In Hieremiam Prophetam Libri Sex

perro secundum mysticos intellectus: postquam de Hierusalem, id est ecclesia, propter nostra peccata eiecti fuerimus et traditi Nabuchodonosor — de quo dicit idem apostolus: \'tradidi huiuscemodi satanae in interitum carnis, ut spiritus saluus fiat in die domini\' et iterum: quos tradidi satanae, ut discant non blasphemare —, non debemus esse securi nec torpentes otio salutem penitus desperare, sed primum aedificare domos — non super harenam, sed super petram — et tales domos, quales aedifica uerunt et obsetrices in Exodo, quia timebant dominum;

dein plantare hortos siue pomaria, qualem et dominus plantauit paradisum in Eden et posuit in eo lignum uitae, de quo [*]( 3 Hier. 29 (36), 7 *Hier. 29 (36), 7 4 Hier. 29 (36). 7 J *I Tim. 2, 1. 2 13 *I Cor. 5, 5 15 I Tim. 1, 20 17 cf. Mattb. 7- 24—26. Luc. 6, 48. 49 19 cf. *Ex. 1, 21 20 cf. Gen. 2, 8. 9 ) [*]( 2 ortusque P,La.c. hortusque M domui MV 3 quoque Ma.c mZ quaerete La.c. 5 comparabitar v 6 primū Va.c.,v 8 sunt in subl- v 10 caritate M misticos VP intellectos P,Ma.c. 11 peccata nostra v 12 nabucoJ. P,La.c. nabocod. M nabochod. V 13 apostulus M tradere MAVP sathanae Y (= lin. 15) satane P in s. u. P 14 die a. u. P 15 tradidisti Pa.r. blasphimare La.c plaaphemare P 17 disperare P.La.c. domus M (= lin. 18) 18 arenam MVP 19 et om. v obsetrices MP, (pr. s ex t corr. Mid.) L obstetrices Ap.c.m2,v optetrices V; cf.p. 389., 11 exhodo La.c. quia] * que s. u. m3A deinde VPv 20 ortos P 21 paradysum Ap.c.m2 eden LV eaden (n ex m) M aedem A eadem P de quo scriptum est] node di (s. u. m2) M )

filias quoque nostras demus uiris, ut et fidei ueritas, quae interpretatur in filiis, bonis operibus copuletur, quae referuntur ad filias, et opera bona iungantur fidei sanitati. talesque filios generantes et filias multiplicemur numero, ut destruentes ea. quae paruuli sunt, et in perfectum crescentes uirum audire mereamur: scribo uobis, patres, quoniam cognouistis eum, qui ab initio est, et cum apostolo 15 dicamus liberis nostris: in Christo enim Iesu per euangelium ego uos genui.

quaeramus quoque pacem ecclesiae ciuitati et terrae nostrae, ut ad eam redire mereamur, de qua domini iudicio translati sumus, ut habitaremus in \'confusionis\' errore; si enim illa susceperit nos, habebimus pacem. simulque consideranda clementia domini; orare praecipit pro inimicis nostris et bene facere his, qui persequuntur nos, ut non simus [*](1 Prou. 8, 18 3 ♦Prou. 4, 6. 8 5 *Sap. 8, 2 14 I Ioh. 2, 13 16 *I Cor. 4, 15 19 cf. p. 333, 9 21 cf. Matth. 5, 44. Luc. 6, 27. 28 ) [*]( 1 lignum aitae s. u. m2M adphenderit P 2 tenuerint P,LMAa.c. 3 salamon La.c. 4 seruanit MP,Aa.c. te] et add. v circumdam La.c. exaltauit МP,.Aa.c. 5 accepere La.c. 6 sufficet La.c. 7 coniunx Ap.c. sapientiae P reliquas Mp c.m3 9 ueritas s. u. P 10 filiab: Mp.c. filios Pa.c. bonisq; Mp.c.m3 conpulentur (alt. n in ras.) M 11 feruntur Pa.c. fidei] & add. 8. u. m3M sanctitati M.Ap.c.m3 12 multiplicaremur V in add. v 13 paruli La.c. paiuuli P 14 mereamus V 15 cognouisti V agnouistis v innitio Pa.r. 17 queramus L 18 ciuitatis Mp.c.m2 et terrae} acaere A 19 indicium La.c. habitaremur Ma.c. 20 errorem LM,Aa.r. habemas V,APa.c.,v 21 praecipit (pr. i * ras.) L praecepit cet. v - 22 persecuntur VP,La.c. nos s. u. V )

[*]( 29(36), 8.9 )Haec enim dicit dominus exercituum deus Israhel: non uos seducant prophetae uestri, qui sunt t in me dio uestrum, et diuini uestri et neattendatis ad somnia uestra, quae uos somniatis, quia falsa isti prophetant uobis in nomine meo et non misi eos, dicit dominus. Prophetas, immo pseudoprophetas.

et diuinos et somniatores fuisse in Babylone inter eos, quos Nabuchodonosor cum Iechonia et matre eius abduxerat, Hiezechiel propheta testatur scribens contra eos, quibus Hieremias quoque praecipit non credendum. necdum autem eo tempore, quo haec epistula dirigebatur, Hiezechiel in Babylone coeperat prophetare; hic enim sermo in principio Sedeciae regis mittitur. Hiezechiel autem quinto anno transmigrationis Iechoniae exorsus est prophetare, qui idem annus regni Sedeciae erat.

porro secundum tropologiam pseudoprophetas eos debemus accipere. qui aliter scripturarum uerba accipiunt, quam sanctus spiritus sonat, et diuinos eos, qui coniecturam mentis suae et incerta futurorum quasi uera pronuntiant absque diuinorum auctoritate uerborum; somniatores quoque, qui non audiunt illud scriptum: ne dederis somnum oculis tuis neque dormitationem palpebris tuis, de quibus et ludas apostolus loquitur: [*]( 10 cf. Ezech. cap. 13 14 cf. Hier. 23 (35 , 1 15 cf. Ezech. 1, 2 22 *Pron. 6, 4 ) [*]( 1 tantum nre P salutem V 3 eiercitam La.c. 5 medium P atendatis V 7 falso Mp.c.m2 cum Vulg. ipsi (pr. i 8. u. m2) M cum Vulg. 8 immoj & add. P 9 babvlonem P 10 nabueod. MP}La.c. nabochod. V adduxerat v ezechiel M iezechiel A 12 qaosqae V praecepit VP eo om. V 13 epiatola V,MAp.c. exechiel A hiezechil (sic) V 14 sedechiae MAVP(semper) 15 iezecbiel (pr. i postea add.) A iechoniae (ex iezechieI) V 16 idem] qui dem (qai add. m2) M regia P 17 & eos P demas Ãa c.m2 18 qai aliterj qualiter V qua La.c.m2 spiritus sanctas e 19 conieturam F 20 auctoritatem (m s. u., sed exp.) L 22 ne] nec AVv gomnium P neque—tuis om. V 23 palphebris MP.Aa.r. et om. a ) [*]( LIX. Bieron. in Hierem. ) [*]( 23 )

[*]( 29,10—14a (36,10-14) )Quia haec dicit dominus: cum coeperint impleri in Babylone septuaginta anni, uisitabo uos et suscitabo super uos uerbum meum bonum, ut reducam uos ad locum istum. ego enim scio cogitationes, quas cogito super uos, ait dominus, cogitationes pacis et non afflictionis, ut dem uobis finem et patientiam — siue spem —. et inuocabitis me et ibitis — siue iuxta Symmachum inuenietis — et orabitis me, et exaudiam uos. quaeretis me et inuenietis, cum quaesieritis me in toto corde uestro, e t inueniar a uobis siue apparebo uobis.

\'Nolite\', inquit, \'credere pseudoprophetis, diuinis et somniatoribus uestris, qui uobis uicinum in Hierusalem reditum pollicentur! nisi enim septuaginta anni expleti fuerint — Cyro, rege Persarum, laxante captiuos —, nequaquam in patriam reuertemini; et tunc mea promissa conplebo, ut reducam uos ad locum istum; ego enim scio cogitationes, quas cogito super uos, ait dominus\'. se dicit nosse, quid cogitet, illos autem cum suis prophetis, diuinis et somniatoribus ignorare; futurorum [*](1 *Indas 8 5 *Eph. 5, 14 13 *Hier. 29 (36), 11 14 *Hier. 29 (36), 12 17 *Hier. 29 (36), 14 cf. Hier. 27 (34), 9 (7). 29 (36), 8 22 Hier. 29 (36), 10. *11 (10) ) [*]( 1 hii MP.Aa.r. 3 terroris MAVP 4 errore MAVP 5 quia v exurge V,La.e. exsarges P inlnminauit P.MAa.c. 7 ceperint V coeperit Pa.c. 8 (= 20) LXX V LXXta P 9 nos et suscitabo om. V 11 quasI ego add. Yulg. ait] dicit Lp.c.m2 cum OD; sed cf. lin. 24 12 cogitationis La.c. 14 et ibitis om. V simmachum V 15 adora- bitis MAVP pro etj ego add. Vulg. quaeritis VP,MAa.c. 16 me s. u. L -17 adparabo P alt. aobis] ait dns add. m.2M cum Vulg. (cf. p. 356, 3) dicit dominus add. v 21 patria VP,La.c. rellerti- mini P,LMa.c. 22 & P. )

et patientiam: finem captiuitatis et patientiam laborum praesentium siue spem futurorum. tunc inuocabitis me et ibitis Hierusalem et orabitis, et exaudiam uos\'. certe absque inuocatione et oratione captiuorum poterat implere dominus. quod promiserat, sed hortatur eos ad preces, ut, quod promissum est, mereantur accipere. quaeretis et inuenietis me, cum quaesieritis in toto corde uestro, iuxta illud euangelicum: petite, et accipietis; quaerite. et inuenietis: pulsate, et aperietur uobis.

secundum άναγωγὴν tam diu in saeculi huius \'confusione\' uer samur. quamdiu \'requiem\' septenarii numeri mereamur accipere et accepta paenitentia deus impleat, quod promisit, et reducamur ad locum nostrum, ecclesiam; idcirco enim dominus percutere uisus est, ut sanaret, dabitque nobis finem laboris nostri atque patientiae. et inuocabimus eum et reuertemur in ecclesiam et orabimus, et exaudiemur. quaeremus et inueniemus eum, cum toto corde quaesierimus illum, et tunc apparebit nobis.

Quidam \'septuaginta annos\' iuxta illud interpretatur, quod scriptum est: dies annorum nostrorum in ipsis septuaginta anni; qui cum fuerint expleti, tunc ad dominum reuertamur in toto corde nostro et exaudiamur et finis [*]( 1 Hier. 29 (36), 11 3 *Hier. 29 (36), 11 *Bier. 29 (36), 12 7 *Нier. 29 (36). 13 9 *Mattb. 7, 7. *Luc. 11, 9 11 confusione] sci!. Babvlone: ci. p. 333, 9. Gen. 11, 9 12 requiem] cf p. 348,13. Gen. 2, 2 etc. 14 cf. Deut 32. 39. Hiob 5, 18. Os. 6. 1 (2;. Esai. 19, 22 20 Ps. 89,10 ) [*]( 1 di Ma.c. 2 alt. patientia F 4 ibitis] in add. P oratibitis L adorabitis V 6 honoratur Aa.c.mS ortatnr VP 7 accepere La.c. quaeritis MPv.Aa.c.m2; me add. MVv. (s. u. m2) A 8 me om.MAVPc 10 quaeritis MP.Aa.c.m J 11 UNUΠѠΓΝΝ M ANA- A -ѠΓΗΝ P ana- gogen s. u. m2A,v tamdiu in] tam diaini V 12 accepere La.c. 13 di V imimpleat P 15 est om. P ut] et La.c. dauidque Ma.c 16 inuo- cabis V reuertimur P in] ad V 17 quaerimus MP inuenimus Va.c. 19 LXX MV (= lin. 21) LXXfa P (passim) interpretantur Ap.c.m3,v 21 annis codd. (s exp. L) 22\' eiaudiemur V ) [*]( 23* )