In Hieremiam Prophetam Libri Sex

Quos Hebraicum \'prophetas\', hoc est \'nebeim\', LXX \'pseudoprophetas\' interpretati sunt, ut manifestiorem facerent intellegentiam. [*]( 1 *1farc. 4, 39 *Hier. 27 (34). 18 (15) 2 Hier. 27 (34), 18 (15) 4 cf. Ex. 32, 11-13 5 cf. I Reg. 8, 6. 21 6 *Ex. 32, 10 7 Ex. 32, 10 11 in Malaehim] i. e. in libris Regum III. IV (ef. p. 264, 13); cf. IV Reg. 25, 13—17. Hier. 52, 17—23 23 *Hier. 28 (35), 1 ) [*](1 mari V.Ap.c..v ommutisce La-c. occurrat MAVP,La.c. 2 illam MAVP,La.c. 4 moyses MAVPv 5samuel Pv moysen MAVPv 6 ait] ut add. MAm3,v 7 demitte Pp.c. 8 retinere M 9 opera V tunc] in add. 9. u. M 11 malachia M 12 nasa quae v sunt VP 13 sedechias A VP 16 sedechiae AVP:Mp.c.m2 indae V ait. in om. V 17 qaintol et add. V annanias MA Hananias Vulg. (semper) azor l 18 gaJaon P,Ma.c. 22 uasa] domus add. Vulg. 23 propheta f nebeiim Å nebeum V.La.c. neaeim P )

Hieremias dixerat etiam cetera uasa uel templi uel domus regiae et uniuersi populi, quae Nabuchodonosor dimiserat, transferenda Babylonem; hic autem e contrario etiam ea, quae translata fuerant, referenda promittit.

[*]( 28,3b. 4 (35, 4) )Quae tulit Nabuchodonosor. rex Babylonis, de loco isto et transtulit ea. in Babylonem. Iechoniam ia m, filium Ioiacim, regem Iudae, et omnem transmigrationem Iudae, qui ingressi sunt Babylonem, ego conteram in locum istum, ait dominus; conteram enim iugum regis Babylonis is.

Pro quibus LXX transtulerunt: Iechoniam et transmigrationem Iudae, quia conteram iugum regis Babylonis breuiter Hebraicae ueritatis sensum magis quam uerba ponentes. pollicetur autem Ananias \'prophetes\' — ut tunc populo uidebatur — non solum uasa, sed et regem Iechoniam reducendum esse Hierusalem et iugum regis Babylonii conterendum, hoc est [*]( lcf.p. 338,12 Hier.28(35), 1 2*Hier.28 (35), 1 4cf.Ezech. 1,2 8 cf. Hier.27(34), 19—22(16—18) 18 *Hier.28(35), 3.4(4) 22cf.Hier.28(35).3 ) [*]( 1 nenia P 2 fuit Aa.c.m3 fiat P super MAVP regem AVP 3 sedeehia V.Mp.c.m2 sedeehiam AP 4 iezechiele (pr. i et quart. e postea add.) A. Ezechiel v babylonem P 5 ieeoniam P 6 domini om. Y populo om. V 7 lata La.c. lecta Mar. 8 pr. vel om. V 9 nabucod. MP,La.c. demiserat P,La.c. 10 transferenda] in add. MAVP babylone P e om. P etiam] eam V 11 fuerat Ma.c. refrenanda t 12 transtulit e nabucod. MP,La.c. nabochod. V 13 babylonem] et add. ys. tt. m2) MA,v cum Vulg. 13 ieconiam P (semper) 14 ioiachim La.c. ioachim cet. Iuda v cum Vulg. 15 Iuda Vulg. snnt] in add. Vulg. 16 in] ad Vulg. loco La.c, 19 hebraica Ma.c. hebreieae Âa.c. 20 pollicitur La.C. 21 annanias MA,La.e. qui add. v prophete JP ut om. v 23 babylonis MVPv babilonis A distruendum L a.c. )

[*]( 28(35),5.6 )Et dixit Hieremias propheta ad Ananiam prophetam in oculis sacerdotum et in oculis omnis populi, qui stabat in domo domini, et ait Hieremias propheta: amen, sic faciat dominus; suscitet dominus uerba tua, quae prophetasti, ut referantur uasa de domo dom ini et omnis transmigratio Babylonis ad locum istum!

Optat fieri, quod pseudopropheta mentitur — hoc enim significat \'amen\', quo uerbo saepe dominus abutitur in euangelio: amen, amen dico uobis —, et cupit pro rerum prosperitate magis illum quam se uera dicere. unde et alius propheta testatur dicens: utinam non essem uir habens spiritum et mendacium potius loquerer! e contrario Ionas contristatur, quare mentitus sit, et arguitur a domino utilius prophetae esse mendacium quam tantae ruinam multitudinis. ac ne uideretur pseudoprophetae conprobare uaticinium, sub aliorum exemplo absque iniuria mentientis adicit ueritatem:

[*]( 28 (35), 7-9 )Uerumtamen audi uerbum hoc, quod ego loquor in auribus tuis et in auribus uniuersi populi: prophetae, qui fuerunt ante me et te ab initio, et prophetauerunt super terras multas et super regna magna de proelio et de afflictione et de fame ; propheta, qui uaticinatus est pa ce m, cum[*]( 1 cf. Hier. 28 (35), 3 11 Hier. 28 (35), 6 12 Ioh. 1, 51 etc. 14 Mich. 2, 11 sec. Vulg. 16 cf. Ion. 4, 1-3. 11 . )[*]( 1 con(m)pletum MVP.Aa.c. & add, s. u. m3M faturum] in add. s. u. m3M 2 utj et V augeret] haberet P 4 annaniam MA (snaptr) 6 qui i qui L stabant MP,La.c.Ap.c.m3 8 tua. om. Y 9 de eras. M ad Ap.c.m3 in v eum Vulg. domus Mpx. domum v cum Vulg. Babjlonis] de Babjlone Vulg. 12 utitur Ap.c.,v 14 alius] uere add. s. u. m3A none (v s. o) M 17 utillius L V ruinae codd. (corr. A), v 18 multitudinem v ac] haec P 19 exempla V adi∗∗∗cit L adiecerit OF,Dm1 ad(s)serit MAVP,Dm2,v 21 aadire V 28 et] ante add. Vulg. te] ecce P 26 uaticinatur P )

Poterat Hieremias Ananiae dicere: \'falsum loqueris, decipis populum, non es propheta. sed pseudopropheta\'. quod si dixisset, poterat et pseudopropheta in Hieremiam eadem retorquere; ergo non facit iniuriam et quasi ad \'prophetam\' loquitur.

\'non solum\', inquit, cego sum propheta et tu, sed fuerunt ante me et te multi alii, quorum fuit Isaias, Osee, Iohel et Amos et ceteri. prophetauerunt\', inquit, \'contra terras multas et regna non parua, sed magna bellum illis et aduersa et rerum omnium penuriam nuntiantes: et e contrario fuerunt alii, qui pacem pollicerentur et prospera. utrorumque sententia non adulatione mendacii, sed rerum

exitu conprobata est\', sub aliorum igitur exemplo de se loquitur et Anania, quod, cum rerum finis aduenerit, tunc prophetarum ueritas ostendatur. hoc idem et dominus locutus est per Mosen, quod propheta uaticinii fine monstretur. et hoc animaduertendum, quod non minaciter, non truculente, sed fiducia ueritatis increpet mentientem et differat in futurum, ut, qui audiunt. rerum exitum praestolentur.

[*]( 28,10 12 a(35,10.11) )Et tulit Ananias propheta catenam — uel furcam, quae Hebraice dicitur \'muthoth\', — de collo Hieremiae prophetae et confregit eam. et ait Ananias in conspectu omnis populi dicens: haec dicit dominus: sic confringam iugum Nabuchodonosor; regis Babylonis, duobus annis dierum de collo [*]( 16 cf. Dent. 18, 22 21 *Hier. 28 (35), 10 ) [*]( 1 quae F misit Vulg. 5 ego APa.c. 6 ad s. u. P 7 te et me v 8 esaias VP,Aa.c. oseae AP & add. P 10 paenuriam Ã; cf. p. 251, 15. 359, 6. 387,11 11 eo V 12 adolationeV adultionem P 13 igitur] ergo V 14 & (l ad s. u. m3) A annania MP, (t ã̃. «. tert. a m3) Ã 15 per mojsea locutus est P 16 moysen MAVPv prophetia Ap.c.m3 aatieiai Ma.c. 17 truculenter P,Ap.c., (alt. e ex u) M truneulenter V 19 exitium MP praestulentur M 20 cathenam M (semper) 21 bebraicae A,La.c. mutot V 22 Ananias] ppheta add. s. u. m2A 24 nabucod. MP,La.c. nabochod. V (= p. 346, 5) 25 Babylonis] in add.s.u. m3M post add. s. u. m2A cum Vulg. duos Ap.c m2 cum Vulg. .:annos Ap.c.m2 eum Vulg. ).\',:_

\'Duos annos\' non transtulere LXX, \'prophetam\' quoque non dixere Ananiam, ne scilicet prophetam uiderentur dicere, qui propheta non erat, quasi non multa in scripturis sanctis dicantur iuxta opinionem illius temporis, quo gesta referuntur. et non iuxta quod rei ueritas continebat; denique et Ioseph in euangelio pater domini uocatur et ipsa Maria. quae sciebat se de sancto spiritu concepisse et responderat angelo: quomodo erit istud. quia uirum non cognoui?, loquitur ad filium: fili, quid fecisti nobis sic? ecce ego et pater tuus dolentes quaerebamus te.