De Mortibus Persecutorum

<P)ost hunc interiectis aliquot annis alter non minor tyrannus <Domitianus> ortus est. <qui> cum exerceret inuisam [*](7-8 spatia explenda sunt; lacunam 12 punctis indicauit ct pronuntiant scrips. Bal (quem sequuntur edd. puncto inter credere et sicut 15 posito), pronuncient C (quo seruato locum distinxit Brandt): itaque editorum ad lacunam explendam coniecturae (uelut sanctis suis comitatus ed. Oxon. 1680, praecessuroB Vonck, alia ap. Bauldrium et Heumannu.) a probabilitate aberrarunt; quod Sibyllae futurum praenuntiant Lenglet, item Duebner (sed cf. Lact. Epit. 40, 5 quod futurum ... Salomon .. pronuntiauerat), redituros Sibyllae pronuntiant Fritzsche, sed haec non solum spatium lacunae excedunt, sed ne de Sibyllis quidem hic cogitari potest neque duo prophetae Elias ac Moyses sunt (sic Lenglet et Fritzsche): nam Orac. Sibyll. II 187 de Eliae quidem reditu dicitur, sed II 245 ss. praeter Moysen et Eliam septem patriarchae et prophetae atque etiam ii ou; Exrc.vav \'Efipaioi inducuntur, et hi non ut ante iudicium extremum. sed ad ipsum illud uenturi: ifnmo cum Columbo Cupero Tollio Enoch et Elias (Mal. 4, 5. Jlatth. 11,14. 17,11) intellegendi sunt, quamquam in S. Scriptura (Gen. 5, 24. Ecclesieutic. 44,16. 49,16. Hebr. 11,5) de Enochi translatione tantum, non de futuro eius reditu dictum est, sed cf. Tertull. d. anima 50 translatus est Enoch et Helias nec mors eorum reperta est, dilata scilicet. ceterum morituri reseruantur, ut Antichristum sanguine suo extinguant; Augustin. de Genesi ad litt, IX 11 Enoch et Elias ... creduntur etiam redituri ad hanc uitam et, quod tamdiu dilatum est, morituri, c. Iulian. VI 30 translati sunt Enoch et Elias ... qui sane creduntur ad exiguum temporis redituri in has terras, ut etiam ipsi cum morte confligant. uerbis quidam sanctorum quae recepimus, scriptores sacri (Malachia, Matthaeus; cf. etiam Apocal. 11) et Christiani (uelut Tertullianus; alios adfert Bousset, Der Antichrist, 1895, p. 134 ss.) conprchenduntur 1 <ut pcu\' rsor Allix, 6 f. spatia explenda sunt, ....... cursor Bal, qui praecureor LeNourry, alia ap. Bauldrium 3 huma<ni ge.neris Bal (in C 3 f. spatia explenda sunt, etiam particula litterae e in ge superest) post euersionem in C maior pars uersus uacua relicta est 4 <P oat Bal (in C 2 spatia explenda sunt, fuit P in initio noui capitis) hunc dn\'iicctis Bal (in C litt. c et in foramitu interierunt, altera tamen hasta litterac n in in superest) aliquod C, corr. Bal 5 Domitianus Burnetum secutus add. Brandt (cf. p. 173, 7; Kero c. 2, 5 s. Decius c. 4,1. Valerianus c. 5,1. Aurelianus c. 6,1) <qui> Bal )

postquam uero ad persequendum iustum populum instinctu daemonum incitatus est, tunc traditus in manus inimicorum luit poenas. nec satis ad ultionem fuit quod est interfectus domi: etiam memoria nominis eius erasa est.

nam cum multa mirabilia opera fabricasset, cum Capitolium aliaque nobilia monumenta fecisset, senatus ita nomen eius persecutus est, ut neque imaginum neque titulorum eius relinqueret ulla uestigia, grauissime decretis etiam mortuo notam inureret ad ignominiam sempiternam.

rescissis igitur actis tyranni non modo in statum pristinum ecclesia restitutar.a» est, sed etiam multo clarius ac floridius enituit, secutisque temporibus, quibus multi ac boni principes Romani imperii clauum regimenque tenuerunt, nullos inimicorum impetus passa manus suas in orientem occidentemque porrexit, ut iam [*]( 5 ) nullus esset terrarum angulus tam remotus quo non religio dei penetrasset, nulla denique [dei] natio tam feris moribus uiuens, ut non suscepto dei cultu ad iustitiae opera mitesceret. sed enim postea longa pax rupta est. [*](LOCI A VCTOR VM EXPILA TOR VM SIMILES 16 manus porrexit] Lact. Inst. VII 15,15. Epit. 46, 5 16 ss. J Lact. Inst. IV 26, 85. ) [*]((in C 2 spatia explenda snnt.priushasta litterae P capitalis ex priore uersu i decurrente occupatum fuit. in altero q fuit, litterae q inferior pars superest) 6 domi] Domitiauus Susills, Animadu. ad auct. tlet. specim. III ed. Gurlitt, progr. Hamburg. 1806 p. 12; domi: etiam] Domitianus de Wal, Mnemosyne X (1861) p. 201; domi <suae> Brandt (cf. c. 14, 2 et Sueton. Domit. 16 in cubiculum se recepit atque ibi occisus r eat) eius] in C fuit ei\', litt. e foramine interiit erasa (sic) C 7 in C fuit capitoliO, pars litt. o. litterae li, prior hasta litt. u foramine interierunt 8 monumenta, sed ex u ras. i factum, C 10 relin- • queret Bal, relinquerent 0; an relinquerentur scribendum ? grauissimis Bal 11 reci.sis fs er.) C, corr. Bal 13 e.nituit (n er.) C 16 post passa litt. er. C oriente occidenteq. £ 7, corr. Bal; ef. Lact. Inst. VII 15, 15. EJlit. 46, 5 et Proleg. adn. 6 17 quo Bell, co C 18 dl C, del. Bal ferib;. ras. partim corr. C 19 cultum C, corr. d Bal aiusticiae C 20 long.a (u er.) C . )

Extitit enim post annos plurimos execrabile animal Decius, qui uexaret ecclesiam: quis enim iustitiam -nisi malus persequatur?

et quasi huius rei gratia prouectus esset ad illud principale fastigium, furere protinus contra deum coepit, ut protinus caderet.

nam profectus aduersum Carpos, qui tum Daciam Moesiamque occupauerant, statimque circumuentus a barbaris et cum magna exercitus parte deletus ne sepultura quidem potuit honorari, sed exutus ac nudus, ut hostem dei oportebat, pabulum feris ac uolucribus iacuit.

Non multo post Valerianus quoque non dissimili furore correptus impias manus in deum intentauit et multum quamuis breui tempore iusti sanguinis fudit. at illum deus nouo ac singulari poenae genere adfecit, ut esset posteris documentum aduersarios dei semper dignam scelere suo recipere mercedem.

hic captus a Persis non modo imperium, quo fuerat insolenter usus, sed etiam libertatem, quam ceteris ademerat, perdidit uixitque in seruitute turpissime.

nam rex Persarum bapor, is qui eum ceperat, si quando libuerat aut uehiculum ascendere aut equum, inclinare sibi Romanum iubebat ac terga praebere et imposito pede super dorsum eius illud esse uerum dicebat exprobrans ei cum risu. non quod in tabulis aut parietibus Romani pingerent.

ita ille dignissime triumphatus aliquamdiu uixit, ut diu barbaris Romanum nomen ludibrio ac [*](LOCI AVCTORVM EXPILATORVM SIMILES c. 4] Orat. Constantini ad sanct. coet. 24, 1. c. 5J ibid. 24, 2. ) [*]( 1 execrabile ex execrabilis part. ras. corr. C 5 ut s. I. C 6 datiam C 7 babaris, s. I. corr. C ne Graeuius, item Bentleius, nec C 8 quidam C, corr. Bal onorari C 10 dissimil. (sic) C, corr. Bal 11 deum Bal, do C; cf. Proleg. adn. 6 12 nona C, corr. Bal 13 poenae Bal, p pene C; prope poenae anonymus p. 39, item Bentleius, prorsus poenae Heumann; cf. Cic. Verr. IV 41, 88 nouam et singulare supplicii genus excogitauit 15 quod C, corr. Bal 17 sapor is C, retinuimus cum Lengleiio et Duebnero (cf. Sapor Trebell. Poll., Vdler. 4, 4); Sapores Bul 18 libuerat Columbvs (cf. c. 21, 5. 38, 5), libuerit C ueiculum C 19 romana, s. I. corr., C 20 imposita C, corr. . Bal super Bal, supra C 21 dicebat \'triumphi genus/ Lenglet )

etiam hoc ei accessit ad poenam, quod cum filium haberet imperatorem, captiuitatis suae tamen ac seruitutis extremae non inuenit ultorem nec omnino repetitus est.