Divinarum Institutionum

Orpheus, qui a temporibus eius fuit recentior, aperte Saturnum in terra et apud homines regnasse commemorat:

1. πρώτιστος μὲν ἄναξεν ἐπιχθονίων Κρόνος ὰνδρῶν
2. ἐκ δὲ Κρόνου γένετ\' αὐτὸς ἄναξ μέγας εὐρυόπα Ζεύς
.

item noster Maro:

1. aureus hanc uitam in terris Saturnus agebat
.

1. aurea quae perhibent illo sub rege fuere
2. saecula: sic placida populos in pace regebat
.

neque superius dixit in caelo egisse uitam neque inferius superos in pace rexisse. unde apparet illum regem fuisse terrenum: quod alibi apertius declarat:

1. aurea condet
2. saecula qui rursus Latio regnata per arua
3. Saturno quondam.

Ennius quidem in Euhemero non primum dicit regnasse Saturnum, sed Uranum patrem. initio inquit primus in terris imperium summum Caelus habuit. is id regnum uua [*](EPITOME 19-53, 1] c. 14, 4. ) [*](AUCTOliES 6 s.] frg. 243 Abel; frg. XLVII Herm.; ef. LoWkii Aglaopham. I 510. 0] Georg. II 538. 11 s.] Aen. VIII 324 s. W s.] Aen. VI 793 s. 20] frg. I. ) [*](RSHPV] 1 censeat II fugiit II 2 aut] ut S latet ct om. II et] aut. H 3 qui a uel quia C 4 aperto] ea parte H 6 gracca om. R, in mg. interpretat. lat. add. m. rcc. nPOTOCTIC P, ΠΡΟΤΙCTOC V MIIN P ΑΝΑΞЄN V ЄlllKTONlON P, ЄlllΧθΟΝlON V ANAPON p Protiston monanar conepis tonionchro nos andron II 7 :* δὲ] KAl S δὲ om. P KPONOl PV FЄNЄTATOC S, ГllNTAlTOC P MllГAC P ЄϒΡΟllA S, ЄϒΡlΟΠΑ P ZЄlC F ecdochro nugonete aut cosarax mogas europazeus II interpretationcs lat. diucrsae in S et P cf. Stmuium opmc. I 131 8 Maro noster edd. 11 aurea quae] aureaque ut S 14 rexisse] regebat S ex 12, tum uerba neque suporius — roxisso repetitn illum om. S 19 eumero H, eu⌈h⌉emero P, euemero V 21 caelius H his S id] in S, i⌈n⌉ H2 )

non magna dissensio, siquidem maximorum auctorum de tilio ac patre dubitatio est. sed tamen utrumque fieri potest, ut primus Uranus eminere inter ceteros potentia coeperit et principatum habere, non regnum, postea Saturnus maiores sibi opes comparauerit ac regium nomen adsciuerit.

Nunc, quoniam ab ns quae rettuli aliquantum Sacra Historia dissentit, aperiamus ea quae ueris litteris continentur, ne poetarum ineptias in accusandis religionibus sequi ac probare uideamur.

haec Ennii uerba sunt: exim Saturnus uxorem duxit Opem. Titan, qui maior natu erat, postulat ut ipse regnaret. ibi Vesta mater eorum et sorores Ceres atque Ops suadent Saturno, uti de regno ne concedat fratri.

ibi Titan, qui facie deterior esset quam Saturnus, idcirco et quod uidebat matrem atque sorores suas operam dare uti Saturnus regnaret, concessit ei ut. is regnaret. itaque pactus est cum Saturno, uti si quid liberum uirile secus ei natum esset, ne quid educaret. id eius rei causa fecit, uti ad suos gnatos regnum rediret.

tum Saturno filius qui primus natus est, eum necauerunt. deinde posterius nati sunt gemini, Iuppiter atque Iuno. tum Iunonem Saturno in conspectum dedere atque Iouem clam abscondunt dantque eum Vestae educandum celantes Saturnum.

item Neptunum clam Saturno Ops [*](AUCTORES 10J frg. III. ) [*](RSHPV] 1 suis sibi CEpit. 14, 4 2 ac] aut H 4 ⌊ura⌋nus P, euranus Y copit S G regium] regium sibi RS 7 iis R1, liis R2SHPV ratulimus R aliqunntulum R 8 aperimus Il, aperiam P ucris] sacris PI, corr. P2\' 10 enni RV, enim SIl, enni⌈i⌉ P uera H exim PV, exim⌈i⌉us R2, exin SH 11 ducit Bachrensius Litan S postulauit R 12 ubi P in ras., V reoruml P1 13 opis Sll 11 ne] non RP 17 uti R is (e er.) P pactum H1, in ras. corr. H2 18 ut II uiriles P , sexum Rar (x ras. in c corr.), sexus SPpc (x ex c m. 1) 19 quid om. Sll; o malim id 20 natos SH1 tunc saturni P, tu* saturn⌊o⌋ (r ? er., o in ras. ex u) V 21 filios Hx negauerunt H\', in ras. corr. H2 22 tũ∗∗ (nc er.) P 23 conspectu H 25 saturno SH item — Saturno om. R opis H )