Divinarum Institutionum

sed ne illi quidem qui scientiam sibi adsumpserunt, id ipsum, quod scire se putabant, constanter defendere potuerunt.

qui, quoniam ratio illis non quadrabat per ignorantiam rerum diuinarum, tam uarii, tam incerti fuerunt sibique saepe contraria disserentes, ut quid [*](EPITOME 2-7] c. 35, 3 s. 7-267,15] c. 35, 4 quam — sapientem. 16 s.] c. 35, 3 mitto — sententia. ) [*](AUCTORES § 12 s.] cf. Cic. Acad. post. 112,44. § 17] cf. ibid. § 45. ) [*](BRSHPV] 2 exiliunt C oxeovdes P3 anexagoras S 3 reslse B2 4 sensuwm JB2 illi om. H 5 rada B, redis H, raeda P esset] est V quaesi V 6 quodam — in puteo (7) om. R quodam om. BH, quod-dam P1, pr. d del. P3 sit] sit sic H facere Y 7 nimirum (pr. i ex e m. 3) P puteil SH 8 etiam om. P 9 supra sed add. et non B2, sed om. V uerticem P1, m del. P3 an caelo(conlocata) ? Thilo 11 dicere H, diceres (s add. nt. 3) P l*euatam (a er.) B; malim eleuatam 12 eatcibus V 13 mallebat. P 15 **ueritatem (ui er.) B illis om. P 16 ex] in P has Y disperatione P socrates V 17 qua* (e er.) H, qui par., corr. m. 1 ? 19 ignora*tio (n er.) B 20 a bi (in sibi) — ipsum quod s. I. P2 se om. H putant P 21 quoniam] qua V illis ratio R 23 saepe] semper P )

quid igitur pugnes aduersus eos homines qui suo sibi gladio pereunt? quid labores ut eos destruas, quos sua ipsos destruit atque adfligit oratio? Aristoteles inquit Cicero ueteres philosophos os accusans ait eos aut stultissimos aut gloriosissimos fuisse, qui existimauissent philosophiam suis ingeniis esse perfectam: sed se uidere, quod paucis annis magna accessio facta esset, breui tempore philosophiam plane absolutam fore.

quod igitur fuit illut tempus? quando est aut a quibus absoluta? nam quod ait stultissimos fuisse, qui putassent ingeniis suis perfectam esse sapientiam, uerum est: sed ne ipse quidem satis prudenter, qui aut a ueteribus coeptam aut a nouis auctam [aut] mox a posterioribus perfectuiri putauit.

numquam enim potest inuestigari quod non per uiam suam quaeritur.

Sed repetamus id quod omisimus. fortuna ergo per se nihil est: nec sic habendum est, tamquam sit in aliquo sensu, siquidem fortuna est accidentium rerum subitus atque inopinatus euentus.

uerum philosophi, ne aliquando non errent, in re stulta uolunt esse sapientes: qui fortunae sexum mutant eamque non deam sicut uulgus, sed deum esse dicunt.

eundem [*](AUCTORES 4] Tusc. III 28,69. ) [*](EXPILATORES c. 29,1-11] cf. ad c. 28, 6. ) [*](BRSHPV] 1 seiitiawt H1 ueliut H statuere] satis statuere P i posses (corr. m.2) B, possis SH edd. 2 sibi suo S 3 distruas Pl, corr. PJ quos (s in ras. ex d ? m. 2) B ipsa H distruit Pcorr. P3 4 infligit H, adficit P1, adfigit P3 uteres V 5 aut, (ante stultissimos) om. S1 (s. 1. SV P aut gloriosissimos om. P 6 tterba qui existimauissent — perfectam inter accusans et ait (5) codd. Cic. existimassent B 7 perceptam R 9 plane RHPV cum codd. Cic., om. BS fore om. V 10 inter tempus et quando hoc quo more Pi quo modo Volkmannus, obsnu. miscell. 1872 pag. 14 esset B W H2 11 fuisse] suis se V perceptam R 12 ipsi S 13 a om. V ueterioribus 11 actam S 14 aut deleuit Heumannus posteribus H perfectuiri P1 fperfectam P3) V, perfectum iri BSH, perceptu iri R; cf. adp.23, 4 15 inuesti inuestigari V suam om. H 19 reuentusl P3 errent] essent B\', corr. B3 20 rquil B3 secum V 21 eamque — esse dicunt in inf. mg. H2 non om. V dicant B )

idem in opere ualde serio, in quo pritecepta uitae deprompta ex philosophia filio dabat, magnam inquit esse fortunae uim in utramque partem quis nescit? nam et cum prospero flatu eius utimur, ad exitus peruenimus optatos, et cum reflauit, adfligimur.

primum, qui negat sciri posse quicquam, sic hoc dixit, tamquam et ipse et omnes sciant. deinde, qui etiam quae clara sunt, dubia conatur efficere, hoc putauit esse clarum quod illi esse debuit uel maxime dubium: nam sapienti omnino falsum est.

quis inquit nescit? ego uero nescio. doceat me, si potest, quae sit illa uis, qui flatus iste et qui reflatus. turpe igitur, hominem ingeniosum id dicere, quod si neges probare non possit.