Epitome Divinarum Institutionum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part I. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1890.

(63). Superest de spectaculis dicere, quae quoniam potentia sunt ad corrumpendos animos, uitanda sapientibus et cauenda sunt, tum, quod ad celebrandos deorum honores inuenta memorantur.

nam munerum editiones Saturni festa [*]( 17 superius] c. 56, 6. ) [*](INSTITUTIONES 1-3J haec non sunt in Instit. 4-12] VI 21. 12-15] VI 20, 6 s. 15-17] VI 23, 5 s. 18-20] VI 20, 8 s. 20- 742, 3] VI 20, 34-36. ) [*](TBP] 1 luxuriam BP 2 his in mg. P 3 adsumet TBl, corr. B3 4 capitur eruditus Brit. pag. 425 coni. § 7 et Inst. VI 21, 3. 4; rapitur a TBP centibus (e del. et corr. m. 2) T 5 saepe] se T deleniunt ut] deliniuntur m. 1, deleniuntht, alt. e ex i m. 3, \' distinctionem add. et alt. t cx r corr. m. 2 B, deliniunt ut P 6 conpositis B, co*positis ex conp- ? P2 7 transducitur B 8 scribtis TB incomta T 9 quia B 10 sed BP 11 it P 12 suauitatem T 13 alt. quWe B 14 praetiosarum TBP\', corr. PJ pulchritudine BP quWo B2 15 adque T 16 iam om. T 18 quwe B 19 potentia sunt TBl fpotentiorfttfunt B■), potentia**sunt P animorsl P 20 tunc P celebrandos (os ex um m. 1 ?) B honeris m P\', corr. P2 21 numerum T muneru*editiones (a er.) B editiones (alt. e ex i m. 2) P festa (T part. ras. ex u) B )

742
sunt, scaena Liberi patris est, ludi uero circenses Neptuno dicati putantur, ut iam qui spectaculis interest, relicto dei cultu ad profanos ritus transisse uideatur.

sed ego de re malo dicere quam de origine. quid tam horribile, tam taetrum quam hominis trucidatio? ideo seuerissimis legibus uita nostra munitur, ideo bella execrabilia sunt. inuenit tamen consuetudo quatenus homicidium sine bello ac sine legibus faciat, et hoc sibi uoluptas quod scelus uindicauit.

quodsi interesse homicidio sceleris conscientia est et eidem facinori spectator obstrictus est cui et admissor, ergo et in his gladiatorum caedibus non minus cruore perfunditur qui spectat quam ille qui facit, nec potest esse inmunis a sanguine qui uoluit effundi, aut uideri non interfecisse qui interfectori et fauit et praemium postulauit.

quid? scaena num sanctior? in qua comoedia de stupris et amoribus, tragoedia de incestis et parricidiis fabulatur.

histrionum etiam inpudici gestus, quibus infames feminas imitantur, libidines, quas saltando exprimunt, docent. nam mimus corruptelarum disciplina est, in quo fiunt per imaginem quae pudenda sunt, ut fiant sine pudore quae uera sunt.

spectant haec adulescentes, quorum lubrica aetas, quae frenari ac regi debet, ad uitia et peccata his imaginibus eruditur.

circus uero innocentior existimatur, sed maior hic furor est, [*](INSTITUTIONES 3-14] VI 20, 10-14. 26. 14-21] VI 20, 27—31. 22-743, 6] VI 20, 32 s. ) [*](TBPJ 1 caena B\', s add. B2, sccna P cifccnses P3 3 profa\'nos P malo] magis malo P 4 tetrum jB\' (corr. B3) P 5 truddatioH* (est er.) B, trucidatio et P seuiris P 6 exsecrabilia B in\'uenit (in add. m. 1 uel 2) B 7 quatinus P ac sine legibus non mutandum uidetur; nec sine legibus Da, saluisque legibus Ileum; nec contra leges expectatur faciant (exp. m. 3) B 8 uindicabit T, uindicauit (n in ras. ex m ? m. 2) P 9 re\'idem P2 peccator T 10 et om. P a\'d\'missor P1 11 perfunditur (n ras. ex m) B 13 interfectorii B2, interfectori (f ex c m. 2) P et (t ras. ex f) B fauet P 14 scena P in qua comoediae (sic) in tng. add. P2 comedia B distupris P 15 sturis T - amoris T parricidis B, sed cf. pag. 560, 9 fabula P 16 histrionici B infames (0 ex i w. 2) P 17 imitantur (pr. i ex e nł. 2) P 18 nam] nec T minus TIx, corr. PJ disciplina* (m er.) P imagineln\' B3, immaginem Pl, in ras. corr. P2 19 pudenda] non B )

743
siquidem mentes spectantium tanta efferuntur insania, ut non modo in conuicia, sed etiam in rixas et proelia et contentiones saepe consurgant.

fugienda igitur omnia spectacula, ut tranquillum mentis statum tenere possimus, renuntiandum noxiis uoluptatibus, ne deleniti suauitate pestifera in mortis laqueos incidamus.