mirantur B2 atque] habet V edd. 10 terrae] linguae V 11 euenerit R, aduenerint P potestate ac claritate V )

sed haec uberius in ultimo libro disseremus, cum de secundo aduentu loquemur: nunc de primo ut coepimus< explicemus.

Summus igitur deus ac parens omnium cum religionem suam transferre uoluisset, doctorem iustitiae misit e caelo, ut nouis cultoribus nouam legem in eo uel per eum daret, non sicut ante fecerat per hominem, sed tamen nasci eum uoluit tamquam hominem, ut per omnia summo patri similis existeret.

ipse enim pater deus, origo et principium rerum, quo-niam parentibus caret, ὰπάπωρ atque ὰμήτωρ a Trismegisto uerissime nominatur, quod ei nullo sit procreatus. idcirco etiam filium bis nasci oportuit, ut et ipse fieret ὰπάτωρ atque ὰμήτωρ.

in prima enim natiuitate spiritali ὰμήτωρ fuit, quia

sine officio matris a solo deo patre generatus est, in secunda uero carnali ὰπάτωρ fuit, quoniam sine patris officio uirginali utero procreatus est, ut mediam inter deum hominemque substantiam gerens nostram hanc fragilem inbecillamque naturam [*](4 in ultimo libro] c. 20. 24. ) [*](EPITOME 7—11]c.38,8. 14—317,3] c.38,ss. 19-317, l]c.39,7. ) [*](AUCTOBES 9 s. 317, 7 (deum)] cf. Cypr. p. 68, 10. 13 s. a Trismegisto] cf. pag. 26, 2. ) [*](EXPILATOBES 14-19] cf. Isidor. orig. VU 2,12. ) [*](BRHSPV] 1 et] ut Bx, corr. B3, om. HV tunc] cum H, tum P 2 uero H obtinet B 5 libro om. S disseremus (alt. e ex i m. 2) H loquamur BI, corr. BJ 8 ante uel post transferre fort. excidit ad gentes, cf. pag. 306, 12 noluisset P1, corr. P3 de caelo H 9 nobis Bl (corr. B3) H uel om. P 10 nasci om. V .11 patri] deo patri H, patri. (H er.) S 12 deus pater V; deus pater et origo edd. 13 apatora H ametora (om. a) H, AMЄΤΩΡ V trismegistos H, trismegistro SVac 14 ex om. H 15 et om. BSV fieret om. S apator atque ametor (e in ametor ex i P3) BHPV, amater atque ametur sic S 16 spuali* (a er.) S ametor C 17 patre deo H 18 apator C fuit om. P <e) uirginali Heumannus 19 est utero procreatus R 20 nra (alt. - m. 2) S hanc nostram B inbecillemque P )

factus est et dei filius per spiritum et hominis per carnem, id est et deus et homo. dei uirtus in eo ex operibus quae fecit apparuit, fragilitas hominis ex passione quam pertulit: quam cur susceperit paulo post docebo.