Epitome Divinarum Institutionum

qui error non inperitorum modo, uerum etiam philosophorum est: siquidem Stoici uniuersa caelestia in deorum numero habenda censent, quia certos et rationabiles motus habent, quibus succedentium sibi temporum uicissitudines constantissime seruant.

non est igitur in his uoluntarius motus, quia praestitutis legibus seruiunt, non proprio utique sensu, sed opificio summi conditoris, qui illa sic ordinauit, ut inerrabiles cursus et certa spatia conficerent, quibus dierum ac noctium, aestatis et hiemis alterna uariarent.

quodsi effectus eorum, si meatus, si claritatem, si constantiam, si pulcritudinem admirantur, intellegere debuerunt quanto his pulcrior et praeclarior et potentior sit ipse conditor atque artifex eorum deus.

sed illi diuinitatem humanis uisibus aestimauerunt ignorantes nec aeternum esse posse quod ueniat sub aspectum nec quod sit aeternum posse oculis mortalibus conprehendi. [*](INSTITUTIONES 4—9] II 6, 2 s. (a tlllta-fulserint). 6. 9 s.] II 2, 17. 11-14] II 5, 4-6. 14-18] II 5, 7. cf. 8 s. 18-25] II 5,10-23. 25-28] 113, 7; 4, 7. ) [*](TJ 8 prestringeret T 10 ac Pf, ad T 11 eos čtiam T 12 rdleos T adque T 15 filosoforum T celestia T 18 his Pf, hiis T uolumtarius T 19 prestitutis T 20 inerrabiles Da, inenarrabiles T 22 effectus] cf. Inst. II13, 10 24 preclarior T 25 adque T 27 eternum T )

Unum et ultimum restat, ut quoniam plerumque accidit, sicut in historiis legimus, ut maiestatem suam dii ostendisse uideantur per auguria, per somnia, per oracula, tum etiam poenis eorum qui sacrilegia commiserant, doceam quae ratio id effecerit, ne quis etiamnunc in eosdem laqueos incidat quos illi ueteres inciderunt.

cum deus pro uirtnte maiestatis suae mundum de nihilo condidisset caelumque luminibus adornasset, terram uero et mare conplesset animalibus, tum hominem de limo ad imaginem similitudinis suae fignratum inspirauit ad uitam posuitque eum in Paradiso, quem conseuerat omni genere fructiferi ligni, et praecepit ei ne una ex arbore, in qua posuerat [ei] scientiam boni malique, gustaret, fore interminatus ut uitam perderet, si fecisset, si uero mandatum seruaret, immortalis permaneret.

tum serpens, qui erat unus ex dei ministris, inuidens homini, quod esset immortalis effectus, inlexit eum dolo ut mandatum dei legemque transcenderet. et hoc modo scientiam quidem boni ac mali accepit, sed uitam quam perpetuam deus tribuerat amisit.