Divinarum Institutionum

hanc totam opinionem quasi a poetis fictam Sallustius respuit uoluitque ingeniose interpretari, cur altores. Iouis dicantur fuisse Curetes, et sic ait, quia principes diuini intellegendi fuerunt, uetustatem ut cetera in maius componentem altores Iouis celebrauisse.

quantum errauerit homo eruditus, iam res ipsa declarat. si enim princeps est Iuppiter et deorum et religionum, si ante illum nulli dii uulgo colebantur, quia nondum nati fuerant qui coluntur, apparet Curetas ex diuerso principes fuisse diuini non intellegendi, per quos error omnis inductus est et dei ueri memoria sublata.

ex ipsis itaque mysteriis et caerimoniis intellegere debuerunt hominibus se mortuis supplicare.

non igitur exigo, ut aliquis [*](EPITOME 1-10] c. 18, 11. ) [*](AUCTOMES 3 s.] IV 207. 11] Histor. III 60 Dietsch. ) [*](BRSHVVJ 3-10] cf. Kruegerum, de Ouidi Fastis recensendis pag. 14. 3 iandudum BI, corr. B2 innitibus P idae B1 (0 del. et exp. B2) SH, i idem RPV 4 Tutus, in mg. ut, V uagiat (i ras. ex e) H 5 elye peos R 6 coribantes SH 6-7 opus res] pur. es. (e s. I. m. 2) B opus om. H 7 priseique] prisca B 8 aera deae] tradidere B raucaquWe B terga] turba H 9 cymbalia (exp. m. 2) V 10 da⌈t⌉ H2 frygios (fri- S) BSH, frygiam P1 (am expunx. et os s. I. add. m. recentiss.) V utj ui R 11 ha⌊nc⌋ H2 factam P1 (corr. P2) V salustius S 12 uoliuijtque H2 cur altores] curatores H aliores R 13 intelle⌈gen⌉di R1 14 uetustate H ut in mg. P componentes B, conponantem V1 15 altiores V celebrauis ea quam tum H 16 tam M prince⌊ps⌋ P2, principes sic V 18 colebanturj celebrantur S qui V nundum H 20 erras P sublata] sublata est H 21 cerimoniis BSHP )

si quis autem percepta sapientia deposuerit errorem, profecto ridebit ineptias hominum paene dementium, illos dico qui uel inhonesto saltatu tripudiant uel qui nudi uncti coronati aut personati aut luto obliti currunt. quid de scutis uetustate iam putribus dicam?

quae cum portant, deos ipsos se gestare umeris arbitrantur.

nam Furius Bibaculus inter praecipua pietatis exempla numeratur: qui cum praetor esset, tamen lictoribus praeeuntibus ancile portauit, cum haberet magistratus beneficio muneris eius uacationem.

non ergo ille Funus, sed plane furiosus fuit, qui praeturam hoc ministerio se putauit ornare. merito igitur, cum haec a uiris non inperitis ac rudibus fiant, Lucretius exclamat:

1. o stultas hominum mentes, o pectora caeca!
2. qualibus in tenebris uitae quantisque periclis
3. degitur hoc aeui quodcumque est!

quis haec ludibna non rideat qui habeat aliquid sanitatis, cum uideat homines uelut mente captos ea serio facere, quae si quis faciat in lusum nimis lasciuus et ineptus esse uideatur? [*](AUCTORES 10-14] Valer. Max. I 1, 9. 17 ss.] II 14 ss. ) [*](BRSHPV] 1 finctionibus RH 3 ⌈quã⌉ Px inferimus H 4 conimentitia B 5 sacris SH 6 illeptias] dementias H 7 inhonestu B\', corr. B3 saltotu R1, saltu S trepudiant (e ex i) H2 8 nudi. (&? cr.) V obliniti H 9 qui H eacutis B\', ⌈d⌉escutis B3 10 gestare se BSH post umeris s. I. suis P2 11 uiuaculus BH 13 ac beneficio II uocationem S 15 praeturam] praeturam homiuirs\' (s m. 2) R, praetura S ornate R1 16 clamat H 17 o stultasJ o miserae B, o miseras R, o miseras o stultas H 18 uita* (e er.) R quantisqu.e (a er.) B 19 ⌈est⌉ P1 20 aliquis S 21 ueluti R mentet (s er.) P ⌈captos⌉ P2 seri\'o B si quis] sicut R 22 lusu PV nimis lasciuus] minislasci- U bus (sed b dubium) B\', min*s**sanus B2 mimus cum Petro Fabro Schegkius in Gruteri Lampad. IV 913 lasciuius SVar esse] e se H )