Epitome Divinarum Institutionum

sic Inachi filia non utique bos facta transnauit, sed eiusmodi nauigio iram Iunonis effugit, quod habebat bouis formam. denique cum in Aegyptum delata esset, Isis est facta, cuius nauigium certo quodam die in memoriam fugae celebratur.

Vides ergo non omnia poetas confinxisse, set quaedam praefigurasse, ut cum uera dicerent, aliquid tamen numinis adderent iis quos deos esse dicebant, sicut etiam de regnis.

cum enim dicunt Iouem caeli regnum sorte tenuisse, aut Olympum montem significant, in quo Saturnum et Iouem postmodum habitasse ueteres historiae produnt, aut partem Orientis, quae sit quasi superior, quod inde lux nascitur, Occidentis autem uelut inferior, et ideo Plutonem inferos esse sortitum; mare uero cessisse Neptuno, quod oram maritimam cum omnibus insulis optinuerit.

multa sic poetae colorant. quod qui [*](INSTITUTIONES 3-8] I 11, 18. 9-12] I 11, 19. 12-16] I 11, 20 s. 17-19] I 11, 23-30. 19-26] I 11. 30-32. 34 s. 20 s.] I 11, 35 (mons Olympus). 26-685, 5] I 11, 23 (28 s.)-30. 36. ) [*](AUCTORES 7J cf. ad Inst. I 11, 18. ) [*](T] 4 Iouem add. Pf 7 rhlac T 9 que T 12 in addidi, cf. fag. 686,16; Inst. I 11, 19 in aquila; adnot. ad IV 15, 3 in specie 14 uobis (corr. m. 2) sic T 17 confinxisse Pf, confixisse T set, sed s del. m. 2? T quedam T 18 praefugurasse T aliquit T tAmen Da in Addendis pag. 256, tale T; an pro tale numinis scribendum uelaminis ? cf. c. 11, 1: Inst. I 11, 30 22 historiae, sed h del. m. 1? T 26 potae T )

Sed omittamus sane poetas: ad historiam ueniamus, quae simul et rerum fide et temporum nititur uetustate.

Euhemerus fuit Messenius, antiquissimus scriptor, qui de sacris inscriptionibus ueterum templorum et originem Iouis et res gestas omnemque progeniem collegit; item ceterorum deorum parentes patrias actus imperia obitus, sepulcra etiam persecutus est.

quam historiam uertit Ennius in Latinam (linguam), cuius haec uerba sunt: haec, ut scripta sunt, Iouis fratrumque eius stirps atque cognatio: in hunc modum nobis ex sacra scriptione traditum est.

idem igitur Euhemerus Iouem tradit, cum quinquies orbem circumisset et amicis suis atque cognatis distribuisset imperia, legesque hominibus multaque alia bona fecisset, immortali gloria memoriaque adfectum sempiterna in Creta uitam commutasse atque ad deos abisse; et sepulcrum eius esse in Creta, in oppido Gnosso, et in eo scriptum antiquis litteris Graecis ZAN KPO- NOV, quod est Iuppiter Saturni.

constat ergo ex iis quae rettuli, hominem fuisse in terramque regnasse.

Transeamus ad superiora, ut originem totius erroris deprehendamus. Saturnus caelo et terra traditur natus.

hoc utique incredibile est, sed cur ita traditur, ratio certa est: [*](INSTITUTIONES 6-13] I 11, 33 s. (-uerba sunt). 13-15] I 14, 6. 15—23] I 11, 45 s. 23 s.] I 11, 44. 25-686, 1] I 11, 50-54. ) [*](AUCTORES c. 13, 3] cf. frg. III. § 4] cf. frg. XII. ) [*](TJ 4 adsentiant Da, adsentiuut T 8 scribtor T 9 inscribtionibus T 12 linguam add. Da, Latinum Heum 13 scribta T 14 adque T 15 exacrascribtione T 17 adque T 18 post bominibusll intercidisse reliquisset uel dedisset existimat Hellm conI. Imt. I 11, 45 20 adque T 22 scribtum T, cf. etiam inscriptum Inst. 111, 46 grecis T 24 terraque Da coni. Inst. I 11, 44 (cf. Addenda); 13, 11, sed cf. infra c. 14, 4 25 ut (t ex i ?) T 27 tradatur Da )

Trismegistus paucos admodum fuisse cum diceret perfectae doctrinae uiros, in iis cognatos suos enumerauit, Uranum Saturnum Mercurium.

Euhemerus eundem Uranum primum in terram regnasse commemorat his uerbis: initio primus in terris inperium summum Caelus habuit: is id regnum una cum fratribus suis sibi instituit atque paral(uit) ...........

........... hominum stultam beneuolentiam et errorem diuinitas attributa sit.

Dixi de religionibus quae sunt communes omnium gentium: dicam nunc de diis quos Romani proprios habent.