Epistulae

Jerome, Saint

Jerome, Saint. S. Euesebii Hieronymi Opera, Section 1 (Pars I-III): Sancti Eusebii Hieronymi Epistulae (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 52-54). Hilberg, Isidor, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1910-1918.

apostolus scribit ad Corinthios: auditur inter uos fornicatio et talis fornicatio, qualis nec inter gentes quidem, ita ut uxorem patris aliquis habeat. et uos inflati estis et non magis luctum habuistis, ut tollatur de medio uestrum, qui hoc opus fecit. et secunda ad eosdem epistula, ne abundantiori tristitia [*](1 *Hier. 18, 7--10 11 *Hier. 18, 11-12 18 *Luc. 2, 34 21 *I Cor. 5, 1-2 27 *II Cor. 2, 7 ) [*]( 1 ieremiam B hiereamiaO ad sumam JIB assumam Nt loquor Ja.c.m2 loquarque N,ta.c. 5 aduersum JIDB 7 ad sumam Jl\',Da.c. assumam Nt de] super DNtB gentem et regnum Gt,Bp.c.m2 8 alt. ut s.l.m2l\' 12 cogitabo Nt 15 disperamus Ba.c.m2 16 enim in ras.m2B 17 post prauit. s sui s.l.m2B male Nt malum g 18 simeon SB \\ add. quoque Nt in eu. loq. g dicit in eu. B in eu. G 19 et s.l.m2B in om.JDN resurrectione Nt 20 pr. in —resurr. partim in ras. partim in mg. m2B pr. in --21 qui om.D resurrectione Gt 21 corintios B 22 et talis forn. om.G 23 ne JIa.c.ni2 25 tolleretur B 27 nec D hab. JDB abundatiori Ga.c. ) [*]( o* )

68
perea t, qui eius modi est, reuocat eum et obsecrat, ut confirment super illum caritatem et, qui incestu perierat, paenitentia conseruetur.

nullus enim mundus a peccato, nec si unius quidem diei fuerit uita eius; numerabiles autem anni uitae illius. astra quoque ipsa non sunt munda in conspectu eius et aduersum angelos suos peruersum quid excogitauit. si in caelo peccatum, quanto magis in terra! si delictum in his, qui carent temptatione corporea, quanto magis in nobis, qui fragili carne circumdamur et cum apostolo dicimus: miser ego homo, quis me liberabit de corpore mortis huius? non enim habitat in carne nostra bonum nec agimus, quod uolumus, sed quod nolumus, ut aliud anima desideret, aliud caro facere cogatur.

quodsi quidam iusti appêllantur in scripturis et non solum iusti sed iusti in conspectu dei, iuxta illam iustitiam appellantur iusti, iuxta quam supra dictum est: septies cadet iustus et resurget et iuxta quod iniquitas iniqui non nocebitei, in quacumque die conuersus fuerit. denique et Zacharias, pater Iohannis, qui scribitur iustus, peccauit in eo, quod non credidit, et statim silentio condemnatur et Iob, qui iustus et inmaculatus ac sine querella in principio uoluminis sui scribitur, postea et dei sermone et confessione sui peccator arguitur.

si Abraham, [*]( 1 cf. II Cor. 2, 8 3 *Hiob 14, 4-5 5 *Hiob 25, 5 7 * Hiob 4, 18 11 *Rom. 7, 24 12 cf. Rom. 7, 17-20 17 Prou. 24, 16 18 *Ezech. 33, 12 19 cf. Luc. 1, 6 et 20 21 cf. Hiob 1, 1 ) [*](1 huiusmodi B reuocate Nt ut om.G confirmet Ja.c.ID 2 super illum] in eum G illum s.l.m\'2B et] ut g incestiis Ip.c.m2 paenitentiam G 3 enim] quidem s mundus est s nec si in ras.m2B ne JD,om.G 4 fuerit om.G numerauilis D 5 autem om.Nt 7 aduersus Nt quod J Ia.e. cogitauit Ba.c. 8 si —pecc. om.G in terra -9 in nobis in mg. inf. in2Z terra D terra*B 9 temt. G tent. g 10 fragile Ip.c.m2 dicimus in tng.m2Z 11 homo om.Nt liberabit JB,Ip.c. —uit\' vet. 13 quod uol. sed in mg.B aliut utroque locoG ajume D 16 iust.j sentenciam B quam ex quod m2I supra s.l.G 17 scriptum B cadet GJ,Ia.c.m2—dit cet. resurgit Nt surgit B alt. et s.l.I 18 iniqui] iniqua t ei s.l.m2B 19 zaccharias G zacarias B 21 qui om.Nt tert. et om.G 22 quaerellaGNt,J(pr. leras.)querela2\'Z? uolumini J 23 et in dei G dei (i eras.) B conf. sua J sua conf. G )

69
Isaac et Iacob, prophetae quoque et apostoli nequaquam caruere peccato, si purissimum triticum habuit mixtas paleas, quid de nobis dici potest, de quibus illud scriptum est: quid paleis ad frumentum, dicit dominus? et tamen paleae futuro reseruantur incendio et zizania hoc tempore mixta sunt segetibus frumentorum, donec ueniat, qui habet uentilabrum in manu sua et purgabit aream, ut triticum in horrea congreget et quisquilias gehennae igne conburat.

Haec omnia quasi per pulcherrima scripturarum prata discurrens in unum locum uolui congregare et de speciosissimis floribus coronam tibi texere paenitentiae, quam inponas capiti tuo et adsumas pennas columbae et uoles et requiescas et clementissimo reconcilieris patri.

narrauit mihi uxor quondam tua, nunc soror atque conserua, quod iuxta praeceptum apostoli ex consensu abstinueritis uos ab opere nuptiarum, ut uacaretis orationi, tuaque rursum uestigia quasi in salo posita fluctuasse, immo — ut apertius loquar — esse prolapsa, illam autem audisse a domino cum Moysi: tu uero hic sta mecum et dixisse de domino: statuit supra petram pedes meos, tuam domum, quae fundamenta fidei solida non habebat, postea diaboli turbine concidisse, porro illius perstare in domino et suum tibi hospitium non negare, ut, cui prius coniunctus fueras corpore, nunc spiritu copuleris — qui [*]( 3 *Hier. 23, 28 6 cf. Matth. 3, 12 et Luc. 3, 17 12 cf. Ps. 54, 7 14 cf. I Cor. 7, 5 18 Deut. 5, 31 *Ps. 39, 3 22 *I Cor. 6,17 ) [*]( 1 ysahac B et isaac I si isaac Nt pr. et om.G 2 peccata J,Ia.c.m2 peccatis B tritticum G mixta paleas D paleas mixtas 2 3 script. ill. s palee Bp.c. ad ex a B 4 et] e I ob futurum res. incendium Nt 5 seg. mixta suntNt frumentorum s.l.m2l,om.J futurorum D 7 purgabit Ip.c.m2B -nit cet. -uerit g tiit. congr. in h(om.B)orrea DB congr. trit. in horrea s tricticum GN in horrea s.l.m2I 8 igni lp.c.m2DNB con(m)buret DNt 9 per in ras.m2l de J pulcherima J pulcerrima D pulcherrimas G,Na.r. 10 de om.B speciosissimis pret(c 1:)iosissimis (add. que m21:)Jl\' 12 adsummas Ga.r.B adsumes Jl: pinnas G 13 quondam uxor D 15 uos om.B uacetis Nt 16 rursum s.l.m21:,om.J sursum D rursus Nt quasi s.l.m2B. _solo G fluctuassent Nt 17 dicam B essent Nt illa NtB moysi GJD moyse cet. 18 de s.l.m2l 19 supra] perG petra t meos s.l.m2I funda- . mentum solidae fidei G 20 solidata Nt conscidisse 2 21 perstares Nt tibi in ras.m2B,om.Nt ospitium DB negares Nt 22 fueris D non (eras.) nunc G )

70
enim adhaeret domino, unus spiritus est-, cumque uos rabies barbarorum et inminens captiuitas separaret, sub iuris iurandi testificatione pollicitum, ut ad sancta transeuntem loca uel statim uel postea sequereris et seruares animam tuam, quam uisus fueras neglegentia perdidisse.

redde igitur, quod praesente domino spopondisti. incerta est uita mortalium; ne ante rapiaris, quam tuam inpleas sponsionem, imitare eam, quam docere debueras. pro pudor! fragilior sexus uincit saeculum et robustior superatur a saeculo. tanti dux femina facti est et non sequeris eam, in cuius salute candidatus es fidei? quodsi te rei familiaris tenent reliquiae, ut scilicet mortes amicorum et ciuium uideas et ruinas urbium atque uillarum, saltim inter captiuitatis mala et feroces hostium uultus et prouinciae tuae infinita naufragia teneto tabulam paenitentiae et memento conseruae tuae, quae tuam cottidie suspirat nec desperat salutem.

tu uagaris in patria, immo non patria, quia patriam perdidisti; ista pro te in locis uenerabilibus resurrectionis et crucis et incunabulorum domini saluatoris, in quibus paruulus uagiit, tui nominis recordatur teque ad se orationibus trahit, ut, si non tuo merito, saltim huius salueris fide. iacebat quondam paralyticus in lectulo et sic erat cunctis artubus dissolutus, ut nec pedes ad ingrediendum nec manus mouere posset ad precandum; et tamen offertur ab aliis et restituitur pristinae sanitati, ut portaret lectu- [*](D) lum, qui dudum a lectulo portabatur. et te igitur absentem corpore, praesentem fide offert conserua tua domino saluatori et dicit [*]( 9 Uergil. Aen. I 364 19 cf. Marc. 2, 3-12 etc. ) [*](1 aderet B deo B est spiritus JZ spiritu est N\\add. cum eo g 2 se- parasset JI 3 iuris (s.l.m2) iurandi Σ iusiurandi ς testificationem G transeuntesiW 4 saluares B 6 deo g capiaris B ? tuas (sed seq. sponsionem) t expleas G 9 tante(e) Nt femine Nt facta JD,Ba.c.m2 factus t es Nt 10 salute] saltem Bp.c.m2 candidusM est (t add.m2)I fidei (alt. i eras.)B quod ex quid B 11 scilicet et (eras.I) JJ 12 saltem GNt,Ja.c. 14 mementote t tuam] tuae t cottidie (—aeJ)GJI cotidie cet. 15 nec disperat ex ne desperet m2I,om.DNtB uersaris ex uaris B non] add. in s.l.mlJ 16 ista] ita I 17 incunabularum I cunabulorum Ba.c.m2 18 uagit I 19 saltem GNt,Ja.c. fidem G exemplo J,Ia.c.m2 paralit. JtB,la.c.m2 paralet. G 20 artibus Gla.c.m2 21 gradiendum t possit JID praedicandum J,Ia.r. 22 perfertur DNt,lp.c.m2 profertur B pristini D 23 port. a lect. S et te] ecce J 24 offerit G )

71
cum Chananaea: filia mea male uexatur daemon i o. recte enim appellabo animam tuam filiam animae eius, quae sexus nescit diuersitatem, quia te quasi paruulum atque lactantem et necdum ualentem sumere solidos cibos inuitat ad lac infantiae et nutricis tibi alimenta demonstrat, ut possis dicere cum propheta: erraui sicut ouis perdita; quaere seruum tuum, quoniam mandata tua non sum oblitus. [*]( 1 *Matth. 15, 22 3 cf. Hebr. 5, 12-14 6 *Ps. 118, 176 ) [*]( 1 cananea DB chananea cet. uex. a daem. Dt,Np.c.Bp.c.m2 a daem. uex. JZ 2 an. t. app. (an. t. s.l.m2)I filiam] seq. tua eras.J eius anime B 3 sexu t quia] qui J,Sa.c.m2 latantem Bp.c.m2 lactentem t,Ba.c.m2 4 sol. cib(u t)os sumere Nt cybos JZ ciuos Dt 6 perdita] que periit B 7 tuum] add. dne s.l.mlJ quia JZ manda J oblitus] add. amen. expl epistula hironimi ad rusticum de pęnitentia G amen J I )

72
CXXIII. AD GERUCHIAM DE MONOGAMIA.

In ueteri uia nouam semitam quaerimus et in antiqua detritaque materia rudem artis excogitamus elegantiam, ut nec eadem sint et eadem sint. unum iter et perueniendi, quo cupias, multa conpendia. saepe ad uiduas scripsimus et in exhortatione earum multa de scripturis sanctis exempla repetentes uarios testimoniorum flores [*](r = Lugdunensis 600 s. V I (continet p. 72,5 unum — conpendia; 73, 5 Annam -6 retulit; p. 73,15 sub quorum -17liberorum; p. 74,3 quanto -5 praemia; p. 75, 17 ne aliud -19 ocello; p. 78, 1 quibus — oratio; p. 81,17 omni -20 luxUliam; 22 damnamus —23 laudamus; 24 in arca-p. 82,3 contumeliam; 5 centenarius -8 testetur contaminata cum p. 83,11 itaque -14 secundum; p. 88, 11 libido -14 ducitur; p. 89,6 caue -8 naufragium; 11 fuge -12 suspicio; p. 90, 4 melius est -6 dimittenda sunt; 14 nec peccator -15 securus sit; p. 91, 6 nos uero -16 superbiam; p. 92,15 ipsae Hispaniae -18 patiuntur; p. 93, 5 praeter -6libertatem; p. 94, 3 potentiam -13 patimur; p. 95, 4 quae in alieno -5 palpentur). ) [*](K = Spinaliensid 68 s. VIII. ) [*](A = Berolinensis lat. 17 s. IX. ) [*](II = Turicensis Augiensis 49 s. IX. ) [*](D = Vaticanus lat. 355 + 356 s. IX-X. ) [*](N = Casinensis 295 s. X. ) [*](P = Augustodunensis 17 A s. X. ) [*](B = Berolinensis lat. 18 s. XII. ) [*]( de epistula sci hironimi prbi ad agarurutiam r ad ageruciam de monogamia et (gamia et s.l.K) de uiduitateiff hieronimus ad ag(gg Z))eruc(t A)iam de monogamia AIID epia hier ad geruchiam de uiduitate seruandam (sic) N ieronimi ad angerochiam de monogamia et de uiduitate seruanda B; Hieronymi nomen exhibent tituli omnium codicum praeter K; uerum feminae nomen Geruchia = yetjag l:xovaa (cf. p. 73, 2: quodam uaticinio futurorum ac dei praesidentis auxilio nomen accepit) solus seruauit uel sagaci coniectura restituit N (simili errore in titulo epist. CVII ex ad Laetam in mtdlis codd. ortum est ad Aletam uel ad Athletam) ) [*](3 uetere TIp.c.D debita (om. que) Ra.c.m3 5pr.sintom.TI et eadem sint s.l.m2A alt. sint] suntII unum — conp.] multae sunt uirtutum species, quae sectatoribus suis tribuunt regna caelorum. unum quidem iter, sed perueniendi multa conpendia r cupis KP cupimus B 6 exortatione D,Na.c. exortationem (exh. /P) AWVB )

73
in unam pudicitiae coronam texuimus.