De Mortibus Persecutorum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part II, Fasc 2. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1897

nam fere nullus stipator in latere ei nisi ex gente eorum qui a Gothis tempore uicennalium terris suis pulsi Maximiano se tradiderant malo generis humani, ut illi barbarorum seruitutem fugientes [*](JBal, feminib; ufis C 12 detrectauerat ed. Oxon. 1680, detractauemt €; cf. ad c. 9, 8 aquam C, corr. Bal mergebatur anonymus p. 59 1 esset. Sub illo adultero (om. pudicitia) aliqui Bal et Le Nourry, corr. e C recta simul distinctione posita et alii et Bentleitu 2 ob castitate ac fide C, corr. Bal 4 monstro Maucroixium et Burnetum secutus Bauldri, ministro C 8 inminutas] inuitas Bal in Erratis, secund. v curis ap. Bauldrium lectionem codicis retinet 9 imitabat si////////////////////u Buorum C: cum parte marginis super. folii 12 a particula primi uersus spatium 20f. hastarum continens abscissa est; supra alt. a (in imitab.) fuisse potest signum -, quod fort. cum proximis interiit, post at particula tantum signi v (i. e. ur) superest; i in si etiam pars esse potest litterae u uel t uel č; litterae u (post lacunam) prior hasta paene tota deest cum superiore particula alterius; praeterea e regione quintae ante u hastae superest pars inferior hastae longioris, fuerat p uel q uel f uel fort. r (cuius hasta saepe deorsum porrigitur); imitabantur ed. OXOft. 1680, imitabatur Bal; s tupra et hospitall suorum Halm p. 166, iam anonymus p. 59 initiabantur (pro imitab.) atupris et domesticorum snorum et Heumann initiati hospitum suorum, alia parum probabilia ap. Bauldrium et Buenemannum 11 mediocrium <uero> Bal 12 recusari C, corr. Is. Vossius 13 pereundum Bal, peredum C 15 in] a Tollius latere ei Bal, laterei C eorum Bal, horum C gotis C 16 tradiderant Tollius, tradiderunt C 17 barbarorum Brandt, barbarum C. quod )

219
in Romanos dominarentur.

his satellitibus et protectQribus cinctus Orientem ludibrio habuit.

Denique cum libidinibus suis hanc legem dedisset, ut [*](1 ) fas putaret quicquid concupisset, ne ab Augusta quidem, quam nuper appellauerat matrem, potuit temperare.

uenerat post obitum Maximiani ad eum Valeria, cum se putaret in partibus eius tutius moraturam eo maxime, quod habebat uxorem. sed animal nefarium protinus inardescit.

adhuc in atris uestibus erat mulier nondum luctus tempore impleto. legatis praemissis in matrimonio postulat eiecturus uxorem, si impeti-asset. respondit illa libere quae sola poterat:

primo non posse de nuptiis in illo ferali habitu agere tepidis adhuc cineribus mariti sui, patris eius; deinde illum impie facere, quod sibi fidam coniugem repudiet, idem utique facturus et sibi; postremo nefas esse illius nominis ac loci feminam sine more, sine exemplo maritum alterum experiri.

nuntiatur homini quid esset ausa. libido in iram furoremque conuertitur. statim mulierem proscribit, bona eius rapit, aufert comites, spadones in tormentis necat, ipsam cum matre in exilium relegat nec in locum certum, sed huc atque illuc praecipitem cum ludibrio exturbat et amicas eius afficto adulterio damnat.

Erat clarissima femina, cui ex filiis iuuenibus iam nepotes erant. hanc Valeria tamquam matrem alteram diligebat: cuius consilio negatam sibi suspicatur. dat negotium [*](fort. ut genet. plur. retinendum esse censet Halmp. 165 (cf. etiam Woelfflin, ArcHu. lexicogr. etgramm. lat. IV2), sed cf. p.179, 6. 206,17 barbaram Bal 1 satelibus C, corr. Bal 2 ludibrio Bal, iudibria (uel uidibria) C 3 legem ex legent C 6 po.tuit (t er.) C 9 praemissis Bal, primis I C, quod retinet Buenemann 10 matrimonio (8. I. i a m. 1 repetitum, cf. ad p. 217, 6) C; matrimonium Tolliwt et alii; Columbus confert Sulpic. Seuer. Chron. I 9, 1 eamque sibi in matrimonio a patre postulana. ubi Halm (in adnot. edit. Sulpicii) I 43, 1 filla-in matrimonio accepta adlert, nihilo minus matrimonium scribendum uid., cf. Proleg. adn. 6 11 an p0sse<se)? 12 ferali Bal, fedali C 14 fidam Bal. fidem C; fidelem Lenglet 15 femina C, corr. Bal 19 matrem C. corr. Bal 21 afficto Bal, afflicto C 24 eius Cttperus suspicabatur Bal et LeNourry, suspicatur e C Bentleius ascrips. ) [*]( 15* )

220
praesidi t Eratineo, ut eam cum dedecore interficiat.

huic aliae duae adiunguntur aeque nobiles, quarum altera filiam uirginem Vestalem Romae reliquerat, furtiue tunc Valeriae familiaris, altera uirum habuit senatorem, non nimis Augustae proxima. sed utraque ob eximiam pulchritudinem corporis ac pudicitiam necabantur.

rapiuntur subito mulieres non ad iudicium, sed ad latrocinium: nec enim quisquam accusator extabat. inuenitur quidam Iudaeus ob alia facinora reus, qui spe inpunitatis inductus aduersus insontes mentiatur. iudex aequus et diligens extra ciuitatem < eum > cum praesidio, ne lapidibus obruatur, producit. agebatur haec tragoedia Nicaeae. inrogantur tormenta Iudaeo, dicit quae iussus <fuerat:

illae ne obl>oquerentur, pugnis a tortoribus coercentur. innocentes duci iubentur. fletus et comploratio non illius tantum mariti qui aderat bene meritae uxori, sed omnium quos res indigna et inaudita contraxerat.

ac ne impetu populi de carnificum manibus raperentur, promoti militari modo instructi, [*]( 1 erat in eo C, Eratineo (\'locus corruptus. praeiidis nomen esf) Bal, secund. curis Flaccino (cf. c. 16, 4), Eratino Columbus, Cratino uel Flaccino Buenemann, protinus Heumann, Bithyniae (cf § 3 Nicaeaej Brandt 2 filiam uirginem Vestalem Brandt secutus Boherellum, qui Vestalem filiam uirginem, et Heumannum, qui filiam Vestalem uirginem coniue- stalem famulam uirginem C; Vestalem famulam uirginem filiam Cellarius; cf. c. 27, 1 familiae pro filiae i.n C 4 familieris, sed s. I. corr., C non nimis] non nihil ed. Oxon. 1680, non minus Gale, item Benileius et alii, sed cf. Baenemannum 5 pulcritudinem C 6 necabatur Bal et edd. omnes; cf. ad p. 215, 20 (mergebantur); notabantur Bentleius 8 ab C, corr. Bal 10 eum add. Brandt 11 producit Butllemann. protulit C; procedit Heumann 12 dič que C, i. e. dicit quae, Bal dum quae; post iussus in C cum parte marginis super. folii 12 b parti. cula primi uersus spatium 20 f. hastarum continens abscissa est (cf. ad p. 218, 9), Į:fuerat, illae ne obl. oquerentur Halm p. 167, alia parum probabilia (maximepropter illud dum ex Baluzio receptum) ap. Bauldrium Heumannttm Buenemannum 14 čploratio C tantum Bal, tanti C 17 manibus Bal. manus C promoti] pro more Bentleius instructisagittarii Domaszewski (conl. Notit. dignitat. Or. V p. 13, 28-30 Seeck equites promoti seniores, clibanarii, sagittarii), instructibile mens essagittari C; instructi milites (sic in Notis, uelites in Erratis) et sagit- )

221
clibanarii, sagittarii prosequuntur. ita mediae inter cuneos arma-, torum ad supplicium deductae.