Collectanea Antiariana Parisina

Hilary, Saint, Bishop of Poitiers

Hilary, Saint, Bishop of Poitiers. S. Hilarii episcopi Pictaviensis opera (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 65.4). Feder, Alfred, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1916.

Ideo Ursatius et Ualens in suspicionem eiusdem haereseos Arrianae uenerunt aliquando et suspensi erant a communione et rogauerunt ueniam, sicut eorum continent scripta, quam meruerant tunc temporis a concilio Mediolanensi assistentibus etiam legatis [*]( 2 arrnnam Aml 3 tunc] ita susp. Cou inuonitur—haereses] sed uniuersae haereses susp. Eng ut (at Fed) non solum ipsa, sed etiam reliquae suppl. l\'alesius in editione Socralts ex lextu graeco 4 sint y l\'alesius expargatae T Fab o pandetur Eng G ideo y adeo A 7 arrano Arrant y erunt ACml fuerunt Cm2 R quameruerant A quia meruerant Cml )

διδαϭxαλίαxai τὸ q ϱότημα διη̃λθέτε xai ἐxηϱύχθη εἰς πάϭυςἀτθϱώπωνὰxοάς τε xai διατοίας, η̃τις ὰντίπαλος μόνη xal όλετὴϱ τη̃ς \'Αϱείgeιου αίϱέϭεως ύπη̄ϱξε, δι\'ή̄ςοὺ μόνοναυ̃τη. ἀλλὰ̕̕ xαὶ ai hunni alQeoet; xαθηϱέθηϭαν,ε̄νο̆ντως xαὶτὸπϱοϭθεῑναίτιϭϕαλεϱὸν xai ἀϕελέϭθαι n ὲπιxίτδυνοτ πάϱχει ώς, εῐπεϱ τι θάτεϱον γένοιτο, ε̆ϭταιτοῑςἐχϕϱοῑς α̃δειατοῡ ποιεῑν, α̈πεϱβούλονται.

2. ΟθενΟὐϱϭάxιόςτεxαὶ Οὐάλης, ἐπειδὴ ε̆xταλαι μέτοιχοί τε xαὶ ϭύμϕωνοιτοῡ\'Αϱειανοῡ δόγματοςὴ̄ϭανxαθεϭτηxότες. xai τη̄ς ἡμετέϱας xοινωνίαςχωϱι- ϭθέντες ὰπεϕάνθηϭαν. ή̄ςῑνα μετάϭχωϭιν, ἐϕ̕̕̕\' oi; iavToi; ϭυνεγνώxειϭαν πλημ- μελήϭαντες, μετανοίας τε xai ϭυγγνώμης ἠξίουν τυχεῑν, ώς xai τὰ ε̆γγϱαϕα τὰ π\'ἐxείνων γεγενημέναμαϱτυϱεῑ. δι\'ώ̄ν άπάντων ϕειδὼ γεγένηται xai τω̄ν ἐγxλημάτωτϭυγγνώμη. ή̄ν δὲ ú xαιϱός xαθ\'δν ταυ̃τα ἐ̕πϱάττετο, ο̄τε ἐν Μεδιο- λάνω τὸ ϭυνέδϱιοτ Tij; ϭυνόδου ϭυνεxϱοτεῑτο, ϭυμπαϱόντωτ δὲ xαὶ τω̃ν πϱε- [*](10 διδαϭxαλία] ada. τε Socr διη̄λθεν Te p 11 μόνη]μένει Soz 12 αὺτὴ Socr, Theod (rBsL). Nic illa Cass αίϱέϭεις] πᾱϭαι Soz 13 pr. τὸ om. So: ᾱϭϕαλέϭθαι p alt. τι om. Socr Theod Nic 14 τι] xat Socr Nic, om. Theod θά∗τεϱον p γένηται Soz ὰ∗δειαp τοῡ om. Socr So: Nic 15 βούλοιντο Socr Nic 16 ἐπειδὴ] add. xαὶ Nic ε̆xπαλαι om. Theod πάλαι Soz ϭύμϕϱονες Socr Nic ϭύμβουλοι Soz 17 \'Αϱειανιxου̃ Socr, Theod (r ὰϱείου z ὰϱϱιανοῡ T) \'Αϱειανείου Nic\'Αϱείου Soz(B) xαι om. Theod 18 έαυτοὺς Nic 19 ὡς om. Theod (praeter R cl B\') et rescripta eorum ita se habere testantur Cass dvri- ϱαϕα Theod rescripta Cass 20 πὲϱ Nic ϕειδω̄ (accentus e.r parte eras.) p,s 21 Ó om. Soz )

81

Romanae ecclesiae. Constantino praesente in hoc cum magno examine fuisset conscriptum, quod tenens baptizatus ad quietem dei commigrauit, nefas putamus inde aliquid mutilare et tot sanctos et confessores et successores martirum ipsius tractatus conscriptores in aliquo remouere, cum et ipsi praeteritorum catholicorum secundum scripturas cuncta seniarunt. (quorum fides) mansit usque in haec tempora, quibus pietas tua (a) deo patre per deum et dominum nostrum Iesum Christum regendi orbis accepit (facultatem).

∗∗∗∗∗ [*]( 1 hoc sc. concilio Nicaeno; cf. p. 79, 8 3 militare Fab 5 conscribtores (alt. o ex e) A conscriptas res Cml praeteritorum catholicae ecclesiae scriptorum susp. Cou 6 scribturas A cunctas CFab seruauerunt CFab seruauerint Cou quorum fides add. Cou mansit usque coni. Cou mansisseque A 7 a add. Cm2 9 facultatem add. Fed potestatem add. Cou 9—82,1 lacunam indicaui, cf. textum graecum; Ualesius ita suppleuit: uerum miseri homines et infelici sensu praediti iterum ausu temerario se praecones impiae doctrinae renuntiarunt et )

σβυέϱων τη̄ς τω̃ν \'Ρωμαίων ϰϰλησίας - ἐγνωϰότες δὲ μα xal τὸν μετὰ τελευτὴν α̃ξιονμνήμης Κωνσαντῑνονμετὰ πάσης ἀϰϱιβείας xai ἐξετάσεως τὴν συγγϱα- ηεῑσαν πίστιν ἐϰτεϑειϰότα. ἐπειδὴ δὲ ὡςἐξ ἀνϑϱώπωνἐγένετο βαπτισϑεὶς xai [*]( i ) πϱὸς τὴν ὀφειλομέην εἰϱήνην ἀνεχώϱησεν,ᾰτοπον elvat μετ\' ἐϰεῑνόν TI xatvo- τομεῑν xai τοσούτους ἁγίους ὁμολοητάς, μάϱτυϱας, τοὺς xai τοῡδε τοῡ δόγμαto; συγγϱαϕεῑς re xai εὑϱετὰς ὑπεϱιδεῑν, οιτινες xard τὸν παλαιὸν τη̄ς ἐϰϰλη- σίας ϑεσμὸν ἅπαντα ϕϱονοῡντες διαμεμενήϰασιν. wv ó ϑεὸς τὴν πίστιν xai εἰς rovg covç χϱόνους τη̄ς βασιείας μετέδωϰε διὰ rov δεσπότου ἡμω̄ν \'Ιησοῡ Χϱιστοῡ, δι\' ov σοι ϰαὶ τὸ βασιλεύειν οὕτως ὑπη̄ϱξεν ὡς xai τη̄ς ϰαϑ\'ἡμᾱς οἰϰουμένης ϰϱατεῑν. πάλιν yovv oi ἐλεεινοὶ xai οὶϰτϱοὶ τῳ̄ [*]( t ) q ϱονήματι ἀϑεμίτῳ τολμήατι τη̄ς δυσσεβοῡς ϕϱονσζως ϰήϱυϰας ἑαυ- τοὺς ἀνήγγειλαν xai ὲπιχειϱοῡσιν ἀνατϱπειν πᾱν ἀληϑείας σύνταγμα. ὡς [*]( 10 τω̄ν om. Nic ϑὲ om. Soz Nic 12 ἐϰτεϑηϰότεσ p 13 ᾰτοπον ἐνομίσαμεν Theod (H) incongruum esse iudicamus Casa ἐϰεῑνο (r add.) s, Mau 14 μάϱτυϱας] praem. xai Soct Soz Theod Nic τοὺς add. δὲ Soz , τοῡδε om. Soz Nic 15 συγγϱαϕέας Soz Nic ἐϕευϱετὰς Theod (εὐεϱγέτασ A) παϱιδεῑν Theod despicere Casa τη̄ς| add. ϰαϑολιϰη̄ς Socr Soz 16 ϑεσμὸν ] add. τη̄ς ϰαϑολιη̄ς Nic ἅπαντες Nic; cf. per omnia sapuisse Cast 17 μεταδέδωϰε Soz xai διὰ Theot (praeter HT) δεσπότου | xvgiov Socr 18 οὕτως om. Nic 19 ol om. Soz Nic 20 τολμήματι] ϕϱονήματι p ϰήϱυϰας] add. τε Soz Nic 21 πᾱν] aad. τὸ τη̄ς Soer ) [*]( LXV. Hilarius pare 4. Feder. ) [*]( 6 )

82

∗∗∗∗∗.tunc etiam conabantur conuellere; quod fuerat positum ratione. et cum pietatis tuae litterae iusserunt tractari de fide, offerebatur nobis a supradictis turbatoribus ecclesiarum adsociato Genninio et Gaio nouum nescio quid.considerandum, (quod) multa peruersae doctrinae continebat. at uero cum uideretur displicere, quod offerebant publice in concilio, putauerunt aliter esse conscribendum. equidem haec breui tempore saepe mutasse manifestum est.

et ne frequentius ecclesiae perturbentur, placuit statuta uetera rata et inmutabilia seruari. ad [*]( 1 nunc Ualesius 2 etj etenim Cou 3 offerebantur A 4 considerandum y consideratum A (quod) consideratum Eng 5 quod add. Cy, om. Eng at uero COli adeo AFab 7 tempore] noli addere eos, cf. p. 86, 15 8 ecclesiae frequentius Cy 9 statuta Fed istatuta A instituta Cy rata et inmutabilia Fed rata atque inuiolabilia Ualesius rationabilia AC instruendam Cm1 struendam A )

γὰϱ xard ro cov πϱόσταγμα ro συνέδϱιον τη̄ς ovvodov συνεϰϱοτεῑτο, ϰἀϰεῑνοι τη̄ς idlag ἀπάτης ἐγύμνουν τὴν σϰέψιν. ἐπειϱω̄ντο γὰϱ πανουϱγία τινὶ ϰαὶ ταϱαχη̄ πϱοσϕέϱοντές τι ϰαινοτομεῑν, τη̄ς τοιαύτης ἑταιϱίας τοὺς συναλι- οϰομένους εὑϱόνες Γεϱμήιον, Αὐξέντιον ϰαὶ Γύϊον, τοὺς τὴν ἔϱιν xai dtxo- στασίαν ἐμποιοῡντασ. wv ἡ διδασϰαλία μία μὲν ovaa πα̃ν πλη̄ϑος βλασϕημω̄ν ὑπεϱβέβηϰεν. ὡς de συνεῑδον οὺχὶ τη̄ς τοιαύτηςπϱοαιέσεωςὄντας ovre ὁμογνωμοῡντας, ἐϕ\' οἰς ϰαϰω̄ς ἐϕϱόνουν, εἰς ro συμβολιον ἡμω̃ν μετήγαγον ἑαυτούς, w; δοϰεῑνἔτεϱόν τι γϱάϕειν. ὴν δὲ o ϰαιϱὸς βϱαχὺς ó xai τὰς γνώμας αὐτω̄ν ηξελέγχων. iva ovv μὴ τοῑς αὐτοῑς dei τὰ τη̄ςἐϰϰλησῑας πεϱιπίπτη xal ταϱαχὴ xai ϑόϱυβος ϰαλινδούμενος συγχέη, βέβαιον ἐϕάνη τὰ πάλαι ὡϱσμένα ἔννομα xai ἀμεταϰίνητα διαϕυλάττειν, τοὺς δὲ πϱοειϱημένους τη̄ς ἡμετέϱας ϰοινωνίας ὰποϰεχω- 4 ϱίσϑαι. δι\'η̑ν αἰτί τοὺς ἀναδιδάξοντας πϱέσβεις πϱὸς τὴν orjv ἐπιεί- [*]( 10 alt. τὸ om. s Theod συνεϱότητο s συγϰεϰϱότητο p xaxeivot p 12 πϱο∗ϕέϱοντεσρ ἑτεϱοίας Socr τοὺς om. Mau Theod 13 Γεϱμίνιον Mau Nic Γεϱμάνιιν Socr, (add. Ttva xai) Theod Germanium Cass ἔϱιν]αι̋ϱεσιν TheodCass 14 μία μὲν ouoaJ διαμνουσα Theod (ALT μένουα r) una quidem existens Casa μένουσα Soz (H μὴ μένουσα B, u. Parmentier) μὴ μένουσα Nic 15 τοιαύτης] αὐτη̄ς Socr, Soz (B). Theod (τοιαύτης B3), Nic αἱϱέσεως Soz Nic suae uolnntatis Cass οὐϑ\' Soz Nic 17 ἔτεϱον] om. Theod, aliud Cass τι om. Socr 18 iv\' Soz Theod Nic μὴ οὐν Socr dei om. Soz Nic 19 ϰυλινδούμενος SocrSoz ἅπαντας Soz, Theod (s), Nic 20 συνέχη SozNic διωϱισμένα 8 ἔννομα] om. SozNic ἔμμονα Socr 21 ϕυλάττειν SozNic τη̄ς] praem. ἀπὸ Socr 22 ἤν p ἀναδάδξαντασ p a.c.,s, Theod (Gz) )

83
instruendam igitur tuam clementiam (legatos nostros misimus, ut sententiam concilii per litteras nostras nuntiarent), quibus hoc ipsum solum mandauimus, ut non aliter legationem perferrent, quam (ut) statuta uetera permanerent firmissima, ut et sapientia tua cognosceret non hoc, quod promiserant supradicti Valens, Ursacius, Germinius et Gaius, si (aliquid rectorum) sublatum fuisset, pacem posse compleri. magis enim turbatio cunctis regionibus et ecclesiae Romanae inmissa est.