De Mortibus Persecutorum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part II, Fasc 2. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1897

Vexabatur ergo uniuersa terra et praeter Gallias ab oriente usque ad occasum tres acerbissimae bestiae saeuiebant.

  1. non, mihi si linguae centum <sint> oraque centum
  2. ferrea uox, omnes scelerum comprendere formas,
  3. omnia poenarum percurrere nomina possim,
quae iudices per prouincias iustis atque innocentibus intulerunt.

uerum quid opus est illa narrare praecipue tibi, Donate carissime, qui praeter ceteros tempestatem turbidae persecutionis expertus es?

nam cum incidisses in Flaccinum praefectum, non pusillum homicidam, deinde in Hieroclem ex uicario praesidem, qui auctor et consiliarius ad faciendam persecutionem fuit, postremo in Priscillianum successorem eius, documentum omnibus inuictae fortitudinis praebuisti.

nouies enim tormentis cruciatibusque uariis subiectus nouies aduersarium gloriosa confessione uicisti, nouem proeliis zabulum cum satellitibus suis debellasti, nouem uictoriis saeculum [*](LOCI AVCTORVM EXPILATOXVM SIMILES 7 uerum— hominibus] cf. Indic. rer. s. u. templum. 11 ss.] Vergil. Aen. VI 625 sa. 19 s. qui—fuit] Lact. Inst. V 2, 12. 24 saeculum-triumph.] Lact. Epit. 61, 5. Inst. IV 26, 28. ) [*]( 1 etiam (i i. e. et er. uid.) C; et iam Bal 3 quorum Halm, corum C (cf. i» C c. 3, 5 et 48, 8 co; 7, 10 quo equare; 15, 2 et 27, 7 con- Jam; 18, 5 Cm; 52, 1 locor); eorum Bal expectata Bal, spectata C 5 desentire C 8 incolome C 10 aceruissime C sebunt part. s. I. in seuiebant (sic) corr. C 11 sint ex Vergil. add. 12 comprendere formas Vergil., cophendrg genas C 13 omnia llergil., oiliia C ad possem (sic LeNourry cum Bal) Bentleius possim ascr. 14 que C, quas ed. (JXXJn. 1680 18 pusillam C, corr. Bal ieroelS C 20 prisseillianum C 23 an diabolum? Brandt, cf. c. 2, 8. 52, 5 )

190
cum suis terroribus triumphasti.

quam iucundum illud spectaculum deo fuit, cum uictorem te cerneret non candidos equos aut immanes elephantos, sed ipsos potissimum triumphatores currui tuo subiungentem!

hic est uerus tIiumphus, cum dominatores dominantur. uicti enim tua uirtute ac subiugati sunt, quandoquidem nefanda iussione contempta omnes apparatus ac terriculas tyrannicae potestatis fide stabili et robore animi profligasti.

nihil aduersus te uerbera, nihil ungulae, nihil ignis, nihil ferrum, nihil uaria tormentorum genera ualuerunt: adimere tibi fidem ac deuotionem nulla uis potuit.

hoc est esse discipulum dei, hoc est militem Christi, quem nullus hostis expugnet. nullus lupus de castris caelestibus rapiat, nullus laqueus inducat, nullus dolor uincat, nullus cruciatus affligat.

denique post illas nouem gloriosissimas pugnas, quibus a te zabulus uictus est, non est ausus ulterius congredi tecum, quem tot proeliis expertus est non posse superari.

et cum tibi parata esset uictrix corona, desiit amplius prouocare, ne iam sumeres: quam licet non acceperis in praesenti, tamen integra tibi pro uirtutibus tuis et meritis in regno domini reseruatur. sed redeamus ad ordinem rerum.