Epitome Divinarum Institutionum

deinde si reperiat aliquis hominem, qui aut aurum pro orichalco aut argentum pro plumbo uendat per errorem atque id emere necessitas cogat, utrum dissimulabit et emet paruo an potius indicabit? si indicabit, iustus utique dicetur, quia non fefellit, sed idem stultus, qui alteri fecerit lucrum, sibi damnum. sed facile de damno est. quid?

si uita eius in periculum ueniet, ut eum necesse sit aut occidere aut mori, quid faciet? potest hoc euenire, ut naufragio facto inueniat aliquem inbecillum tabulae inhaerentem aut uicto exercitu fugiens reperiat aliquem uulneratum equo insidentem: utrumne aut illum tabula aut hunc equo deturbabit, ut ipse possit euadere? si uolet iustus esse, non faciet, sed idem stultus iudicabitur, qui dum alterius uitae parcit, suam prodet. si faciet, sapiens quidem uidebitur, quia sibi consulet, sed idem malus, quia nocebit.

Acuta ista sane, sed respondere ad ea facillime possumus. inmutatio enim nominum facit, ut sic esse uideatur. [*](INSTITUTIONES 8-13] V 16, 7 s. 13-21] V 16, 9-11. 22 Acuta ista saue] V 16, 13 arguta-sunt. 22 s. sed-possumus] V 17, 2—8. 23-732, 17] V 17. 23—732, 2] V 14, 2; 17, 1; 19, 7 (nominainmutent, bonis-imponere). ) [*](TBP] 1 iustitia** (et er.) B 2 consulet BI, corr. B3 necleget B 4 possiderint Pl, corr. P2 5 causas T 8 repperiat TBPar 9 aurichalco P 10 adque T coget T, cogit B dissimulauit TBl, corr. B2 11 et emet-si indicabit om. P iudicauit utroque loco TBI, corr. B2 12 itaque T, itique ex itaque Plf 13 quod B\' (corr. B3) P 14 illius P ueniat P 15 uenire T 16 inbeccillum TB, inbicillum (alt. i ex e) P2 inhralerentem B3, inherentein (. m. 2) P, in quo w saepe add. m. 2 17 repperiat TBPar *equo (a er.) BP 18 deturbauit (alt. u ex b, sic) B 20 parcet B prodit TP, perdet edd. qUidem sapiens uidebitur B 21 quiral P- consulit P 22 acuta] arguta Inst. V 16,13 sta T plane Inst. ibid. ea* P facillimae TBar 23 esse. (t er.) P uideantur P )

sed sicut malitia ista in conseruandis utilitatibus suis intellegens et arguta non sapientia, sed calliditas et astutia est, ita et iustitia non debet stultitia, sed innocentia nominari, quia necesse est et iustum esse sapientem et eum qui sit stultus iniustum.