Divinarum Institutionum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part I. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1890.

nec enim uacabat discernere — sicut iuuenes ab isdem antea missi cum uirginibus, ex quibus sunt Partheniae nati. propter huius facti memoriam aedem Veneri Armatae simulacrumque posuerunt: quod tametsi ex causa turpi uenit, tamen honestius uidetur armatam Venerem consecrasse quam caluam.

eodem tempore Ioui quoque Pistori ara posita est, quod eos in quiete monuisset, ut ex omni frumento quod habebant panem facerent et in hostium castra iactarent: eoque facto soluta esset obsidio desperantibus Gallis inopia subigi posse Romanos. quae ista religionum derisio est?

si earum defensor essem, quid tam grauiter queri possem quam deorum numen in tantum uenisse contemptum, ut turpissimis nominibus ludibrio habeatur?

quis non rideat Fornacem deam uel ; potius doctos uiros celebrandis Fornacalibus operari? quis cum audiat deam Mutam, tenere risum queat? hanc esse dicunt ex qua sint Lares nati et ipsam Laram nominant uel Larundam. quid praestare colenti potest quae loqui non potest?

colitur et (Jaca, quae Herculi fecit indicium de turto boum, diuinitatem consecuta quia prodidit fratrem, et Cunina, quae infantes tuetur in cunis ac fascinum submouet, et Stercutus, qui stercorandi agri rationem primus induxit, et [*](EPITOME 6—10] c. 15, 5. 10-13 (lndibrio)] c. 16, 3. 13-21] c. 16, 2. ) [*](AUCTORES 13 s. Fornacem] cf. Ovid. Fast. II 525-532. 15 s. Mutam — Laram] cf. ibid. 583—616. ) [*](EXPILATOEES 20 s. Stercutus] cf. Isidor. orig. XVII 1, 3. ) [*]( n r. BBSHPVJ 1 uacabant R discere (s. I. m. 1 uel 3) B sic S, sicuti II sicut — nati damnat Heumannus 2 hisdem (h add. B2) BSH missi] missi admixti H parthemie S, partheni⌞i⌟ (i in ras. ex ae m. 2) P 3 aedemJ hae aedem S 4 euenit H 9 esse B obsidiornel (ne m. 1 ?) B subici R 10 derisio] diu si S si] et si S 12 nomen BRV, ex nomina P1 . turpissimi S 13 haberetur H 14 doctis Rl, Ldoctosj P2 fornecalibus S, fornacibus H, furnacalibus PV 16 ex] et B\', ras. et s. I. corr. B1 ipsum H Laram] larem RH 17 larunda S quae] qui SH 18 caeca BH, ex caca P5 herculi* (s er.) P facit H, fecit/// (3 hastae er.) P indicio P1 (corr. P2) V 19 in diuinitatem consecrata H cuma B 20 fuscinum P stercutus RSP1 Epit. 16, 2, stercus B, sterculus HP1V 21 tutinus C; an Tutunus ? cf. Tertull. ad nat. II11 (pag. 378); Arnob. IV 7)

Tutinus, in cuius sinu pudendo nubentes praesident, ut illarum pudicitiam prior deus delibasse uideatur, et mille alia portenta, ut iam uaniores qui haec colenda susceperint quam Aegyptios esse dicamus, qui monstruosa et ridicula quaedam simulacra uenerantur.

et haec tamen habent aliquam imaginem. quid qui lapidem colunt informem ac rudem cui nomen est Terminus? hic est quem pro Ioue Saturnus dicitur deuorasse nec inmerito illi honos tribuitur.

nam cum Tarquinius Capitolium facere uellet atque in eo loco multorum deorum sacella essent, consuluit eos per auguria utrum Ioui cederent, et cedentibus ceteris solus Terminus mansit. unde illum poeta Capitoli inmobile saxum uocat.

lam ex hoc ipso quam magnus Iuppiter inuenitur, cui non cessit lapis, ea fortasse fiducia, quod illum de paternis faucibus liberauerat.