Epistulae

Quid sit, quod scribit in epistula ad Thessalonicenses prima: ipse autem deus pacis sanctificet uos per omnia et integer spiritus uester et anima et corpus sine querella in aduentu domini nostri I esurr Christi s er uetur. — Famosa quaestio, sed breui sermone tractanda. supra dixerat: spiritum nolite extin g uere, quod si fuerit intellectum, statim sciemus, quis iste sit spiritus, qui cum anima et corpore in die aduentus domini conseruandus est.

quis enim possit credere, quod instar flammae, quae extincta desinit esse, quod fuerat, extinguatur spiritus sanctus et sustineat abolitionem sui, qui fuit quondam in Israhel, quando per Esaiam et Hieremiam et singulos prophetas dicere poterat: haec dicit dominus, et nunc in ecclesia per Agabum loquitur: haec dicit spiritus sanctus.

diuisiones autem donorum sunt, idem uero spiritus, et diuisiones ministeriorum sunt, [*]( 2 *Act. 16,8—10 11 *I Thess. 5,23 16 I Thess. 5,19 22 Esai. 22,15 etc. 23 Act. 21,11 *I Cor. 12,4—11 ) [*](1 perrexeritB mached. ΒΦ 2 pertransiset Φ mys. A mis. Ba.c.m2 mes. Π,Bp.c.m2 moes. ΒΦ mess.D) descendit s 3 troade W&D& nocte DØ 4 machedo >SB 5pr§cansJL ac] etII mached. BB6 uidissent 0 7 quaes.] que <5 perfecisci s mached. ΒΦΒ 8 quiaÀ deus om.Φ 10 in epistola scripitTTZ) scrip(b S3)tum est in epistu(o 33)la ΒΦ thesal. ATV&D tesal. B tesolonecensis s 12 pr. et] ut ç 13 animam s et om.<P quaerella 93 que(e Π)rela Ap.r.ΠΒ 14 nostri om.A 15 sed] sub 93a.c.D$sed subiT 16 extingere B 18 quis] qui s 19 quae] qui B extincte D 20 quodam D 21 esayam B isaiam ΒΦ pr. etom.B ieremiam B sing. proph.] prophetarum 22 ecclesiam D 23 loquitur] dr D 24autem om.g uero ex autem 93 25 mini strationum B sunt add.m2B,om. s )

de hoc spiritu, ne a se auferretur, rogabat Dauid dicens spiritum sanctum tuum ne auf eras a me. qui quando aufertur, non in substantia sui, sed ei, a quo aufertur, extinguitur. ego puto unum atque idem significare: spiritum nolite exiting uere et, quod in alio loco scribit: spiritu feruentes. in quo enim feruor spiritus multiplicata iniquitate et caritatis frigore non tepescit, in hoc spiritus nequaquam extinguitur.

deus igitur pacis sanctificet uos per omnia uel in omnibus siue plenos atque perfectos; hoc enim magis ὁλοτελει̃ς sonat. deus autem appellatur pacis, quia per Christum ei reconciliati sumus, qui est pax nostra, qui fecit utraque unum, qui et in alio loco pax dei dicitur superans omnem sensum, quae custodit corda cogitationesque sanctorum. qui autem sanctificatur siue perfectus in omnibus est, in hoc et spiritus et anima et corpus in die domini conseruatur.

corpus, si [*]( 12 Ps. 50,13 15 I Thess. 5,19 16 Rom. 12,11 18 I Thess. 5, 23 19 *I Thess. 5, 23 21 cf. Rom. 5,10 Eph. 2,14 22 cf. Phil. 4, 7 ) [*]( 2 sunt om. A Φ, inras.m2B et (s.l.33) idem] idem uero in ras.m2B 5 sermo datur B datur om.AiJ> alii sermo scientiae om.iJ> 7 al. op. uirt. al. grat. san. in uno spiro g gratia] gre B 9 prophetiae (-e B) <I>,Ba.c.m2 spm D spu tuum Φ 12 auferetur ABD auferatur Π ora bat A 13 in s.l.m2B,om.g 15 significari A 16 loco om.D 17 multipJicàt equitate (-te B) DB rigore IID 18 spu A nequam iJ> extingu etur B 19 nos$20 siue] sitS3p.c. plenisSB perfectus ΒΦ magis] agit Φ 21 sonat ὁλοτλτελει̃ς ς ΟΛΟΤΕΛΕC Φ 0A06EAEC JHS ONOTEAEIC D OAATAIC A MOTEAETC B Stutem] enimIID 23utrumque ip et] haec$dei s.l.$,om.<P 25 autem] enim B sanctificat s siue] sibi A est in omn. D et om. A 26 dom.] add. integra in mg.m2B conseruatur Bp.c.m2 si om.AWI> )

ergo integrum corpus est, de quo diximus in alia quaestione, et non tenens caput, ex quo omne corpus conexum atque conpactum accipiat augmentum in administrationem Christi. hoc corpus ecclesia est et, quicumque huius corporis tenuerit caput et cetera membra seruauerit, habebit integrum corpus, quantum potest recipere humana natura. iuxta hunc modum et animae integritas conseruanda est, quae dicere potest: benedic, anima mea, dominum, qui sanat omnes infirmitates tuas, et de qua scriptum est: misit uerbum suum et \' sanauit eos. spiritus quoque in nobis integer conseruatur, quando non erramus in spiritalibus, sed uiuimus spiritu, adquiescimus spiritui et opera carnis mortificamus spiritu adferimusque omnes fructus eius: caritatem, gaudium, pacem et cetera.

Aliter: Praecipitur nobis Salomone dicente: tu autem describe eatripliciterin consilio et scientia, ut respondeas uerba ueritatis his, qui proponunt tibi. triplex in corde nostro descriptio et regula scripturarum est: prima, [*]( 10 in alia quaestione] epist. CXIX ? 11 cf. Col. 2, 19 16 *Ps. 102, 2. 3 18 Ps. 106, 20 21 cf. Rom. 8,13 22 cf. Gal. 5, 22 23 *Prou. 22,20-21 ) [*]( 1 operatur A 2 pes amb.] perambulet <P aud. aur. g 3 stomanis B conquoquat -493 coquat [JD cocat B aluus ex alius m2B alius A uentcr Sa c. parte membr-D 4parteJ. truncatusDB apostolorum A,Ba cm2 5 corp. Christ. ς 6 omnia ADB aut om.D 7 si ut AB sicut cet. reppei ta/7 fuerit A spir. adh. g habentes II ha bentia (ntia in ras.m2) B,om.D 9 abscissas <P manibus s 10 habent D 11 et non om g co(n s.?.)pactum <f) 12 accipit DB accepit A accipiet g in cm.D administratione <7>, Ba.c.m2, ministratione A; add. corporis ç 13 ecclesiae ADB 14 corpus om.D 15 accipere pot. g 18 et om.A 19 int. in nobis D 20 uiu.] add. in II, Bs.l. 21 spiritui] spu A<J> in spiritu D 22 pacem om. Φ 23 discribe ΒΦ 24 ut] et D 25 uerbo ATl 26 discrip(b IT,Itio ΠΒΦ ) [*]( LV. Hicron. Epist. II, Hilberg. ) [*]( 33 )

in historia eorum, quae scripta sunt, ordo seruatur; in tropologia de littera ad maiora consurgimus et, quicquid in priori populo carnaliter factum est, iuxta moralem interpretamur locum et ad animae nostrae emolumenta conuertimus; in spiritali ϑεωϩία ad sublimiora transimus, terrena dimittimus, de futurorum beatitudine et caelestibus disputamus, ut praesentis uitae meditatio umbra sit futurae beatitudinis. quos tales Christus inuenerit, ut et corpore et anima et spiritu integri conseruentur et perfectam habeant triplicis in se scientiae ueritatem, hos sua pace sanctificabit et faciet esse perfectos.

multi simpliciter hunc locum de resurrectione intellegunt, ut et spiritus et anima et corpus in aduentu domini integra conseruentur. alii ex hoc loco triplicem in homine uolunt adfirmare substantiam: spiritus, quo sentimus, animae, qua uiuimus, corporis, quo incedimus. sunt, qui ex anima tantum et corpore subsistere hominem disserentes spiritum in eo tertium, non substantiam uelint intellegi, sed efficientiam, per quam et mens in nobis et sensus et cogitatio et animus appellatur, et utique non sunt tot substantiae, quot nomina.

cumque illud eis\' oppositum fuerit: benedicite, spiritus et animae iustorum, dominum, scripturam non recipiunt dicentes eam in Hebraico non haberi. nos autem in praesenti loco, ut supra diximus, spiritum, qui cum anima et corpore integer conseruatur, non substantiam spiritus sancti, quae non potest interire, sed gratias [*]( 20 *Dan. 3, 86 ) [*]( 1 eam D,B (ex ea m2) secunda] add. ut (ex et m2) A trophoJ. (f) semper 2 t( rtia ut A 4 quidquid 1) 5 emolumentum (f> 6 spiritalia (alt. a exp.) 33 ΘΕΟΡΙ (C s.l.A)A A.Ba.c., ras. 6litt. fi 7 de] ad D 8 fut. beat sit g futurorum D 9 Christ. tal. c talis Ba.c. <T> pr. et om AΒΦanimae AD 10 in se habeant triplicis in se (sic) 930 se om.A scientia 1> 11 sanctificauit ADaa.c. Ba.c.m2 facitIID 12utetinras.m2B pr. ets.l.D 13aduentu7T integriII)5 ex] in IIΒΦ 14 hominem A hoc loco D 15 sentiamus A anima AD qua] quo 930 quo] que (f> 17 uelint] uel f{> 18 pr. et om.B tert. et s.l.m\'2R appellantur D 19 et om.g quod Da.e.m2<T> eis illud II cis om.WT* 20 obp. BB app. A 21 domino s hinc scripturam A 22 ebraicoDa.c.<T? habere DΦ,Ba.c. ut om.%30 23 spir.] scriptum g 24 substantia D que ex qui m2B )

Filius meus Apodemius, qui interpretationem nominis sui longa ad nos ueniens nauigatione signauit et de oceani litore atque ultimis finibus Galliarum Roma praeterita quaesiuit Bethleem, ut inueniret in ea caelestem panem et saturatus eructuaret in domino ac diceret: eructauit cor meum uerbum bonum, dico ego opera mea regi, detulit mihi in parua scidula maximas quaestiones, quas a te datas mihique tradendas diceret.

ad quarum lectionem intellexi studium reginae Saba in te esse conpletum, quae de finibus terrae sapientiam uenit audire Salomonis. non quidem ego Salomon, qui et ante se et post se cunctis hominibus praefertur in sapientia, sed tu regina appellanda es Saba, in cuius mortali corpore non regnat peccatum et quae ad dominum tota mente conuersa audies ab eo: conuertere, conuertere, Sunamitis. etenim Saba in lingua nostra \'conuersionem\' sonat.

simulque animaduerti, quod quaestiunculae tuae de euangelio tantum et de apostolo positae indicant te ueterem scripturam aut non satis legere aut non satis intellegere, quae tantis obscuritatibus et futurorum typis inuoluta est, ut omnis interpretatione egeat et porta orientalis, de qua uerum lumen exoritur et per quam pontifex ingreditur et egreditur, semper clausa sit et soli Christo pateat, qui habet clauem Dauid, aperit et nemo claudit, claudit et nemo aperit, ut illo reserante introeas cubiculum eius et dicas: introduxit me rex in cubiculum s u u m.

praeterea satis miratus sum, cur purissimo fonte uicmo [*]( 4 Bethleem = domus panis 6 Ps. 44, 2 9 cf. III Reg. 10, 1-13 10 cf. Matth. 12, 42 13 cf. Rom. 6,12 14 Cant. 6, 12 15 cf. Onom. s. 10, 14; 60, 2 20 cf. Ezech. 43,1-4 et 44,1—2 22 *Apoc. 3,7 24 *Cant. 1,3 ) [*]( 1 de praefationis titulis cf. supra 2 apodemus B 3 beniens G,om.ADC de om.B 4 gall. finibus C gallie finibus D finibus galileorurnG 5 eructaretC ructuaret (ex-rit) S3 dum G dm ADB 6 eructuauit A eructuabit D ego om.93 7 scedula AB scedola 58 schedulaς 8 a quarum lectione ADCBap.r. 9 istudium G sabba B 10 uen. aud. sap. s salamonis G 11 solomon G 12 in om.C adpell. G 14 audis 93 15 sunamitesD salamitis 93a.c. 17 et om.B propositae 585 indicant te] indicantem C 18 aut non sat. int. om.B et om.AD 19 obuoluta B interpretationem Aa.r.D 20 exortus B 22 Dauid] add. qui DC,As.l.m2 cludit utroque loco G 24 dicis B 25 uicino relicto g e uicino 936 ) [*]( l* )