De Mortibus Persecutorum

Diocletianus uero, qui semper se uolebat uideri astutum et intellegentem, nihil potuit suspicari, sed ira inflammatus [*]( 1 instructa Cuperus, item Bentltius 2 Imissi C fanum Cuperus, taffi C; tamen Bal, templum Colomesius, alia ap. Bauldrittm; illut 0; tantum illud aedificium (aedificium iam Cuperus) antiqua tnanus in editionis Baluzianae exemplari Heidelbergensi 4 Post tridig C 6 subiecti. (8 er.) C aut] ac Columbus 7 omnes Bal ualeret Cuperurs, caleret C; exactio caleret Susius p. 13 8 ajdulterio C 10 deripuit Tollius, diripuit C 11 gotorum C 12 propositas Columbus, praepositas C perductus C, quod probat Halm p. 162, productus Bal 13 lentissime Gale conI. c. 21, 7 lentis ignibus, at cf. Plin. h. n. 23, 64 14 est del. Heumann 18 cum del. Tollius inuidia Bal. uidia C 19 Christianum Heumann illos Bal, illo C 20 de extinguendis Bal, deitinguendis C 21 pgna C, corr. Bal čbustos C 23 intelligentem C ) [*]( 13* )

sedebat ipse atque innocentes igni torquebat, item iudices uniuersi, omnes denique qui erant in palatio magistri data potestate torquebant.

erant certantes quis prior aliquid inueniret: nihil usquam reperiebatur, quippe cum familiam Caesaris nemo torqueret. aderat ipse et instabat nec patiebatur iram inconsiderati senis deflagrare.

sed quindecim diebus interieotis aliud rursum incendium molitus est. sed celerius animaduersum, nec tamen auctor apparuit.

tunc Caesar medio hiemis profectione parata prorupit eodem die, contestans fugere se, ne uiuus arderet.

Furebat ergo imperator iam non in domesticos tantum, sed in omnes. et primam omnium filiam Valeriam coniugemque Priscam sacrificio pollui coegit.

potentissimi quondam eunuchi necati, per quos palatium et ipse ante constabat, comprehensi presbyteri ac ministri et sine ulla probatione aut confessione damnati cum omnibus suis deducebantur.

omnis sexus et aetatis homines ad exustionem rapti, nec singuli, quoniam tanta erat multitudo, sed gregatim circumdato igni ambiebantur; domestici alligatis ad collum molaribus mari mergebantur.

nec minus in ceterum populum persecutio uiolenter incubuit. nam iudices per omnia templa dispersi uniuersos ad sacrificia cogebant.

pleni carceres erant, tormentorum genera inaudita excogitabantur, et ne cui temere ius diceretur, arae in secretariis ac pro tribunali positae, ut litigatores prius sacrificarent atque ita causas suas dicerent, sic [*]( 1 praecepit Bal, caepit C; excarnificare-coepit Cuperus 2 igni Brandt (cf. c. 15, 3. 21, 8 et Indic. uerbor.), igne C torquebat Nitgius ap. Buenemannum, torrebat C 3 torquebant Bal, torquebantur C torquebant [erant] certantes anonymus p. 44 4 usquam Bal, usq. C 6 deflagraret C, corr. Bal 7 aliut C 8 set C, id Columbus celererius C 13 condam C, corr. Bal 15 fpbensi C 16 aut Tolliw, ad C; ac Lenglet; ad confessionem Bal ducebantur Tollius, cf. c. 40, 4. 51, 2. Lact. Inst. IV 18, 7 18 sed Tollius, et C; at ed. Oxon. 1680 19 amburebantur Cuperus uirgulatn post ambiebantur del. Bentlcius molalibua C, corr. Bal 23 inaudita. (e er.) C 24 arę. C 25 sic ergo] sicque Heumann )

etiam litterae ad Maximianum atque Constantium commeauerant, ut eadem facerent: quorum sententia in tantis rebus expectata non. erat. et quidem senex Maximianus libens paruit per Italiam, homo non adeo clemens.

nam Constantius, ne dissentire a maiorum praeceptis uideretur, conuenticula id est parietes, qui restitui poterant, dirui passus est, uerum autem dei templum, quod est in hominibus, incolume seruauit.