Divinarum Institutionum

nam si quando ita defecerint, ut ne adtingere quidem quicquam possint, quod faciunt in rebus [*](EPITOME 15—266, 2] c, 35, 1 s. ) [*](AUCTORES 8-14] Consol. frg. 16. ) [*](EXPILATOBES § 6; c. 29, 1-11] Isidor. orig. VIII 11, 94. ) [*](BRSHPVj 1 et] aut SH ueniant S hauc B, haec (exp. m. 1 ?) P isej H2 2 ta**m ex talem V2 /iredduntj V 3 fortunii S1, - del. S2 digladiari (pr. i ex e m. 3) P montis V 5 alios cdd., aliquos C (nisi quod inaliquos P) ab initerituj (in ras. tn. 2) amissionequo H iuteritus P d 6 prosiderunt S eorum ulla SH 7 u=ersetur (.sic) fortuna B 8 consolatiCne1 B2 se om. BPV 9 a otn. S esse] semper esse SH 10 retudisset SHP 11 fructum V caruerit Heumannus, caruit C 13 caedo HP 14 iacet B insipientem B 15 sed om. H quis BSPV se profitetur se esse R 16 hominis S quid ante contemptus] quod HI, qui V 17 abitus H 18 datas (alt. a ex i) 82 20 sapientis V1 nec scire] nescire RSHP rsel P2 21 quicquam] quicquam possint H 22 quidem om. SH quod] quid R )

Anaxagoras pronuntiat circumfusa esse tenebris omnia; Empedocles angustas esse sensuum semitas queritur, tamquam illi ad cogita-ndum reda et quadrigis opus esset;

Democritus quasi in puteo quodam sic alto, ut fundus nullus sit, ueritatem iacere demersam: nimirum stulte, ut cetera.

non enim tamquam in puteo demersa ueritas est, quo uel descendere uel etiam cadere illi licebat, sed tamquam in summo montis excelsi uertice uel potius in caelo, quod est uerissimum.

quid est enim cur eam potius in imum depressam diceret quam in summum leuatam? nisi forte mentem quoque in pedibus aut in imis calcibus constituere malebat potius quam in pectore aut in capite.

adeo remotissimi fuerunt ab ipsa ueritate, ut eos ne status quidem sui corporis admoneret ueritatem illis in summo esse quaerendam.

ex hac desperatione confessio illa Socratis nata est, qua se nihil scire dixit nisi hoc unum, quod nihil sciat, hinc Academiae disciplina manauit, si tamen disciplina dici potest in qua ignoratio et discitur et docetur.

sed ne illi quidem qui scientiam sibi adsumpserunt, id ipsum, quod scire se putabant, constanter defendere potuerunt.

qui, quoniam ratio illis non quadrabat per ignorantiam rerum diuinarum, tam uarii, tam incerti fuerunt sibique saepe contraria disserentes, ut quid [*](EPITOME 2-7] c. 35, 3 s. 7-267,15] c. 35, 4 quam — sapientem. 16 s.] c. 35, 3 mitto — sententia. ) [*](AUCTORES § 12 s.] cf. Cic. Acad. post. 112,44. § 17] cf. ibid. § 45. ) [*](BRSHPV] 2 exiliunt C oxeovdes P3 anexagoras S 3 reslse B2 4 sensuwm JB2 illi om. H 5 rada B, redis H, raeda P esset] est V quaesi V 6 quodam — in puteo (7) om. R quodam om. BH, quod-dam P1, pr. d del. P3 sit] sit sic H facere Y 7 nimirum (pr. i ex e m. 3) P puteil SH 8 etiam om. P 9 supra sed add. et non B2, sed om. V uerticem P1, m del. P3 an caelo(conlocata) ? Thilo 11 dicere H, diceres (s add. nt. 3) P l*euatam (a er.) B; malim eleuatam 12 eatcibus V 13 mallebat. P 15 **ueritatem (ui er.) B illis om. P 16 ex] in P has Y disperatione P socrates V 17 qua* (e er.) H, qui par., corr. m. 1 ? 19 ignora*tio (n er.) B 20 a bi (in sibi) — ipsum quod s. I. P2 se om. H putant P 21 quoniam] qua V illis ratio R 23 saepe] semper P )

quid igitur pugnes aduersus eos homines qui suo sibi gladio pereunt? quid labores ut eos destruas, quos sua ipsos destruit atque adfligit oratio? Aristoteles inquit Cicero ueteres philosophos os accusans ait eos aut stultissimos aut gloriosissimos fuisse, qui existimauissent philosophiam suis ingeniis esse perfectam: sed se uidere, quod paucis annis magna accessio facta esset, breui tempore philosophiam plane absolutam fore.

quod igitur fuit illut tempus? quando est aut a quibus absoluta? nam quod ait stultissimos fuisse, qui putassent ingeniis suis perfectam esse sapientiam, uerum est: sed ne ipse quidem satis prudenter, qui aut a ueteribus coeptam aut a nouis auctam [aut] mox a posterioribus perfectuiri putauit.

numquam enim potest inuestigari quod non per uiam suam quaeritur.

Sed repetamus id quod omisimus. fortuna ergo per se nihil est: nec sic habendum est, tamquam sit in aliquo sensu, siquidem fortuna est accidentium rerum subitus atque inopinatus euentus.

uerum philosophi, ne aliquando non errent, in re stulta uolunt esse sapientes: qui fortunae sexum mutant eamque non deam sicut uulgus, sed deum esse dicunt.