Divinarum Institutionum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part I. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1890.

essent. quid ergo quaeris quae nec potes scire nec si scias, beatior fies? perfecta est in homine sapientia, si et deum esse unum et ab ipso facta esse uniuersa cognoscat.

Nunc quoniam refutauimus eos qui de mundo et de factore eius deo aliter sentiunt quam ueritas habet, ad diuinam mundi fabricam reuertamur, de qua in arcanis religionis sanctae litteris traditur.

fecit igitur dens primum omnium caelum et in sublime suspendit, quod esset sedes ipsius dei conditoris. deinde terram fundauit ac subdidit caelo, quam homo cum ceteris animalium generibus incoleret. eam uoluit umore circumflui et contineri.

suum uero habitaculum distinxit claris luminibus et inpleuit, sole scilicet et lunae orbe fulgenti et astrorum micantium splendentibus signis adornauit. tenebras autem, quod est his contrarium, constituit in terra; nihil enim per se continet luminis, nisi accipiat e caelo: in quo posuit lucem perennem et superos et uitam perpetuam, et contra in terra tenebras et inferos et mortem.

tanto enim haec ab illis superioribus distant, quantum mala a bonis et uitia a uirtutibus.

ipsius quoque terrae binas partes contrarias inter [*](EPITOME 14-20] c. 22, 2 caelumque — adornasset. ) [*](EXPILATORES 18-20] Isidor. orig. XIII 4, 1. ) [*](B(G)RHPV] 1 septum BH 2 supra quaeret (sic) add. quent m. post. R 3 mundum e.c modum H2 6 oK. ad] ad se (exp. M. 2) F 7 arcanaea R 8 scies B 9 flas V, fort. rec<< 11 num B 14 ominium H 15 sublimes (exp. m.1 ?) P 16 fundauit terram P 19 scilicet sol (sic) P 20 micantia F\' a Tenebras incipit codtCM C pag. 31 (112) paene tota lecta 21 his quod est F \'Ms est H terram C 22 nisi oMt. C ∗e fa er.) P 23 superos B* superos et uitam] super uitam C et (ante uitam) om..P et (ante contra) e* JB, om. H 24 tantum H 25 quanto BG pf. a H, OM. e<M. oK. a om. BGPV 26 [ipsi] G terr** (as er., e 8. l. w. 2) r)

143
se diuersasque constituit, orientem scilicet occidentemque. ex quibus oriens deo adcensetur, quia ipse luminis fons et inlustrator est rerum et quod oriri nos faciat ad uitam sempiter- nam: occidens autem conturbatae illi prauaeque menti adscribitur, quod lumen abscondat, quod tenebras semper inducat et quod homines faciat occidere atque interire peccatis.

nam sicut lux orientis est, in luce autem nitae ratio uersatur, sic occidentis tenebrae sunt, in tenebris autem mors et interitus continetur.